دانشجویان در آغاز تجمع مقابل سردر دانشگاه، شعارهایی در اعتراض به ماجرای منتهی به مرگ مهسا امینی سر دادند. آنها همچنین خواستار آزادی دانشجویان بازداشتیای شدند که وزیر علوم قول آزادی آنها را داده بود و هنوز عملی نشده است.
شفاآنلاین>سلامت>«چه اشکالی دارد که برای گفتوگو، نقد و حتی اعتراض نسبت به یک تصمیم مراکزی در دانشگاهها، موسسات علمی و محافل قرار دهیم. معتقدم این اتفاق میتواند به سلامت و ارتقای کار کمک جدی کند»؛ این سخنان «منطقی» را ششم مهرماه ابراهیم رییسی جلوی دوربین تلویزیون خطاب به مردم ایران و به خصوص دانشجویان گفت.
به گزارش شفاآنلاین:اما اتفاقات شامگاه دهم مهرماه در دانشگاه شریف، تفاوتی چشمگیر بین مواضع اعلامی و مواضع اعمالی را نشان داد. دانشجویان دانشگاه شریف بعدازظهر یکشنبه دهم مهر ماه در محوطه محل تحصیلشان دست به تجمع زدند که همین اقدام هم تحمل نشد. روز دوشنبه نیز تعدادی از دانشگاههای کشور شاهد تجمعات اعتراضی بود.
اما روایتهای مختلفی درباره اتفاقات یکشنبه شب
دانشگاه شریف وجود دارد؛ روایت برخی خبرگزاریهای با روایت انجمن اسلامی دانشگاه شریف و همچنین تصاویر و ویدئوهای منتشره در فضای مجازی متفاوت است.
دانشجویان در آغاز تجمع مقابل سردر دانشگاه، شعارهایی در اعتراض به ماجرای منتهی به مرگ مهسا امینی سر دادند. آنها همچنین خواستار آزادی دانشجویان بازداشتیای شدند که وزیر علوم قول آزادی آنها را داده بود و هنوز عملی نشده است.
پس از ماجرای شعارهایی که انجمن اسلامی شریف «تند» و فارس و مهر «رکیک»، روایت میکنند و درگیری جزئی بین تجمعکنندگان و دانشجویان «بسیجی و حزباللهی»، رخ میدهد دانشجویان تصمیم میگیرند دانشگاه را ترک کنند. طبق روایت انجمن اسلامی، دانشجویان بسیجی در همان محل سردر دانشگاه ماندند و معترضین به سمت درِ دیگر دانشگاه معروف به درِ انرژی رفتند.
خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی درباره تجمع در شامگاهان نوشته. «ساعت ۱۷، تجمعات تقریباً به پایان رسیده و دانشجوها قصد خروج از دانشگاه کردهاند. درب جنوبی دانشگاه که همان سردر دانشگاه است بسته است.
دانشجویانی که از سردر و پس از پایان تجمعات و هتاکیها به درب شمالی آمدهاند و سایر دانشجویان در درب شمالی متوقف شدهاند. نیروهای امنیتی لباس شخصی به همراه دو دستگاه ون و نیروهای انتظامی پلیس در درب شمالی دانشگاه مستقر هستند.»
انجمن اسلامی شریف میگوید: «جمعیت مقابل درب انرژی است، اما فقط دانشجویان نیستند که در آنجا حضور دارند؛ نیروهای لباس شخصی با چند ون، انتظار دانشجویان را میکشند تا آن تعداد را که دلشان میخواهد، دستگیر کنند. در همان ابتدا، دستکم ۳ دانشجو را دستگیر میکنند و با باتوم، سرِ یکی از دانشجویان را زخمی میکنند و راهی بیمارستان میشود. دانشجویانی که شاهد دستگیری دوستان خود هستند، با شعارهایی واکنش نشان میدهند و پاسخ نیروهای لباس شخصی، تیراندازی با تفنگ پینتبال و ساچمهای بهسمت دانشجویان است. دانشجویان مجبور به فاصله گرفتن از سردر هستند و فضای ترس بر دانشگاه حاکم میشود. حالا تمام درهای دانشگاه بسته است و دانشجویان شریف، در محاصره نیروهای امنیتی و لباس شخصی هستند.»
خبرگزاری مهر مدعی شده که «دانشجویان همچنان به هتاکی و فحاشی ادامه میدهند و درگیریهایی در درب شمالی رخ میدهد.» این خبرگزاری نوشته «با اسلحه پینتبال به سمت دانشجوها چند گلوله پینتبال شلیک میشود». این خبرگزاری برای شلیک گلوله پینتبال از فعل «مجهول» استفاده کرده و نگفته تفنگ پینتبال در اختیار کدام نیروها از کدام نهادها قرار داشته است.
