اساسا هیچ وعدهای مانند ایجاد شغل جذابیت ندارد؛ البته در شرایط رکودی، بزرگی اعداد، کمی ما را در مورد ممکن شدن آنها به شک میاندازند
شفاآنلاین>سلامت> ایراداتی که در حال حاضر متوجه تفاهمنامه مجموعههای وزارت کار با سازمان نظام پرستاری شده، نیاز به بررسی و کارسنجی دارند؛ با این حال، فعلا چنین توافقی مورد موافقت جامعه پرستاری که مطالباتش را دریافت نکرده، قرار نگرفته است.
به گزارش شفاآنلاین: سالی ۱ میلیون و ۸۵۰ هزار شغل؛ این یکی از نقاط عطف برنامههای وزیر تعاون، کارو رفاه اجتماعی در زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم بود؛ هم از این جهت که بخش بزرگی از جوانان که به عنوان «جویای کار» شناخته میشوند، پشت نوبت ورود به بازار کار هستند و هم از این رو که پنجرهی جوانی ایرانیها آرام آرام در حال بسته شدن است. روی همین حساب، هر وعدهای که در آن «شغل» وجود باشد، مورد استقبال بخش بزرگی از جامعه قرار میگیرد.
اساسا هیچ وعدهای مانند ایجاد شغل جذابیت ندارد؛ البته در شرایط رکودی، بزرگی اعداد، کمی ما را در مورد ممکن شدن آنها به شک میاندازند؛ حتی اگر فرض بگیریم که ادعای کارفرمایان در زمینهی کاهش تمایل به استخدام نیروی جدید و سپردن مسئولیتهای چند نفر به ۱ نفر، جدی باشد، شاید تحقق این اعداد کمی عجیب به نظر برسد. با این حال، حجت الله عبدالملکی عزم خود را برای تحقق وعده ی اختصاصیاش جزم کرده است.
تفاهمنامه وزارت کار با
نظام پرستاری برای تحقق این هدف چند تفاهمنامه هم امضا شده است. یکی از این تفاهمنامهها که جنجال برانگیز شده و با مخالفت پرستاران مواجه شده، تربیت «۱۰ هزار مراقب در عرصههای مختلف» است؛ تفاهمنامهای که بین دو مجموعه وزارت کار یعنی سازمان آموزش فنی و حرفهای، سازمان بهزیستی و نظام پرستاری کشور امضا شده است.
بر این اساس، تامین مربیان، تامین مواد آموزشی و آموزش فراگیران در سراسر کشور با سازمان نظام پرستاری و هیات مدیرههای آن، تامین مکان، فضاهای آموزشی، امکانات و تکنولوژی آموزش با سازمان فنی و حرفهای و نهایتا به کارگیری و ایجاد اشتغال برای مهارت آموزان با سازمان بهزیستی خواهد بود.
بر مبنای همین توافقنامه، ایجاد شغل در حوزه مراقبتها هم به سایر برنامههای مهارتی وزارت کار اضافه شد. این مراقبتها در حوزههای مختلف از جمله معلولان و… قابل پیادهسازی است؛ البته برخی میگویند که این ۱۰ هزار نفر به صورت پایلوت در حوزه مراقبت از معلولان تربیت میشوند اما این برنامه برای پرورش سایر نیازهای مراقبتی هم انجام میشود.
جزییات این توافق مانند اینکه حقوق مراقبان را چه کسی پرداخت میکند و به ازای هر نفر چه میزان پول تخصیص مییابد، اعلام نشده است. با این حال ورود سازمان نظام پرستاری به این تفاهمنامه، این پرسش را برای گروههای پرستاری ایجاد کرده است که چرا به جای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت کار و نظام پرستاری به تربیت مراقب ورود کردهاند؟
اجحاف در حق بهیاران
جدا از این مورد، ایجاد شغل به عنوان مراقب، این ابهام و پرسش را برای گروه پرستاری ایجاد کرده است که چرا بهیاران خانگی که با دستمزدهای پایین برای شرکتهای خصوصی کار میکنند، سر و سامان داده نمیشوند؟ از طرفی با توجه به تعدیل گسترده بهیاران ۸۹ روزه، این پرسش به وجود میآید که چرا بهیاران و کمک بهیاران که در قالب این قراردادها بیکار شدند را مجدد به کار نمیگیرند؟
با این حساب به نظر میرسد که تربیت نیرو و ایجاد شغل برای آنها، باید براساس نیازسنجی وزارت بهداشت، صورت میگرفت تا از نیروهای بیکار استفاده شود.
