نژادی، مسئول کارگروه سلامت بینالملل سازمان نظام پزشکی تهران: پزشکان را با تصمیمات کودکانه و به زور وثیقه و ضمانت میخواهند نگه دارند
شفاآنلاین>سلامت>نژادی، مسئول کارگروه سلامت بینالملل سازمان نظام پزشکی تهران: پزشکان را با تصمیمات کودکانه و به زور وثیقه و ضمانت میخواهند نگه دارند
به گزارش شفاآنلاین:در روزهای گذشته، بحث صدور مجوز خروج دانشجویان علوم پزشکی در ازای وثیقه گذاشتن به بحث داغ محافل جامعه پزشکی تبدیل شده است. برخی کارشناسان میگویند که این کار صرفا برای جلوگیری از مهاجرت پزشکان اعمال شده است و گروهی دیگر هم میگویند این تصمیمات و وثیقه گذاشتنها نمی تواند ریشه اصلی مشکل مهاجرت پزشکان را بخشکاند.
یاسر نژادی، مسئول کارگروه سلامت بینالملل سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ هم درباره همین موضوع گفت: «پزشکان را با تصمیمات کودکانه و به زور وثیقه و ضمانت میخواهید نگه دارید، اما پزشکی که واقعا قصد رفتن داشته باشد این وثیقهها را قطعا تامین میکند و میرود. کسی هم که توانایی تامین وثیقه نداشته باشد به زور نگه داشتنش خیر و برکتی برای کشور و بیماران نخواهد داشت، چون همیشه ناراحت این است که چرا آن تمکن مالی را نداشته است که خود را از این وضعیت بغرنج نجات دهد. واقعا برخی تصمیمگیریها و بخش نامههایی که صادر میشود به این التهاب دامن میزند و یک شرایطی را ایجاد میکند که همه برای مهاجرت زودتر عجله کنند. یعنی جدای از اینکه همه به فکر مهاجرت هستند عجله دارند تا یک قانون جدیدی مهاجرت را سختتر نکرده است از کشور خارج شوند.»
وی خاطرنشان کرد: «ما در یک نظرسنجی از پزشکان دلایل مهاجرت شان را جویا شدیم که نزدیک به ۸۰ درصد پزشکان، دلیل مهاجرت یا دلیل فکر کردن به مهاجرت را مسائل مالی و تامین آتیه خود و فرزندان خود بیان کردهاند. بالاخره کسی که بالغ بر ۱۳ سال مطالعه و تلاش و آموزش و زحمت مستمر داشته است، در قبال آن قطعا باید پاداش دریافت کند. کشورهای عربی مقاصد جذابی برای پزشکان ما هستند.»
وی تاکید کرد: «در بحث مهاجرت پزشکان، تعداد پزشکانی که مهاجرت میکنند خیلی مهم نیست. درست است که کمیت زیادی از کادر درمان در حال خروج از کشور هستند، اما کیفیت برای ما خیلی مهم است. یعنی گاهی با خروج یک استاد ممکن است یک نسل آموزشی قطع شود و آن سلسله آموزشی ابتر بماند، به این معنی که جدای از اینکه بیماران، پزشک و حامی خود را از دست میدهند، آن چرخه توالی آموزشی که وی به عنوان یک استاد پیشکسوت طی سالهای متمادی ایجاد کرده بود، به اندازه مهاجرت چند صد پزشک ایجاد خلا علمی میکند.»
مسئول کارگروه سلامت بین الملل سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ ادامه داد: «طبق آمار سازمان نظام پزشکی بین سه تا چهار هزار نفر از کادر سلامت کشور در هر سال گود استندینگ گرفتهاند. به طور میانگین در ده سال اخیر حدود 30 هزار گوداستندینگ صادر شده و بیش از 30 هزار نفر از کادر درمان ما مهاجرت کردهاند که شامل افرادی میشود که در صدد پذیرش در کشور مقصد در حرفه مشابه هستند. هرکشوری با الزام شرایط و امتحانات تعیین سطح، از نظر سنی و حرفهای بهترینها را جذب میکند.»
وی یادآور شد: «به عنوان مسئول کارگروه سلامت بینالملل سازمان نظام پزشکی، به کشورهای متعددی سفر کرده و اوضاع مهاجرت پزشکان را بررسی میکنم. اخیرا کشور امارات را بررسی کردم و هفته آینده نیز کشور عمان را بررسی خواهم کرد که مشخص شود نیروهای ما به چه سمت و سویی دارند مهاجرت میکنند. کشورهای عربی به دلیل اینکه زیرساخت پزشکی ضعیفی نسبت به کشورهای اروپایی و امریکایی دارند و از طرف دیگر پیشنهادات جذابی به پزشکان ما میدهند، مسافت چندانی هم با ایران ندارند و یک علاقه و ارتباطات فرهنگی مشترکی از قدیم بین مردم کشور ما با این کشورها وجود داشته است، به راحتی پزشکان ما را جذب میکنند و مقاصد جذابی برای پزشکان ما هستند.»