مهر ادامه داده: «تعدادی از اساتید برای کمک به تامین امنیت دانشجویان به درب شمالی آمدهاند. معاون دانشجویی دانشگاه درصدد تدارک اتوبوس برای انتقال دانشجویان به خوابگاه است. نیروهای حراست با بستن دربهای دانشگاه از ورود نیروهای بیرون دانشگاه به داخل دانشگاه جلوگیری کردهاند.»
انجمن شریف هم گفته: «دانشجویان در ترس و سردرگمی بهسر میبرند. هیچ دری باز نیست و حتی حضور معاونان و رییس دانشگاه نیز نمیتواند ذرهای امنیت در دانشگاه ایجاد کند و از بیرون دانشگاه خبر میرسد که در تمامی کوچههای اطراف درهای دانشگاه، نیروهای لباس شخصی با ون، منتظر دستگیری دانشجویان هستند.»
بازداشت دانشجویان همراه با برخورد تند نیروهای امنیتی
خبرگزاری مهر در خلال گزارش خود «بازداشت دانشجویان همراه با برخورد تند نیروهای امنیتی»، «ورود نیروهای انتظامی به دانشگاه»، «شلیک گاز اشکآور، گلوله ساچمهای و پینتبال» را تایید کرده است و نوشته: «ساعت ۱۸:۳۰ گروهی از دانشجویان به واسطه زنجیر حائلی که به کمک اساتید تشکیل شده به سمت دانشکده مدیریت حرکت کرده و گروهی نیز به پارکینگ میروند. در این بین برخی از دانشجویان با برخورد تند نیروهای امنیتی بازداشت میشوند و درگیریهایی در این بین رخ میدهد که ظاهرا با اسلحه پینتبال به دانشجویانی که قصد جلوگیری از بازداشت رفقایشان را داشتند شلیک شده است. تعدادی از نیروهای انتظامی در پارکینگ شریف مستقر بوده و اقدام به پرتاب گاز اشکآور و بنا به برخی نقلها تیر ساچمهای کردهاند. با مشاهده نیروهای حاضر در پارکینگ گروهی از دانشجویان به درب شمالی برمیگردند. درب جنوبی دانشگاه به طور متناوب باز و بسته میشود و دانشجویان گروهگروه خارج میشوند.»انجمن اسلامی دانشگاه شریف نیز همان زمان را اینگونه روایت کرده است: «تعداد زیادی از اساتید دانشگاه، در جمع حاضر هستند و سعی دارند ترتیبی دهند که دانشجویان بتوانند در امنیت، از دانشگاه خارج شوند و بهسمت خانه یا خوابگاه خود بروند. پس از ساعاتی کشمکش، تصمیم حراست و رؤسای دانشگاه بر این میشود که تمامی دانشجویان حاضر در دانشگاه، بهصورت پیوسته و قطاری، بهسمت پارکینگ دانشگاه بروند و سپس از در ورودی پارکینگ شریف، وارد میدان تیموری شوند و سپس در آنجا به سمت مترو، خوابگاه یا ماشینهای خود بروند… در حین انتقال از درِ انرژی به پارکینگ، نیروهای لباس شخصی با تفنگ در صحنه حاضر میشوند و این، فرار تعدادی از دانشجویان را به همراه دارد که سپس جمع آرام میشود و به حرکت خود ادامه میدهد. تعدادی از دانشجویان جلوتر همینگونه نیز عمل میکنند و به درون طبقه اول و دوم پارکینگ میروند. اما آنجا، نیروهای لباس شخصی، با باتوم و تفنگ و موتور کمین کرده بودند تا دانشجویان را دستگیر کنند. نیروهای لباس شخصی به دانشجوها در طبقه اول یورش میبرند و با شلیک گلولههای پلاستیکی و ساچمهای از فاصله نزدیک و مخصوصا بهسمت دخترها، آنها را از حرکت باز میدارند و […]، دانشجویان را دستگیر و سوار ون میکنند». بنا بر برخی مشاهدات شیشههای تعدادی از خودروهای داخل پارکینگ نیز آسیب دیدهاند.
انجمن اسلامی دانشگاه شریف در روایت خود، گفته که «تخمین زده میشود در این مرحله، حداقل ۳۰ الی ۴۰ نفر از دانشجویان دستگیر شده باشند.»در میان روایتها اما خبرگزاری فارس ترجیح داده تا از بخش حضور نیروهای امنیتی در پارکینگ دانشگاه شریف و برخورد آنها با دانشجویان پرش کند و به خروج دانشجویان از دانشگاه بپردازد: «تعدادی از دانشجویان با هماهنگی مسوولان دانشگاه از درب شمالی خارج شدند. اما دانشجویان میگویند برخی لیدرها به پارکینگ رفته و در آنجا بازداشت شدند.» نهایتا دانشجویان به صورت گروهگروه از دانشگاه خارج شدند؛ گروهی از آنها با خانوادههایشان که پشت در دانشگاه آمده بودند رفتند و گروهی دیگر توسط ونهایی که دانشگاه تدارک دیده بود.