برنامههای اشتغالزایی در قالب زیست بوم ملی اشتغال پیاده میشود؛ برنامهای که مهارت آموزی هم بخشی از آن است اما زمانی که با اعتراض گروه پرستاری و به ویژه کمک پرستاران که خدمات مراقبتی غیرتخصصی (نگهداری از سالمندان، معلولان و... ) را ارائه میکنند، مواجه میشویم و در شرایطی که مسئولان وزارت بهداشت هم در ساماندهی وضعیت شغلی و معیشتی آنها موفق نبودهاند، این پرسش مطرح میشود که چرا اقدامهای تقریبا مشابه سالهای گذشته که تجربه مناسبتری را در خود داشتند، کنار گذاشته شدند تا ترتبیت نیرو و مهارت آموزی دچار تغییر الگو شود؟
تفاهمنامه سال ۹۶ با معاونت پرستاری
برای یافتن پاسخ این پرسش، باید به سال ۱۳۹۶ برگردیم. در این سال، تفاهم نامهای با عنوان «تبدیل وضعیت کمک بهیاران به کمک پرستاران یکساله» میان سازمان نظام پرستاری و معاونت پرستاری وزارت بهداشت امضا شد. بر مبنای این توافقنامه کمک بهیاران چهارماهه طی یک دوره آموزشی هشت ماهه به کمک پرستار یکساله تغییر وضعیت پیدا میکنند. بر این اساس، کمک پرستاران تربیت شده خدمات غیرحرفهای ارائه میکنند.
بر اساس همان تفاهمنامه هم قرار بود که ۱۰ هزار نیروی کمک پرستار یکساله به کادر درمان مراکز درمانی اضافه شوند. تفاوت طرح تربیت ۱۰ هزار مراقب در سال ۱۴۰۰ با طرح سال ۹۶ این است که در آن معاونت پرستاری ورود کرده بود.
در نتیجه به جای تربیت نیرو، مقرر شده بود که کمک بهیاران، با حفظ شغلی خود از لحاظ مرتبه شغلی ارتقاء شان داده شوند؛ ضمن اینکه آموزشهای تکمیلی هم برعهده نظام پرستاری بود و سازمانهای غیرتخصصی به آن ورود نکرده بودند؛ در واقع تخصصیتر عمل شده بود؛ حتی هزینههای دورههای تکمیلی هم بر عهده بیمارستانها بود و از دستمزد نیروها کم نمیشد.
با این حال، این تجربه کنار گذاشته شد تا برنامههای اشتغال، در متن زیست بوم ملی اشتغال متصل به مهارتآموزی تعریف شود و نه در متن برنامههای وزارت بهداشت. این عملِ مستقل وزارت کار در حوزه برنامهریزی اشتغال، موجب شده که پرستاران، دانشجویان، خانه پرستار و شوراهای صنفی به این توافقنامه اعتراض کنند.
«مراقب» جزء کدام شاخه پرستاری است؟!
شریفی مقدم
در این مورد، دبیرکل خانه پرستار، گفت: «این توافقنامه به دلیل تعریف نشدنِ عنوان «مراقب» محل اعتراض خانه پرستار و اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر قرار گرفته است. دانشجویان پرستاری، بزرگترین گروههایی بودند، که به این توافقنامه اعتراض کردند؛ یعنی حدود ۴۰ هزار نفر. این گروه به حق میپرسد که عنوان تربیت مراقب که شما انتخاب کردهاید، جزء کدام شاخه از گروههای پرستاری است؟! بنابراین نظام پرستاری و وزارت رفاه باید پاسخ دهند که چرا عنوانی را برای خود درآوردهاند که برای محصلان رشته پرستاری که میخواهند وارد بازار کار شوند هم غریب است! به نظر میرسد که در این زمینه معاونت پرستاری وزارت بهداشت باید فصل الخطاب باشد.»
