از آنجا که هزینه کالاهای اساسی در جهان سریعتر از چندین دهه در حال افزایش است، میلیاردرهای بخش غذا و انرژی هر دو روز یک میلیارد دلار ثروت خود را افزایش میدهند.
شفاآنلاین>سلامت> از آنجا که هزینه کالاهای اساسی در جهان سریعتر از چندین دهه در حال افزایش است، میلیاردرهای بخش غذا و انرژی هر دو روز یک میلیارد دلار ثروت خود را افزایش میدهند.
به گزارش شفاآنلاین: گزارش جدید موسسه خیریه آکسفام نشان میدهد طی دو سال گذشته، هر ۳۰ ساعت یک نفر میلیاردر شده و به ازای ظهور هر میلیاردر جدید در طول همهگیری تقریبا یک میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ با همان سرعت به فقر شدید کشیده میشوند. این گزارش تحت عنوان «سود بردن از درد» در حالی منتشر میشود که مجمع جهانی اقتصاد در داووس برای نخستینبار از زمان کووید۱۹ به صورت چهره به چهره برگزار میشود؛ دورهای که طی آن میلیاردرها از دورهای عظیم منفعت بردهاند و به ثروت آنها افزوده شده است.
میلیاردرها به داووس میرسند تا افزایش باورنکردنی ثروت خود را جشن بگیرند. همهگیری و اکنون افزایش شدید قیمتهای مواد غذایی و انرژی، به زبان ساده، برای آنها سودآور بوده است.
درحالی که همهگیری کووید بسیاری از مردم را در فقر شدید گرفتار کرد، برخی تاثیر معکوس آن را شاهد بودهاند. این موسسه خیریه گزارش خود با نام «سود بردن از درد» را منتشر کرد که نشان میداد بین مارس ۲۰۲۰ تا مارس ۲۰۲۲، حدود ۵۷۳ نفر به میلیاردرهای جهان افزوده شده است. به گفته این نهاد، این بیماری همهگیر قرار است بزرگترین افزایش سازمانیافته در نابرابری درآمد را که تاکنون دیده شده، ایجاد کند. این موسسه اعلام کرد به ازای ظهور هر میلیاردر جدید در طول همهگیری، ممکن است نزدیک به یک میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ به فقر شدید گرفتار شود.
آکسفام اعلام کرد که ثروت میلیاردرها در ۲۴ ماه اول پس از شروع همهگیری کووید۱۹، بیشتر از مجموع ۲۳ سال افزایش یافت. مجموع ثروت میلیاردرهای جهان اکنون معادل ۹/۱۳ درصد تولید ناخالص جهانی است که در مقایسه با سطح آن در سال ۲۰۰۰، سه برابر افزایش یافته است.
گابریلا بوچر مدیر اجرایی آکسفام بینالملل گفت: «افزایش ثروت میلیاردرها به این دلیل که آنها باهوشتر هستند یا سختتر کار میکنند، نبود. این کارگران هستند که با دستمزد کمتر و در شرایط نامطلوبتر، سختتر کار میکنند.»
بوچر اضافه کرد: آنها مقدار تکاندهندهای از ثروت جهان را در نتیجه خصوصیسازی و انحصارها، از بین بردن مقررات و حقوق کارگران در حالی که پول نقد خود را در بهشتهای مالیاتی نگهداری میکنند، با همدستی دولتها، تصاحب کردهاند. در عین حال، میلیونها نفر دیگر وعدههای غذایی خود را حذف میکنند، سیستمهای گرمایشی را خاموش میکنند، از پرداخت قبوض عقب میافتند و به این فکر میکنند که برای زنده ماندن چه کاری میتوانند انجام دهند. در سراسر آفریقای شرقی، احتمالا هر دقیقه یک نفر از گرسنگی میمیرد. این نابرابری وحشتناک در حال شکستن پیوندهایی است که ما را تحت عنوان انسانیت در کنار هم نگه میدارد. این نابرابری است که به معنای واقعی کلمه قربانی میگیرد.»
از سریلانکا تا سودان، قیمتهای بیسابقه جهانی مواد غذایی جرقه آشوبهای اجتماعی و سیاسی را برانگیخته است. ۶۰ درصد کشورهای کمدرآمد در آستانه مشکلات بدهی قرار دارند. در حالی که تورم در همهجا در حال افزایش است، افزایش قیمتها به ویژه برای کارگران کمدستمزد که سلامت و معیشت آنها در برابر کووید ۱۹ آسیبپذیرتر بود، به ویژه زنان، افراد نژادپرست و به حاشیه راندهشده، ویرانگر است. مردم کشورهای فقیرتر بیش از دو برابر بیشتر از کشورهای ثروتمند درآمد خود را صرف غذا میکنند.
