کمک‌های اولیه در انواع مسمومیت های دارویی

شفاآنلاین>سلامت>مسمومیت عبارت است از بدحالی ، جراحت یا مرگ در اثر بلع، استنشاق، لمس یا تزریق انواع داروها، مواد شیمیایی، سم ها یا گازها. بسیاری از مواد - مانند داروها و مونوکسید کربن - فقط در غلظت‌ها یا دوزهای بالاتر از حد مجاز سمی هستند.

به گزارش شفاآنلاین:برخی از داروها که خوراکی نیستند تنها در صورت بلعیدن مضر هستند.این نوع مسمومیت ها در کودکان خطرناک تر است.

نحوه رفتار با فردی که ممکن است مسموم شده باشد به موارد زیر بستگی دارد:

• علائم فرد
• سن فرد
• نوع و مقدار ماده مسمومیت زا

چه زمانی باید به مسمومیت مشکوک شویم؟

علائم و نشانه های مسمومیت می تواند باعث شود شما در تشخیص مسمومیت از بیماری هایی مانند تشنج، ، سکته مغزی، واکنش انسولین و یا مسمومیت با الکل دچار خطا شوید. علائم و نشانه های مسمومیت می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سوزش یا قرمزی اطراف دهان و لب
• تنفسی غیر عادی
• استفراغ
• دشواری در تنفس
• خواب آلودگی
• گیجی یا وضعیت ذهنی تغییر یافته دیگر
• 
  

اگر مشکوک به مسمومیت هستید، مراقب سرنخ هایی مانند بطری ها یا بسته های خالی قرص، قرص های پراکنده ، لکه ها و بوهای دارویی خاص روی فرد یا اشیاء مجاور باشید. در مورد کودک، این احتمال را در نظر بگیرید که او ممکن است هر نوع دارو چه خوراکی چه غیر خوراکی را خورده باشد.

چه زمانی برای کمک تماس بگیریم؟

اگر فرد مورد نظرعلائم زیر را دارد:

• خواب آلود یا بیهوش
• مشکل در تنفس یا قطع تنفس
• بیقراری یا آشفتگی غیرقابل کنترل
• تشنج
• قبلا سابقه مصرف داروی اشتباه یا مصرف دارو با دوز بالا را دارد. فرد پایدار است و هیچ علامتی ندارد

بعد از حضور امداد رسان ها برای توصیف علائم، سن، وزن، سایر داروهایی که مصرف می کند و هر اطلاعاتی که در مورد فرد مسموم دارید آماده باشید. سعی کنید میزان مصرف و مدت زمانی که فرد دارو را مصرف کرده در نظر بگیرید .در هنگام حضور نیرو های امداد رسان در صورت امکان، بطری قرص، بسته دارو یا سایر ظروف مشکوک را در دست داشته باشید تا بتوانند عوامل مسومیت را بررسی کنند..

صبر نکنید تا علائم مسمومیت ظاهر شوند. اگر شک به مسمومیت کردید با اورژانس (شماره 115) تماس بگیرید. اگر شک دارید که داروی مصرف شده خطرناک است یا نه، با مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم (شماره 1490) تماس بگیرید.

در زمان انتظار برای کمک چه باید کرد؟

اقدامات زیر را تا رسیدن کمک انجام دهید:

• اگر داروی بلعیده شده عام مسمومیت بوده هر چیزی که در دهان فرد باقی مانده است را خارج کنید. اگر جعبه دارو در دسترس بود اقدامات لازم در صورت مسمومیت را با توجه به توضیحات آن انجام دهید.
• اگر مسمومیت با داروی موضعی صورت گرفته پوست را به مدت 15 تا 20 دقیقه بشویید.
• دارویی که باعث آسیب به چشم شده را به آرامی با آب سرد یا ولرم به مدت 20 دقیقه یا تا رسیدن کمک بشویید.
• درصورت مسمومیت با داروهای استنشاقی فرد را به هوای تازه ببرید.
• بیمار را وادار به استفراغ نکنید چون گاهی این کار، وضعیت بیمار را بدتر می‌کند. اما اگر فرد استفراغ کرد، برای جلوگیری از خفگی، سر او را به پهلو بچرخانید.
• اگر فرد هیچ نشانه ای از زندگی مانند حرکت، نفس کشیدن یا سرفه نشان نداد، احیای قلبی ریوی (CPR) را شروع کنید.
• از کسی بخواهید بطری‌های قرص، بسته‌ها یا ظروف دارای برچسب و هر گونه اطلاعات دیگری در مورد داروها را جمع‌آوری کند تا همراه با تیم آمبولانس ارسال کنید.