«محمد شریفی مقدم» با بیان اینکه مفاد کلیدی این تفاهمنامه برای ما روشن نیست، گفت: «شنیدههای حاکی است، که به ازای هر نفری که در این تفاهمنامه آموزش میبیند، ۱۰ میلیون تومان اختصاص مییابد که این البته مربوط به یک سال است. در نتیجه، رقمی در حدود ۱۰۰ میلیارد تومان به این منظور اختصاص مییابد؛ منتها چون تفاهمنامه منتشر نشده است، نمیدانیم که این ۱۰ میلیون تومان چگونه هزینه میشود. نکتهای که باید در نظر داشته باشیم این است که برای آموزش نیروهای پرستاری باید بین معاون آموزشی وزارت بهداشت و معاونت پرستاری هماهنگی صورت گیرد.»
وی افزود: «بر این اساس، معاونت آموزشی باید «کوریکولوم»ها را تعریف کند و شرح وظایف هم به معاونت پرستاری سپرده شود؛ حتی صلاحیت و شایستگیها را هم باید وزارت بهداشت تایید کند. نهایتا هم دانشگاهها و هم انجمنهای علمی میتوانند آن را برگزار کنند اما در اینجا نظام پرستاری ورود کرده و هماهنگی هم صورت نگرفته است. در واقع بدون اینکه وزارت بهداشت بداند، قانون و عرف دور زده شده است. اساس وزارت کار و سازمان فنی و حرفهای صلاحیت ورود به حوزه سلامت را ندارد و نظام پرستاری هم تنها میتواند برگزار کننده دورهها باشد نه اینکه راسا برای انعقاد تفاهم نامه ورود کند.»
دبیرکل خانه پرستار با بیان اینکه به نظر میرسد که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پیِ برنامههای اشتغال خود و تحقق ایجادِ ۱۰ هزار شغل، در منظومهی ایجاد ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار شغل به این فقره ورود کرده است، گفت: «به نظر میرسد که برای وزارت کار صرفا ایجاد شغل به صورت کمی مهم باشد و با کیفیت و مطلوبیت کاری ندارد. از طرفی سازمان نظام پرستاری باید بر حل مشکلات شغلی و معیشتی پرستاران متمرکز باشد و مانند یک سازمان صنفی عمل کند و کاری با ایجاد شغل نداشته باشد. بنابراین پرستاران حق دارند که بپرسند چرا با وجود حل نشدن سایر مشکلات، سازمان در مسئلهی دیگری ورود کرده است؟!»
شریفی مقدم با طرح این پرسش که «مگر مشکلات پرستاران شرکتی برطرف شده است؟!» افزود: «مگر مشکلات استخدام دانشجویان شاخههای موجود پرستاری حل شده است که حالا شاخهی جدیدی تعریف میشود؟ با توجه به اینکه پرستاران حق دارند که نگران آینده خود باشند و بدانند که حل مشکلات آنها اولویت دارد یا اضافه کردن شاخه جدید و مبهمی به گروه پرستاری، من هم میپرسم: «چرا با توجه به تاکید رهبری بر موضوع تقویت پرستاران، اقدامی برخلاف فرمایش ایشان صورت گرفته به طوری که امروز ۴۰ هزار دانشجو نگران آینده خود باشند؟»
وزارت بهداشت، ضرورتها را تشخیص دهد
ایراداتی که در حال حاضر متوجه تفاهمنامه مجموعههای وزارت کار با سازمان نظام پرستاری شده، نیاز به بررسی و کارسنجی دارند؛ با این حال، فعلا چنین توافقی مورد موافقت جامعه پرستاری که مطالباتش را دریافت نکرده، قرار نگرفته است. به همین دلیل، از همان ابتدای اعلام خبر توافق، اعتراضها ایجاد شدند. دبیرکل خانه پرستار معتقد به ابطال این توافقنامه است. به همین دلیل توصیه خود را چنین اعلام میکند: «بگذارید وزارت بهداشت، ضرورتها را تشخیص دهد.» ایلنا