امروزه، ۲۶۶۸ میلیاردر- ۵۷۳ نفر بیشتر از سال ۲۰۲۰- دارای ۷/۱۲ تریلیون دلار هستند که افزایش ۷۸/۳ تریلیون دلاری را نشان میدهد. ثروت ۱۰ ثروتمند جهان از ۴۰ درصد پایینی جامعه یعنی ۱/۳ میلیارد نفر بیشتر است. ثروت ۲۰ میلیاردر از کل تولید ناخالص داخلی کشورهای جنوب صحرای آفریقا بیشتر است. یک کارگر در ۵۰ درصد پایین باید ۱۱۲ سال کار کند تا آنچه را که یک نفر در یک درصد بالا در یک سال به دست میآورد، به دست آورد.
ظهور ۶۲ میلیاردر جدید مواد غذایی
این پژوهش جدید همچنین نشان میدهد شرکتهای فعال در بخشهای انرژی، غذا و دارو، حتی در شرایطی که دستمزدها بهندرت بالا رفته است و کارگران با برخی از بالاترین قیمتهای دهههای اخیر دستوپنجه نرم میکنند، سود بیسابقهای به دست آوردهاند.
در همین حال، ثروت میلیاردرهای مواد غذایی و انرژی در دو سال گذشته ۴۵۳ میلیارد دلار (۳۶۰ میلیارد پوند) افزایش یافته که معادل یک میلیارد دلار (۷۹۵ میلیون پوند) در هر دو روز است.
به نوشته گاردین، در حالی که نخبگان تجاری و سیاسی جهان برای مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوییس گردهم آمدهاند، موسسه خیریه آکسفام اعلام کرده که افزایش قیمتهای جهانی مواد غذایی به ایجاد ۶۲ میلیاردر جدید مواد غذایی در عرض ۲۴ ماه کمک کرده است.
قیمت مواد غذایی که در سال گذشته به طور میانگین بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است، احتمالا بیش از ۲۶۳ میلیون نفر را نسبت به قبل از همهگیری به فقر حاد سوق خواهد داد.
این رقم معادل جمعیت بریتانیا، فرانسه، آلمان و اسپانیا است و تعداد افرادی که با کمتر از ۹۰/۱ دلار در روز زندگی میکنند تا پایان سال به ۸۶۰ میلیون نفر میرسد.
دنی سریسکندراجاه، مدیر اجرایی آکسفام بریتانیا، گفت: «از نظر اخلاقی غیرقابل دفاع است که مردم در شرق آفریقا از گرسنگی میمیرند در حالی که ثروت ابرثروتمندان جهان با افزایش سرسامآور قیمت مواد غذایی و انرژی تغذیه میشود.»
در حالی که افزایش تورم مشکلی جهانی است، افزایش قیمتها بهویژه برای کارگران کمدرآمد دشوارتر است و مردم کشورهای فقیرتر که در مقایسه با کشورهای ثروتمند بیشتر از دوبرابر درآمد خود را برای غذا صرف میکنند، سختی بیشتری متحمل میشوند.
این همهگیری ۴۰ میلیاردر داروسازی جدید ایجاد کرده است.
شرکتهای دارویی مانند مدرنا و فایزر تنها از طریق کنترل انحصاری واکسن کووید۱۹ در هر ثانیه ۱۰۰۰ دلار سود میبرند، باوجود اینکه توسعه آن با میلیاردها دلار سرمایهگذاری عمومی حمایت شده است. این در حالی است که ۸۷ درصد از مردم کشورهای کمدرآمد هنوز به طور کامل واکسینه نشدهاند.
راهکار آکسفام: مالیات بر ثروت
آکسفام از رهبران جهان در نشست داووس خواست تا فورا مالیات بر ثروت را بر ثروتمندان فوقالعاده وضع کنند تا به مقابله با بزرگترین افزایش فقر شدید در بیش از ۲۰ سال گذشته کمک کنند.
این موسسه خیریه گفت که دولتها باید از الگوی آرژانتین پیروی کنند و یک «مالیات همبستگی یکباره» بر افزایش ثروت میلیاردرها در طول همهگیری را وضع کنند. مالیات آرژانتین در سال گذشته معادل ۲۲۳ میلیارد پزو (۵/۱ میلیارد پوند) افزایش یافت. ابرثروتمندان نزدیک به هشت تریلیون دلار در بهشتهای مالیاتی پنهان کردهاند.
آکسفام همچنین خواستار وضع مالیات بر ثروت دائمی برای کنترل ثروت شدید و قدرت انحصاری شد. این نهاد، همچنین خواستار آن شد که برای ثروت بالای ۵۰۰ میلیون دلار (۳۹۸ میلیون پوند) دو درصد و برای ثروت بالای یک میلیارد دلار (۷۹۵ میلیون پوند) پنج درصد مالیات بر دارایی ثابت در نظر گرفته شود. به گفته آکسفام، این برای رهایی ۳/۲ میلیارد نفر از فقر، ساخت واکسنهای کافی برای جهان و ارائه مراقبتهای بهداشتی و حمایت اجتماعی همگانی برای همه کسانی که در کشورهای با درآمد کم و متوسط پایین زندگی میکنند کافی است.