مسمومیت بااستامینوفن و آسپیرین

مصرف مداوم داروی به ظاهر کم‌خطری مانند استامینوفن، باعث تجمع آن در بدن و بروز مسمومیت می‌شود. این نوع مسمومیت هم علائم زودرس و هم علائم دیررس دارد. علائم زودرس شامل درد شکم، تهوع، استفراغ، تعریق و رنگ پریدگی است.

علائم دیررس 2-1 روز بعد ظاهر می‌شوند و شامل تهوع و استفراغ طولانی، نارسایی کبد و زردی هستند.

برای درمان نیز معمولا در بیمارستان از القای استفراغ، شست‌وشوی معده و تجویز ذغال فعال (بسته به شدت مسمومیت) استفاده می‌شود.

علائم مسمومیت با آسپیرین نیز شامل درد بالای شکم، استفراغ، وزوز گوش، سرگیجه، توهم و تشنج است. درمان آن نیز شست‌وشوی معده در بیمارستان و تجویز ذغال فعال است.

10 نکته درباره مسمومیت با گازها، به‌ویژه گاز مونوکسیدکربن

1- مونوکسید کربن، گازی است بدون رنگ و بو که بر اثر سوختن ناقص سوخت‌های فسیلی ایجاد می‌شود.

2- مونوکسید کربن گازی است مرگبار! نکات ایمنی هنگام نصب وسایل حرارتی فراموش نشود. از افراد متخصص در این موارد کمک بگیرید.

3- تماس طولانی، حتی با مقادیر کم گاز مونوکسید کربن، باعث سردرد، گیجی، وزوز گوش، خواب‌آلودگی، تهوع و استفراغ می‌شود.

4- استفاده از آبگرمکن نفتی یا گازی داخل حمام می‌تواند باعث بروز مسمومیت شود.

5- هنگام نصب بخاری‌های نفتی و گازی، از نصب صحیح آن و کارکرد مناسب دودکش‌ها اطمینان حاصل کنید.

6- علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن متفاوت است. گاه به صورت تهوع و استفراغ و گاه به صورت سردرد و سرگیجه بروز می‌کند.

7- تماس طولانی با مقادیر کم گاز مونوکسید کربن، می‌تواند باعث بروز بیماری‌های قلبی- عروقی و در کودکان باعث اختلالات رفتاری و کاهش حافظه شود.

8- استفاده از بخاری‌های بدون دودکش در محیط‌های سربسته و فاقد جریان هوا مجاز نیست.

9- اتومبیل روشن در گاراژهای سربسته می‌تواند باعث بروز مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شود.

10- اولین اقدام در برخورد با فرد مسموم با گاز مونوکسید کربن، رساندن او به هوای آزاد است. در این صورت حوله‌ای نمناک جلوی دهان و بینی خود بگیرید و وارد محیط شوید. فرد را سریع به هوای آزاد برسانید و در و پنجره‌ها را باز کنید.

مسمومیت با مواد شوینده (اسیدی یا قلیایی)

علائم آن شامل علائم سوختگی ناشی از بلع هستند و آسیب به حنجره و دستگاه گوارش. برای درمان چنین مسمومیتی، در بیمارستان، گاه آب یا شیر به بیمار داده می‌شود تا ماده مسمومیت‌زا را رقیق کند. البته در صورت مسمومیت بامواد سوزاننده جامد (مانند پودرهای شوینده) شیر توصیه نمی‌شود.

گاه شست‌وشوی معده نیز لازم است و انجام می‌شود. در صورت تماس ماده با پوست یا چشم، لازم است به مدت طولانی محل با آب شسته‌شود. در موارد مسمومیت شدید، بیمار در بیمارستان بستری می‌شود و داروهای مخدر ضد درد و آنتی‌بیوتیک به او داده می‌شود.

مسمومیت با الکل

علائم این مسمومیت شامل تهوع، استفراغ و ایست تنفسی است. در صورت مصرف متانول، گاه سردرد و تاری دید هم اضافه می‌شود.

درمان این نوع مسمومیت نیز در بیمارستان، القای استفراغ و شست‌وشوی معده است. بسته به نوع الکل، ماده‌ای به صورت وریدی به بیمار تزریق می‌شود تا اثر آن را خنثی کند.