حمایت مردم از دانشجویان بیرون از دانشگاه
در همین حال عده زیادی از مردم که تصاویر و ویدئوهای برخورد خشن با دانشجویان را در فضای مجازی دیده بودند، برای حمایت از دانشجویان محصور به مقابل در اصلی دانشگاه رفتند و شعار «دانشجو را آزاد کنید» سر دادند که با برخورد نیروهای انتظامی و شلیک گاز اشکآور روبهرو شدند. از سوی دیگر شمار زیادی از مردم نیز برای اعلام حمایت از دانشجویان سوار بر خودروهایشان به خیابانهای اطراف دانشگاه شریف رفتند که ترافیک سنگینی ایجاد شد و در نهایت آنطور که ایرنا گزارش داد، پلیس راهور خیابانهای منتهی به خیابان آزادی را مسدود کرد تا از ورود خودروهای جدید جلوگیری شود. اما خبرگزاری مهر حضور مردم را به آنچه «فراخوان رسانههای معاند» خوانده، نسبت داده است: »فراخوانی که توسط رسانههای معاند داده شده مردم در دو درب دانشگاه تجمع کردهاند. گروهی از نیروهای انتظامی با شلیک گاز اشکآور و تیر هوایی گروههای حاضر را متفرق میکنند….خودروهای در حال عبور از خیابان آزادی با صدای بوق از جلوی دانشگاه عبور میکنند.»
چه کسی مجوز ورود نیروهای امنیتی به دانشگاه را داد؟
اما برخورد نیروهای امنیتی با دانشجویان آنچنان بوده که صدای بسیج دانشجویی دانشگاه شریف را هم درآورده است. این گروه در نامهای به وزیر علوم ضمن تقبیح برخی شعارهایی که آنها «رکیک» خواندهاند، خطاب به زلفیگل نوشته: «حضور بیضابطه و رعبآور جمعی از نیروهای امنیتی در اطراف دانشگاه صنعتیشریف، صحنههایی تاسفآور و نگرانکننده را رقم زد و بیتردید این حضور بیمبالات، در دمیدهشدن بر آتش تنش در دانشگاه صنعتیشریف نقش داشت. بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف برخوردهای خشن و قهرآمیز با دانشجویان را عمیقا و قویا محکوم میکند.»حالا با این اوصاف معلوم نیست چه کسی اجازه حضور نیروهای انتظامی در پارکینگ دانشگاه شریف را صادر کرده است؛ چرا که حضور، با قانونهای موجود در تضاد است. سال ۹۲ نیز سردار احمدیمقدم فرمانده کل وقت نیروی انتظامی در اظهاراتی گفته بود: «در محیطهای دانشگاهی و خوابگاهی ورود نیروی انتظامی ممنوع است.» اما اینگونه برخوردها در سه دهه اخیر کم نبودهاند. ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و ماجرای کوی دانشگاه تهران؛ حمله سال ۱۳۸۲ به خوابگاههای دانشجویی دانشگاه علامه در سالگرد ۱۸ تیر، حمله به کوی دانشگاه بامداد ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ و برخی موارد دیگر که آخرین مورد هم یکشنبه شب برای دانشگاه شریف رقم خورد؛ یکشنبهای که باید آن را «یکشنبه سیاه» خواند.
با چه استدلالی وارد فضای آموزشی میشوند؟
در همین رابطه، جواد امام، فعال سیاسی اصلاحطلب و مدیرعامل بنیاد باران گفت: من فکر میکنم آنچه که امروز به عنوان اعتراض در فضای دانشگاهها مطرح است، دیگر نمیتوان آن را به هیچ نحوی با بحث اغتشاش و مسائل خارجی و معاندان مرتبط کرد؛ در داخل دانشگاهها که تخریبی نیز صورت نگرفته است. درواقع احتمالا ما نیروهایی که برای برخورد با اغتشاش، ناامنی، سارقان و مسلح و اختلاسگر آموزش دادهایم را با همان شیوه و عمل برخلاف قانون به داخل یکی از دانشگاههایی که مکانی برای تربیت نخبگان کشور است، فرستادیم. برخورد با یک مرکز آموزشی و علمی آن هم با چنین شیوههای زشت و ناپسند، قطعا تحریککننده است و احساسات افراد را جریحهدار خواهد کرد که هیچ یک با منافع ملی ما سازگار نیست.