خواسته بعدی با هدف پایان دادن به «سودجویی در بحران» از طریق اعمال مالیات بادآورده موقت بر همه شرکتهای بزرگ، نه تنها شرکتهای نفت و گاز، همانطور که توسط حزب کارگر در بریتانیا پیشنهاد شده است، بود. آکسفام گفت که چنین مالیاتی فقط بر ۳۲ شرکت چندملیتی فوقسودآور میتواند در سال ۲۰۲۰ درآمدی معادل ۱۰۴ میلیارد دلار داشته باشد.
در مجموع ۵۷۳ میلیاردر جدید در طول این همهگیری ظهور کردهاند. آکسفام گفت بحران کرونا بهترین زمان ثبتشده در تاریخ برای طبقه میلیاردر بوده است. بر اساس رتبهبندی مجله فوربس در مورد ابرثروتمندان، مجموع ثروت میلیاردرها به ۷/۱۲ تریلیون دلار میرسد. این رقم معادل ۹/۱۳ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی است و نسبت به سال ۲۰۰۰ سه برابر شده است. دارایی ۲۰ میلیاردر ثروتمند بیشتر از کل تولید ناخالص داخلی کشورهای جنوب صحرای آفریقا است.
دورنمایی تیره و تار جهان
این در حالی است که تهدیدات بیشمار در عرصه اقتصاد جهانی، در صدر نگرانیهای ثروتمندان جهان در نشست سالانه داووس قرار گرفته و برخی نسبت به خطر رکود در سراسر جهان هشدار دادند. رهبران سیاسی و تجاری جهان اجلاس «مجمع جهانی اقتصاد» را در شرایطی آغاز کردند که تورم در اقتصادهای مهم مثل ایالات متحده، انگلیس و اروپا در بالاترین سطح قرار دارد. این افزایش قیمتها، اعتماد مصرفکنندگان را تضعیف کرده و بازارهای مالی جهان را متزلزل کرده و بانکهای مرکزی از جمله در آمریکا را وادار به افزایش نرخ بهره کرده است. در همین حال، عواقب حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه بر بازارهای نفت و مواد غذایی و قرنطینههای مرتبط با کووید در چین، بدون آنکه پایان مشخصی را بتوان برای آنها متصور شد، این یاس و ناامیدی را تشدید کرده است.
رابرت هابک معاون صدراعظم آلمان گفت: حداقل چهار بحران داریم که درهمتنیده شدهاند. ما تورم بالا داریم… بحران انرژی داریم… فقر غذایی داریم و بحران آب و هوایی. و اگر فقط روی یکی از این بحرانها تمرکز کنیم، نمیتوانیم مشکلات را حل کنیم. اما اگر هیچیک از مشکلات حل نشوند، واقعا میترسم که با یک رکود جهانی مواجه شویم که تاثیر فوقالعادهای بر ثبات جهانی داشته باشد.
صندوق بینالمللی پول ماه گذشته چشمانداز رشد جهانی خود را برای دومین بار در سالجاری میلادی کاهش داد و به جنگ اوکراین و تورم به عنوان خطری واضح و فعلی برای بسیاری از کشورها اشاره کرد. کریستالینا جورجیوا مدیرعامل صندوق بینالمللی پول در داووس گفت که جنگ، شرایط سختتر مالی و شوکهای قیمتی به ویژه برای مواد غذایی، به وضوح چشمانداز را تیره و تار کرده است. با این حال او رکود را پیشبینی نکرد. در جریان این نشست، از جورجیوا پرسیده شد که آیا او انتظار رکود را دارد یا خیر. این مقام آیاماف پاسخ داد: نه در این مرحله. البته این بدین معنا نیست که چنین چیزی بعید باشد.
کریستین لاگارد رییس بانک مرکزی اروپا هشدار داده که رشد و تورم در مسیرهای متضادی قرار دارند، زیرا فشارهای فزاینده قیمتها فعالیتهای اقتصادی را محدود میکند و قدرت خرید خانوارها را از بین میبرد. او در وبلاگ خود نوشت: ممکن است جنگ روسیه و اوکراین به خوبی ثابت کرده باشد که نوک قله جهانی شدن بیش از حد باشد. این امر میتواند برای مدتی منجر به کاهش کارایی زنجیرههای تامین شود و در طول دوره گذار، فشارهای هزینهای بیشتری بر اقتصاد ایجاد کند.