نژادی در خصوص دلایل مهاجرت پزشکان از ایران گفت: «دلایل مهاجرت پزشکان دو بعد دارد. متاسفانه در درگیریهای جناحی که در ایران وجود دارد همیشه جناج مغلوب یا شکست خورده و اقلیت سعی میکند جناح حاکم و جناحی که بعد از هر انتخاباتی در راس قدرت قرار گرفته است را مقصر اصلی جلوه دهد ولی واقعا چنین نیست. در طرح تحول سلامت که در واقع طرح توهم سلامت بود، بیرون ریز و هدر رفت منابع مالی را در چاه ویل بودجهریزی داشتیم و منابعی که میتوانست برای کادر درمان ما و جذب نیروهای متخصص ما استفاده شود را با اجرای طرح تحول از دست دادیم. آمدیم بیمارستانها را انبار تجهیزات پزشکی کردیم.»
مسئول کارگروه سلامت بین الملل سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ تصریح کرد: «دلالهایی که در زمینه واردات تجهیزات پزشکی بودند استفاده بسیار زیادی از شرایط طرح تحول سلامت بردند. آنها فشارهای زیادی را ایجاد کردند و از تیترهای تحریک آمیز که جامعه پزشکی را افرادی کلاهبردار و به دنبال منافع و مقاصد به مردم معرفی میکرد استفاده کردند تا فشار افکار عمومی و فشار دستگاههای نظارتی را از توجه به عملکرد خودشان بردارند و به این قضیه دامن زدند و آن احترام و تکریم و شخصیت خاصی که پزشکان داشتند دچار خدشه شد.»
وی یادآور شد: «اخیرا مسئولان قوانین و تصمیمات اشتباهی در زمینه افزایش ظرفیت پزشکی گرفتهاند که هیچ آدم عاقل و بالغی نیست که نتواند اشتباهات به این سطحی را درک نکند. این اقدام آنها مانند این است که شما یک درخت چندین سالهای که دارد میوه میدهد را به راحتی قطع کنید و به کشور دیگر صادر کنید و بگویید من به جای آن نهال میکارم و در آینده از این نهالها استفاده میکنم، اما باید پرسید اگر شما توانایی دارید و میتوانید نهال بکارید و افزایش ظرفیت بدهید چرا برای همان نیروی آماده و متخصص امکانات مناسب ایجاد نمی کنید که نخواهید تربیت نیروی جدید داشته باشید.»
مسئول کارگروه سلامت بین الملل سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ گفت: «یک نیروی نخبه باید از سد کنکور رد شود و پزشک شود و طرح خود را بگذراند و فوق تخصص بگیرد. اینها بیخوابیها و تلاشهای بسیاری را متحمل میشوند. خاطرم است زمانی که بنده رزیدنت ارتوپدی سال یک بودم، نزدیک به بیش از 200 بیمار اورژانسی را در روز میدیدم و نزدیک به 40 جراحی را کاور میکردم. چه از نظر تجهیزات و چه از نظر دستیار جراح بودن و جراح بودن، بخشهای بسیار پرمریض را تک نفره کاور میکردم. از پانسمان و پرونده نوشتن گرفته تا کارهای ویزیت و اوردر گذاشتن. یعنی شاید هر روز ما در آموزش و زحمت به اندازه یک ماه عادی بود. بلاخره در جایی باید نتیجه این همه زحمات گرفته شود.»
نژای گفت: «متاسفانه به پزشکان دید طلبکارانه دارند که ما برای تحصیل شما هزینه کردیم، ولی واقعیت این است که یک نیروی آموزشی، همزمان کار درمانی هم میکند، به طوری که هر اینترن و رزیدنت و هر فلوشیپ، میلیاردها تومان برای بیمارستانی که در آن مشغول خدمت بوده درآمد ایجاد میکند. بنابراین در کنار آموزشی که گرفتهاند دین مالی خود را ادا کردهاند. از طرف دیگر باید به خاطر آموزشی که میبینند ضمانتهای میلیونی و میلیاردی بدهند. تفاوتی که رشته پزشکی با رشتههای دیگر دارد این است که پزشکان بعد از اتمام تحصیل در واقع باید به مناطقی بروند که مجرمان به خاطر جرم و جنایت به این مناطق تبعید میشوند. کدام فارغالتحصیل یک رشته مجبور به خدمت در این مناطق میشود؟ پزشکان باید در این مناطق به مدت دو سال خدمترسانی کنند.»