مدیرعامل بنیاد باران در ادامه گفت: ضمنا اگر ما نگران بهرهبرداری دشمن از فضای داخلی خود هستیم که شکاف را عمیقتر نکند، خب با این اقدامات که آب را در آسیاب دشمن ریختیم! همچنین این فضا فضایی نیست که در راستای منافع ملی ما باشد؛ با چه استدلال و منطقی به فضای آموزشی وارد میشوند و در این دانشگاه چنین رفتارهایی میکنند؟
امام افزود: انتظار ما این است که دانشگاه و فضای آموزشی در آرامش به سر ببرد و این جو به سایر دانشگاهها کشیده نشود. همچنین این دانشجویانی که جزئی از مهمترین سرمایههای انسانی کشور هستند، آیا در چنین شرایطی حاضر است در این دانشگاه و سپس در این کشوری که هیچ جایگاه و پایگاهی برایش قائل نیستند، بماند و زندگی کند؟ این یکی از خسارتهایی است که در آینده با آن مواجه خواهیم شد.
چهره سیاسی اصلاحطلب تصریح کرد: پشت چنین رفتارهایی دستهای بیگانه در کار است که باعث شده ملت در مقابل ملت قرار گیرد و فضای دانشگاهها به هم ریزد؛ درواقع اگر ما از نظامی یاد میکنیم که خونبهای شهدا بوده است، این نظام هیچ نسبتی با چنین رفتارهایی ندارد. در واقع این رفتارها فقط برای نابودی این نظام است، نه برای بقای آن.
آزادی بدون قانون معنی ندارد
اما جعفر قنادباشی، چهره سیاسی اصولگرا نظراتی تند درباره اعتراضات دانشجویی دارد. او گفت: مسالهای که الان درحال رخ دادن است، سوءاستفاده قدرتهای بزرگ از برخی سوژهها، اتفاقات، افراد و اجتماعات و همچنین برخی از مکانهاست. زمانی که شما احساس میکنید دشمن درصدد این است که از فرزندان و نسل جدید ما پیاده نظامی در چارچوب اهداف خود بسازد، شرایط خاصی پدید میآید که باید برای جامعه، توسط هوشمندان و اهل خرد تبیین و تشریح شود.
وی با اشاره به تجربههای تاریخی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران نظامی است که تاکنون چندین انتخابات برگزار و دموکراسی را ایجاد کرده است؛ این نظام نظامی است که افراد نویسنده، کتابخوان، سخنران و مولف از آن حمایت میکنند.
قنادباشی در پاسخ به اینکه مگر دانشجویان جزئی از فرهنگیان نیستند، پس چرا این برخوردها با آنها صورت میگیرد؟ تصریح کرد: ما تا جریان کلی را متوجه نشویم، نمیتوانیم راجع به برخورد با دانشجویان قضاوت کنیم.
ما باید متوجه شویم که اکنون جمهوری اسلامی ایران از نظر نظامی آسیبناپذیر شده است. از نظر اقتصادی نیز حتی سخنگوی دولت آمریکا رسما اعلام کرد که ما با اعمال فشار حداکثری اشتباه بزرگی در قبال ایران انجام دادیم. بنابراین از نظر اقتصادی نیز نمیتوانند با ما کاری کنند؛ بنابراین این قدرت منافع ملی ما را دنبال میکند.وی یا یادآوری اینکه انقلاب اسلامی توسط کتابخوانان صورت گرفت، مدعی شد: اکنون با قشری مواجه هستیم که اکثرا کتاب نخوان هستند؛ من حضور نداشتم ولی باتوجه به شنیدههایم، گویا بخشی از بیسوادان و کمسوادان و حتی سایر ملیتها که مزدور هستند نیز برای سوءاستفاده وارد دانشگاه شدند. بنابراین براساس شنیدههایم، همه افراد حاضر در دانشگاه دانشجو نبوده و برخی از آنها مزدور بودند. قنادباشی ادامه داد: اگر خود دانشجوها نیز رفتاری خلاف قانون داشته باشند، باید با آنها برخورد شود؛ آزادی بدون قانون معنی ندارد. درواقع دانشجویان حق اعتراض دارند ولی در چارچوب قانون، اما اکنون برخوردی که در تهران و کل ایران درحال انجام شدن است، برخورد دوران جاهلیت در عربستان است.
وی تصریح کرد: مردم خشمگین هستند ولی نباید به دلیل خشم خود هر کاری خلاف قانون را انجام دهند؛ البته سوال اصلی اینجاست که چرا مردم خشمگین هستند؟ همواره افرادی در سراسر جهان کشته میشوند ولی چنین خشمی ایجاد نمیشود؛ من معتقدم که مردم تحریک شدند.
جهان صنعت