قربانیان سوء مدیریت

شفاآنلاین>سلامت> سحرگاه‌ چهارشنبه ۱۸ خرداد یک قطار مسافربری مسیر مشهد- یزد، حوالی طبس در نزدیکی ایستگاه عباس‌آباد خراسان جنوبی از ریل خارج شد. بر اثر این حادثه، چهار واگن از هفت واگن قطار از ریل خارج شدند.

به دنبال این حادثه ده‌ها تن کشته و مصدوم شدند. حال تعدادی از مصدومان حادثه نیز وخیم گزارش شده است.

بدون شک با وجود مدیرانی غیرمتخصص که عملا از جنس صنعت حمل‌ونقل نیستند، این آخرین باری نخواهد بود که شاهد وقوع چنین وقایع تلخی در کشور هستیم؛ افرادی با سابقه‌‌ای کاملا متفاوت از زمینه کاری فعلی‌ . قطعا نتیجه انتصاب و به‌کارگیری این گونه مدیران ناکارآمد و غیرمتخصص چیزی جز به بار آمدن فجایع انسانی و مالی برای کشور نخواهد بود.

معاون مسافری شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران درباره جزئیات و علت بروز سانحه خروج قطار مسافربری مشهد- یزد اعلام کرد: بر اساس اطلاعات اولیه به دست آمده برخورد قطار با بیل مکانیکی در مسیر باعث بروز این سانحه شده است.

میرحسن موسوی در این باره اظهار کرد: ساعت ۱۹:۲۰ سه‌شنبه هفدهم خرداد قطار مسافری مشهد- یزد حرکت خود را با ۳۴۸ مسافر آغاز کرده و صبح روز چهارشنبه هجدهم خرداد در ساعت ۵ و ۳۰ دقیقه این قطار با شماره ۶۸۱ در بلاک عباس‌آباد- ریزو دچار سانحه شد.

او ادامه داد: بر اساس اطلاعات به دست آمده پنج واگن از ۱۰ واگن این قطار مسافری بر اثر برخورد با بیل مکانیکی از ریل خارج شدند که یکی از آنها بیشترین آسیب را دیده است. معاون مسافری شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا بیل مکانیکی داخل خط ریلی وجود داشته است؟ گفت: بیل مکانیکی در کنار خط ریلی بوده است. او توضیح داد: طبق اطلاعات ما این بیل مکانیکی در کنار خط بوده که بوم آن به لکوموتیو و واگن‌های مسافری برخورد می‌کند و پنج واگن از خط خارج می‌شوند.

موسوی اظهار کرد: این بیل مکانیکی طبق اطلاعات ‌اولیه به منظور بهسازی خط‌آهن در آن منطقه مستقر بوده، اما فاصله کافی از خط ند‌اشته است.

وزیر راه‌وشهرسازی نیز در توییتی در مورد حادثه قطار مشهد- یزد اظهار شرمساری کرده و مسوولیت این حادثه را بر عهده وزارت راه‌وشهرسازی دانست. رستم قاسمی با اشاره به اینکه بیل مکانیکی علت حادثه بوده است، اظهار کرد: بیل مکانیکی در وهله نخست به لوکوموتیو و سپس به واگن‌های بعدی برخورد کرده است. بر اساس گزارش‌های اولیه در این سانحه شیشه‌های جلوی لوکوموتیو طی برخورد با بیل شکسته و لوکوموتیو‌ران اقدام به کشیدن ترمز کرده است. در نهایت پنج واگن قطار مسافربری از خط خارج شدند.

او افزود: علت اصلی حادثه در دست بررسی است اما آنچه که به طور کلی موجب این حادثه شده خطای انسانی است که بیشتر از ناحیه راننده بوده است و اینکه چرا و چگونه و به چه علت باید بررسی دقیقی صورت بگیرد.

دبیر انجمن شرکت‌های ریلی نیز گفت: شرکت راه‌آهن در سانحه امروز قطار طبس مقصر است. سبحان نظری درباره سانحه ریلی طبس گفت: بارها از سوی انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی مشکلات راه‌آهن را گوشزد کرده بودیم. او با بیان اینکه آمار سوانح در ماه‌های اخیر رو به رشد بوده، افزود: هشدارهای لازم را به مسوولان راه‌آهن داده بودیم، حتی جداول و آمار آن را هم منتشر کرده بودیم و پیش‌بینی می‌کردیم با توجه به اینکه ساختار راه‌آهن در ماه‌های اخیر نامنظم شده و تیم مدیریتی، تخصص مرتبط با حمل‌ونقل ریلی را ندارند، سوانحی در بخش ریلی اتفاق بیفتد که متاسفانه امروز تعدادی از هموطنانمان در سانحه طبس جان باختند.