مسئول کارگروه سلامت بین الملل سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ در خصوص متوسط درآمد پزشکان گفت: «متوسط درآمد پزشکان در کنار هزینه مطبداری یک بحث جداگانه است. یعنی وقتی پزشکی در تهران است و هزینه مطبداری برایش 30 میلیون تومان است اگر این درآمد را در حد 50 میلیون تومان هم داشته باشد در حد 20 میلیون تومان درآمد خالص دارد یعنی کمتر از روزی یک میلیون تومان درآمد دارد. در حال حاضر پزشکان عمومیمان با ساعتی 80 هزارتومان و 100 هزارتومان کشیک میدهند که گاهی پر مریض و پر ریسک است. از طرف دیگر ممکن است پزشک در طول چندین سال کاری خود دچار خطای سهوی عوارض جراحی شده و مجبور به پرداخت دیه شود. کار پزشکی کار پر ریسکی است، در حالی که درآمد خالص برای پزشک عمومی چیزی حدود 30 تا 40 میلیون تومان و برای پزشک متخصص 60 میلیون تومان در ایران است که اصلا قابل مقایسه با دنیا نیست.»
وی اظهار کرد: «ما با سه دلار ویزیت میکنیم، ولی در کشورهای همسایه مردم با 300 دلار ویزیت میشوند. بنده با چیزی حدود 100 دلار پروتز مفصل زانو تعویض میکنم ولی در کشور دیگر سه برابر این مبلغ را پزشک بابت ویزیت دریافت میکند. هرچند همه پزشکان عرق ملی دارند و ریشههای بزرگی در کشور دارند و بیماران زیادی دارند، ولی مجبور به قطع ریشهها و چیزهایی که آنها را پایبند به طبابت در کشور کرده میشوند و مهاجرت میکنند.»
نژادی در خصوص سرانه پزشکان در کشور گفت: «جدا از آمار و ارقامی که اعلام میشود از نظر تعداد پزشکان عمومی رتبه خوبی در دنیا داریم. سرانه پزشکی در کشور ما 16 نفر به ازای هر ده هزار نفر است که نسبت به کشورهای اطراف این سرانه بالا و قابل قبول است. البته ما در آمارهایمان تعداد پزشکان فارغالتحصیل را اعلام میکنیم، اما کشورهای دیگر اینترن و دانشجویان پزشکی را هم جزو سرانه پزشک خود محسوب میکنند. مشکل ما در این است که ظرفیتهای تخصص پر نمی شود. یعنی رشته هست و ظرفیت پذیرش پزشکان برای تخصص بالا رفته است و تعداد دانشکدهها و بیمارستانهایی که رزیدنت آموزش میدهند افزایش پیدا کرده است، ولی کسی تمایل ندارد که چهار یا پنج سال از عمر خود را صرف دوره تخصص کند که در نهایت رفاه متناسبی هم نداشته باشد. بنابراین مشکل ما عدم رغبت پزشکان عمومی برای گرفتن تخصص است.»
مسئول کارگروه سلامت بین الملل سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ با انتقاد از افزایش ظرفیت پزشکی، گفت: «به عنوان مثال در کشور ما ممکن است انبار ایران خودرو پر از خودرو باشد، ولی به هر دلیلی آن را در کشور توزیع نکند. حالا هر قدر هم ظرفیت تولید خود را بالا ببرد فقط انبارهایشان پر میشود. در پزشکی هم چنین است. با توجه به جمعیت 170 هزار نفری که عضو نظام پزشکی هستند جمعیت بالایی از پزشکان به طبابت مشغول نیستند و هیچ جاذبهای در زمینه پزشکی بخصوص درمان برای آنها وجود ندارد. متاسفانه آن قسمتی که مربوط به وظایف دولت در برابر درمان مردم است و آن قسمتی که مربوط به بیمهها است کوتاهی شده و مغفول مانده است. بنابراین تمایلی برای کار درمانی در میان کادر پزشکی وجود ندارد. حالا هر قدر هم قوانین را سخت کنید شما نمی توانید کیفیت مناسبی را ایجاد کنید.»
وی افزود: «قطعا در مناطق محروم هرچه که تعداد ظرفیت پزشکی بالاتر رود و مشوقهایی برای پزشکان نباشد هرچه که فارغالتحصیل شوند به جمعیت پزشکان شهرهای بزرگ اضافه خواهد شد و تعداد پزشکانی که کارهای غیردرمانی و لوکس و زیبایی انجام میدهند افزایش پیدا میکند. در نهایت اینکه وقتی ما هدر رفت منابع و جبران آن را به گردن پزشکان بیندازیم و سرمایهها معنوی و مالی سلامت جامعه را تحت عناوین مختلف و طرحهای اشتباهی که خودمان ایجاد کردیم مثل طرح تحول سلامت هدر بدهیم و این را بخواهیم در آینده با فشار بر روی کادر پزشکی برای کار و فعالیت اجباری و با قیمت بسیار پایین جبران کنیم، وقتی بیمههای ما بخواهند کاسب مابانه برخورد کنند و وارد فازهای اقتصادی شوند و از کار اصلی خودشان دور بمانند و کمبود منابع مالی خود را با ارزانسازی خدمات درمانی و با فشار به پزشکان جبران کنند، در نهایت منجر به مهاجرت پزشکان از کشور میشوند.»