مسمومیت با آهن در کودکان

استفاده زیاد از قرص آهن، به‌صورت تصادفی، باعث مسمومیت کودکان می‌شود. این دارو باید در بسته‌بندی‌های مخصوص باشد که کودک قادر به باز کردن آن نباشد و دور از دسترس او قرار گیرد. علائم در ابتدا شامل درد معده، تهوع و استفراغ است، اما در ادامه می‌تواند باعث آسیب کبدی، شوک و مرگ شود. درمان آن نیز شامل تمیز کردن و شست‌وشوی معده و دیالیز است.

10 نکته درباره مسمومیت با مواد شیمیایی و شوینده‌ها

1- هنگام استفاده از مواد شوینده، اول برچسب روی آنها را دقیق بخوانید و بعد مصرف کنید.

2- هنگام مصرف این مواد، پنجره‌ها را باز کنید تا هوا جریان یابد. اگر پنجره وجود نداشت، باید دستگاه تهویه را روشن کرد.

3- از مخلوط کردن مواد مختلف شوینده (مانند سفیدکننده و جوهرنمک) خودداری کنید چون بخارهای سمی ایجاد می‌کنند.

4- هنگام کار با این مواد، از دستکش‌های بلند، کفش، شلوار و لباس آستین بلند استفاده کنید.

5- سموم دفع آفات را در بطری‌های نوشابه قرار ندهید و روی ظرف را برچسب بزنید تا تصادفی خورده نشوند.

6- در صورت تماس پوست با مواد اسیدی یا قلیایی، بلافاصله محل را با آب فراوان شستشو دهید و با اورژانس تماس بگیرید.

7- در صورت بلع مواد اسیدی یا قلیایی، فرد را وادار به استفراغ نکنید.

8- استفاده از قرص برنج بسیار خطرناک است. برای پیشگیری از آفت غلات و حبوبات در منزل، هرگز از آن استفاده نکنید. مواد مشابه و کم خطری برای این کاردر دسترس هستند (مانند قرص سیر).

9- حتی گاز متصاعد شده از قرص برنجی که داخل کیسه برنج باشد، می‌تواند باعث مسموم شدن و مرگ افراد شود.

10- خرید و فروش و توزیع قرص برنج در عطاری‌ها و سم‌فروشی‌ها ممنوع است و عاملان آن مجازات می‌شوند.

10 نکته درباره مسمومیت با مواد غذایی و گیاهان

1- از مصرف کنسروهایی که در قوطی آنها آثار فرورفتگی، برآمدگی، نشت و زنگ‌زدگی مشاهده می‌کنید خودداری کنید.

2- بوتولیسم نوعی مسمومیت کشنده غذایی است که در اثر مصرف موادی که در شرایط نامناسب نگهداری شده (به خصوص کنسروها) ایجاد می‌شود.

3- علائم مسمومیت با مواد غذایی شامل تاری دید، افتادگی پلک، دوبینی، سختی بلع و تکلم است.

4- اسهال از علامت‌های بسیاری از مسمومیت‌های غذایی است.

5- بعضی گیاهان آپارتمانی هم می‌توانند سبب مسمومیت شوند.

6- مسمومیت با دیفن باخیا، گل انگشتانه، خرزهره و آزالیا، می‌تواند کشنده باشد.

7- گیاهانی که شکل و رنگ جذاب دارند، باعث جلب توجه کودک می‌شوند. در صورت بلع گیاه توسط کودک، با اورژانس تماس بگیرید.

8-هنگام خرید گیاه برای آپارتمان، از سمی نبودن آن، مطمئن شوید.

9- بسیاری از افراد، از اکالیپتوس، به‌صورت بخور در منزل استفاده می‌کنند اما بلع اشتباهی آن می‌تواند خطرناک باشد.

10- در صورت بروز مسمومیت در کودکان، سعی در القای استفراغ نکنید. سریعا با مرکزاطلاع‌رسانی داروها و سموم (1490) یا اورژانس (115) تماس بگیرید.

مسمومیت با داروهای خواب‌آور

علائم شامل خواب‌آلودگی، سردرد، هذیان و نارسایی تنفسی است. اگر مسمومیت با این داروها همراه با مصرف الکل باشد، علائم می‌توانند بسیار شدیدتر باشند. درمان شامل شست‌وشوی معده و القای استفراغ است.سلامت نیوز