دبیر انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی ادامه داد: سانحه‌ای که امروز رخ داده، به دلیل برخورد با یکی از ماشین‌آلات نگهداری خط بوده ناشی از بی‌دقتی است؛ بی‌دقتی هم ناشی از نبود نظم در اداره راه‌آهن است؛ چون راه‌آهن دستگاهی است که متغیرهای ارتقای ایمنی در اختیار خود این دستگاه است و لذا بسیاری از عوامل مسبب حادثه را هم باید درون خود شرکت راه‌آهن جست‌وجو کرد. او یادآور شد: اگر زمانی عابر به قطار برخورد کرد، می‌شود گفت که بی‌دقتی عابر بوده است اما در حادثه امروز، علت حادثه، توقف ماشین‌آلاتی بوده که متعلق به راه‌آهن است که یا با عنوان پیمانکار یا هر عنوان دیگری در حال بهسازی خط بوده و قطار با آن برخورد کرده است؛ بنابراین قصور را باید از درون مجموعه راه‌آهن دانست. چون ارتباطات درونی سازمانی راه‌آهن مناسب نیست و تیم مدیریتی راه‌آهن در ماه‌های اخیر، غیرمتخصص و بدون تجربه هستند.

محمد جواد شاهجویی خاطرنشان کرد: از چند رویکرد دیگر می‌توان این قبیل حوادث را بررسی کرد. یکی از مهم‌ترین آنها این است که راه‌آهن ما هنوز به یک نظم ساختارمند نرسیده و با توجه به وضعیتی که شاهد آن هستیم نخواهد رسید؛ نظمی که از آن صحبت می‌شود مربوط به بحث مدیریت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری راه‌آهن است.

او در ادامه گفت: فرسودگی ناوگان ریلی در کشور به شدت بالاست. بسیاری از سوانح خروج از خطی که اتفاق می‌افتد، به علت فرسودگی ناوگان است.

این کارشناس اقتصاد حمل‌ونقل افزود: از طرف دیگر بحث تعمیر و نگهداری در راه‌آهن کشور مغفول مانده است. عملکرد ما در حوزه تعمیر و نگهداری زیرساخت‌ها به شدت ضعیف تلقی می‌شود. علاوه بر اینکه راه‌آهن کشور در بحث عملکرد به نسبت دیگر کشورها به شدت ضعیف عمل می‌کند، در بحث تعمیر و نگهداری از خطوط نیز شاهد عملکرد بسیار ضعیفی هستیم؛ موضوعی که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

شاهجویی خاطرنشان کرد: به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت که چنین حوادث تاسف‌باری به وجود نیاید. منطقی است که بدون رعایت شدن بحث تعمیر و نگهداری، این‌گونه اتفاقات رخ خواهد داد.

آنچه اهمیت دارد این است که راه‌آهن به جای آنکه دنبال افزایش عملکرد در کنار افزایش میزان ایمنی و کاهش ریسک‌ها باشد، به دنبال افزایش میزان دارایی‌های ریلی خود به عنوان یکی از بازیگران و ذی‌نفعان صنعت است. به بیان دیگر به جای آنکه در مقام تنظیم‌گر عمل کند و ریسک چنین رخدادهایی را کاهش دهد، به دنبال بزرگ‌تر کردن خود، بدون افزایش میزان عملکرد و افزایش ضرایب ایمنی است. در این مسیر هیچ‌گونه نظارتی هم بر این شرکت دولتی وجود ندارد.

به رغم کاهش ماهانه میزان عملکرد شاهد افزایش حوادث هستیم

این کارشناس حوزه حمل‌ونقل همچنین گفت: در حادثه برخورد دو قطار مسافربری در حوالی ایستگاه هفت‌خوان در محور سمنان- دامغان روز ۵ آذر ۱۳۹۵ که منجر به کشته شدن ۴۷ نفر و مصدومیت ۱۰۳ نفر شد، در ایجاد سیستم رسم گراف CTC با وجود تمام مشکلاتی که در بحث پیمانکاری و قراردادی داشت و منجر به اجرای ناقص آن شد، بحث اصلی چیز دیگری بود.

شاهجویی خاطرنشان کرد: موضوع اصلی این بود که راه‌آهن ما در حال رسیدن به یک افزایش بهره‌وری بود؛ موضوعی که ایمنی را تحت‌الشعاع قرار داده بود. منطقی است هنگامی که میزان عملکرد آن محور به واسطه داشتن سیستم CTC در حال افزایش بود، ریسک‌ها هم بالاتر رفته و نیازمند مراقبت‌های بیشتر بودیم.