شفاآنلاین>سلامت>دکتر امیرفاضل حلاج پور، کارشناس حوزه سلامت در یادداشتی نوشت: اینکه دقیقا تولید محتوا در حوزه سلامت از کی و کجا در دنیا شروع شده مشخص نیست، اما برخی مطالب پزشکی و بهداشتی در روزنامه «وقایع اتفاقیه» مخصوصا برای ترویج آبله کوبی منتشر می‌شد که نقطه عطفی در این حوزه بوده است و سالهاست که مطبوعات نیز صفحاتی را به این حوزه پرطرفدار اختصاص می دهند.
به دنبال آن، در چند دهه اخیر مجلات تحصصی و برنامه های تلویزیونی متنوعی در سراسر دنیا با موضوعات پزشکی منتشر می‌شود. در ایران نیز چند سالی است که شبکه سلامت راه اندازی شده و با دعوت از پزشکان و کارشناسان حوزه بهداشت درمان، برنامه‌هایی را در راستای افزایش آگاهی مردم در حوزه سلامت تهیه و پخش می کند، اما تولید محتوا در این حوزه بعد از شیوع بیماری کرونا نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان، دگرگون شد.
رو به رو شدن با یک همه گیری و ایجاد صحنه های آخر الزمانی باعث شد مردم در رسانه ها، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به دنبال مطالب پزشکی باشند و در جایی که عطش کسب اطلاعات از سوی مخاطب وجود داشت و مرتب اخبار مرتبط با درمان های جدید، ساخت واکسن، نظریه ها و تئوری های توطئه مطرح بود، اهمیت اطلاع رسانی و آموزش درست و علمی در این حوزه به زبان عامه مردم در میان بمباران اینفودمی، بسیار پررنگ تر شد، در این میان تقاضای دانستن در فضای مجازی پدیده‌ای تحت عنوان بلاگر حوزه سلامت را بیش از پیش رونق داد.
چالش افزایش سواد سلامتی مردم اگرچه همواره در دنیا مطرح بوده اما پس از پاندمی کرونا اهمیت ویژه ای در سرتاسر جهان پیدا کرد؛ مطالعات انجام شده توسط سی دی سی ( مرکز پیشگیری و کنترل بیماری های آمریکا) نشان می دهد افزایش سواد سلامت بین ۸ تا ۱۳ درصد از مراجعه به مراکز درمانی و در نتجه هزینه های خدمات پزشکی را کم می کند.
از طرف دیگر وجود کاستی در تولید محتوای سلامت، این فرصت را برای افراد سودجو ایجاد می کند تا با ترویج شبه علم و طب های من در آوردی، هم منافع مالی و هم سلامتی انسانها را به خطر بیاندازند.
از طرف دیگر دستیابی به اطلاعات پزشکی از طریق جست و جو در اینترنت هم مشکلات دیگری را به وجود آورده است، پدیده ای به نام «دکتر گوگل» که بسیاری با سرچ کردن علائم خود به دنبال نام بیماری می گردند و بر روی خود تشخیص می گذارند و در نتیجه دچار تشویش نیز می شوند و گاهی هم از طریق اینترتت نسخه را نیز پیدا می کنند .
این در حالی است که پزشکان برای تشخیص یک بیماری باید معادله ای را حل کنند. آنها علائم بالینی را در کنار معاینات، نتایج آزمایشات و تصویر برداری ها می گذارند و حتی گاهی با شروع درمان و پاسخی که از درمان احتمالی گذاشته اند به تشخیص می رسند.
پس تولید محتوا در حوزه سلامت و افزایش سواد سلامت، یکی از ملزومات هر سیستم بهداشت و درمان است. اما تولید محتوا در حوزه سلامت پیچیدگی های فراوانی دارد. اگر محتوا بر اساس اطلاعات ابتدایی و ساده و اصلاحا دم دستی گردآوری شود، اگرچه برای مخاطبان جذاب است اما او را به بیراهه هدایت کرده و اثرات مخرب آن به مراتب بیشتر خواهد بود. همچنین اگر محتوا به تخصصی شدن برود، مخاطبین از درک آن عاجز خواهند بود و با آن ارتباط برقرار نمی کنند.
به نظر می رسد، مهمترین چالش تولید محتوای سلامت، ترجمه مفاهیم پیچیده علمی به زبانی عام و ساده است. استفاده از تشبیه و جانبخشی به مفاهیم زیست شناسی می تواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد.
ساخت موشن گرافی یکی از محبوب ترین راه های آموزش محتوای حوزه سلامت است چون با موشن گرافی و تصاویر کارتونی می توانیم مفاهیم پیچیده مانند مقاومت آنتی میکروبیال، مکانیزم اثر دارو ها یا واکسن ها یا هر مفهوم پیچیده ای را با زبانی ساده بیان کرد. محتوای آموزشی حوزه سلامت نباید خیلی ساده و نباید خیلی پیچیده و تخصصی باشد. بیان اطلاعاتی که مردم از آنها آگاهی نسبی دارند باعث می شود تا با محتوا ارتباط بر قرار کنند و در ادامه بیان موضوعات جدید می تواند اثر گذاری را افزایش دهد.
محتوای حوزه سلامت با یک کاشت موضوعی مناسب مانند یا یک تاریخچه مختصر و یا شمردن چند علامت از یک بیماری، ذهن مخاطب آماده دریافت مطالب اصلی را کند. لحن محتوا باید در حین صمیمی و در ضمن علمی باشد و استفاده از علمی و صمیمی استفاده می شود.