نژادی اظهار داشت: «رشته پزشکی مثل یک کالای صادراتی میماند و همه جای دنیا پذیرش دارند. شما وقتی که یک کالا صادراتی است و میتوانید آن را به جاهای مختلف صادر کنید و زمینه و بازار آن وجود دارد باید نحوه برخوردتان متفاوت باشد و در رقابت با کشورهای دیگر بتوانید نیروی خود را حفظ کنید. متاسفانه میبینیم که صحبتهای کودکانهای میشود که نخبههای خارجی را جذب میکنیم. وقتی شما نمی توانید نخبه خود را نگهدارید با چه پشتوانهای میخواهید از خارج کشور پزشک وارد کنید؟ جراحی که دارد اینجا در حد ده دلار و 20 دلار و صد دلار برای شما جراحی میکند کدام نیرو از کدام قبایل افریقایی میتوانید وارد کنید که بیاید با این اعداد و ارقام برای شما کار کند؟ از این توهم و از این فکر سطحی بیرون بیایید تا ذخایر ژنتیکی و سرمایههای معنویمان را در کل دنیا از دست ندادیم.»
اطلاعیه وزارت بهداشت درباره شرط خروج دانشجویان پزشکی با ارائه وثیقه
همچنین در همین راستا، معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم در خصوص امکان خروج از کشور دانشجویان پزشکی با ارائه وثیقه اطلاعیهای صادر کرده است. وزارت بهداشت گفته که این وثیقه گذاشتنها در ازای خروج از کشور، مساله تازهای نیست و «این موضوع ارتباطی به ایجاد محدودیت برای دانشجویان ندارد.»
در اطلاعیه وزارت بهداشت آمده است: «همانگونه که اطلاع دارید به موجب قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی "مصوب سال ۱۳۵۳" و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی "۱۳۵۸" پذیرفتهشدگان کنکور سراسری که با استفاده از سهمیههای مختلف از جمله سهمیه مناطق در دانشگاههای علوم پزشکی پذیرفته میشوند، به دلیل امتیازی که در پذیرش سهمیهای از آن برخوردار شدهاند و از آموزش رایگان در طول دوره تحصیل برخوردار شدهاند، موظف هستند که متناسب با سهمیه منطقه قبولی، یک یا دو برابر طول دوره تحصیل را به عنوان تعهدات آموزش رایگان تعهدات در مناطق مورد تعهد اعم از بخش دولتی، خصوصی و حتی خیریه انجام دهند.»
این گزارش افزوده است: «هدف قانونگذار، از برقراری سهمیه مناطق سه گانه "۱ و ۲ و ۳" و سایر سهمیهها تربیت نیروی انسانی مورد نیاز کشور، توزیع عادلانه نیروی انسانی و بهرهمندی همه آحاد جامعه، خصوصا مناطق کم برخوردار از خدمات نظام سلامت بوده است.»
براساس این گزارش، «در آییننامه اجرایی تبصره ماده "۷" موضوع لایحه قانون اصلاح مواد "۷" و "۸" قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی، تصریح شده است که در صورتی که افراد بخواهند قبل از پایان تعهدات مذکور، بدون پرداخت هزینههای تحصیلی و کمکهای دریافتی جهت ادامه تحصیل یا به صورت موقت به خارج عزیمت کند، باید با تنظیم تعهدنامه رسمی و ضمانت شخص دیگری با سپردن وثیقه ملکی یا ضمانت بانکی، تعهد کنند که پس از انقضاء مدت معین، به ایران مراجعت میکند. بدیهی است میزان وثیقه براساس سرانه ای که جهت آموزش دانشجویان در دانشگاهها و دانشکدههای علوم پزشکی صورت میگیرد، تعیین شده است.»
بر اساس اطلاعیه وزارت بهداشت، «این موضوع هیچ ارتباطی به ایجاد محدودیت برای دانشجویان ندارد. در سالهای گذشته، به دلایل مذکور امکان خروج دانشجویان در سال آخر تحصیل ممنوع بوده است که این موضوع موجب بروز مشکلاتی برای دانشجویان علوم پزشکی شده بود. بنابراین در راستای عمل به قوانین و مقررات جاری کشور و به منظور مساعدت با دانشجویان و جهت رفع محدودیت و مشکل ممنوعیت خروج آنها به عنوان دانشجو، موضوع امکان خروج از کشور دانشجویان در کلیه مراحل تحصیل با رعایت مقررات و با انجام وثیقه، میسر شده است.»سپید