وقتی مکمل‌های وارداتی در داروخانه‌ها را می‌دیدم، خیلی خوشایند نبود. زیرا، ایجاد اشتغال و جلوگیری از خروج ارز به ویژه در صنایع داروسازی بیش از دیگر حوزه‌ها حائز اهمیت است
شفاآنلاین>سلامت> تولیدکنندگان و واردکنندگان مکمل‌های دارویی می‌گویند که این بازار به دلیل انحصار امکان رشد و رقابت را از دست داده است
به گزارش شفاآنلاین: بازار ۱۸۰۰ میلیارد تومانی مکمل‌های غذایی خوشایند نیست! این جمله را امروز رئیس سازمان غذا و دارو گفته است اما تولیدکنندگان و واردکنندگان مکمل‌های غذایی از انحصار در این بازار حرف می‌زنند. انحصاری که امکان تولید رقابتی و با کیفیت را از بین برده است.
بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو که در نهمین همایش مکمل‌های غذایی و رژیمی که در مرکز همایش‌های بین‌المللی هتل المپیک تهران حاضر شده بود، گفت: «وقتی مکمل‌های وارداتی در داروخانه‌ها را می‌دیدم، خیلی خوشایند نبود. زیرا، ایجاد اشتغال و جلوگیری از خروج ارز به ویژه در صنایع داروسازی بیش از دیگر حوزه‌ها حائز اهمیت است.»
او گفت: «باید مراقبت کنیم که سرمایه‌های کشور از دست نرود و فرآورده‌های طبیعی و داروهای گیاهی، از جمله حوزه‌های حائز اهمیت است.»
دارایی ادامه داد: «آنچه در سازمان غذا و دارو مهم است، توجه به سیاست‌ها و اسناد بالادستی است. زیرا، ما جزایر جداگانه نیستیم و باید به اسناد بالادستی توجه کنیم.»
او با اشاره به بازار ۱,۸۰۰ میلیارد تومانی فرآورده‌های طبیعی و سنتی در کشور، گفت: «این رقم قابل توجهی نیست و باید خیلی بیشتر از این در حوزه فرآورده‌های طبیعی و داروهای گیاهی کار کنیم.»
دارایی با عنوان این مطلب که بازار دارویی کشور کوچک است، افزود: «سال گذشته سهم دارو با ارز ترجیحی ۲.۵ میلیارد دلار و ارز نیمایی ۵۰۰ میلیون دلار بود.»
او گفت: «صنعت کالاهای سلامت محور ویژگی‌های خاص خودش را دارد. هر یک دلار که از کشور خارج نشود، برای ما ارزشمند است اما بحث کنترل کیفی را نباید فراموش کنیم.»
رئیس سازمان غذا و دارو، به صادرات مکمل‌ها با توجه به قابلیت‌هایی که در تولید مکمل‌ها در کشور وجود دارد، تاکید کرد و افزود: «صادرات مکمل‌ها با توجه به بازار منطقه، از اهمیت زیادی برخوردار است که باید به آن توجه کنیم و با توجه به اینکه نزدیک به ۷ هزار مجوز برای تولید مکمل‌ها در کشور صادر شده است، این حجم بازار همچنان خیلی زیاد نیست.»
عباس کبریائی‌زاده، رئیس سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های غذایی و رژیمی، هم با عنوان این مطلب که ۱۳ سال پیش ۸۵ درصد مکمل ها در کشور وارداتی بود، گفت: «واردات مکمل‌ها امروز صفر شده است.» او افزود: «صنعت کالاهای سلامت محور، هم می‌تواند امنیت را به مخاطره بیاندازد و هم، امنیت ایجاد کند.»
کبریایی‌زاده گفت: «بیش از ۱۶ سال بحث توسعه صنعت داروسازی را داشته ایم و همان سال، ۹۰ درصد مکمل‌ها در کشور وارداتی بود.»
با این حال واردکنندگان مکمل‌های غذایی نظر دیگری دارند. چندی پیش حسن شکوهی رئیس اتحادیه واردکنندگان مکمل‌های غذایی در کلاب‌هاوس توضیح داد: هیچ‌کس مخالف تولید نیست و اتفاقاً رشد تولید ملی باعث افتخار و غرور ملی است اما اینکه بازار ایجاد شده به طور انحصاری در اختیار یک عده باشد، کار اشتباهی است.»
او البته کیفیت مکمل‌های غذایی دارو را مورد تردید دانست و گفت: متاسفانه عوامل متعددی جمع آمده تا سرنوشت مکمل‌های غذایی را به سرنوشت صنایع خودروسازی دچار کنند. نتیجه چنین رویکردی این است که به بهانه حمایت از تولید، کاری کنند که تنوع و تکثر محصول در بازار نباشد تا هر محصولی با هر کیفیت به راحتی در بازار به فروش برسد.»
او با مروری بر آمار مکمل‌های وارداتی افزود: از سال ۱۳۸۶ که ما حدود ۱۵۰ میلیون دلار واردات مکمل‌های غذایی داشتیم در سال ۱۳۹۹ رسیدیم به ۳۶ میلیون دلار و در سال ۱۴۰۰ نیز تاکنون کل واردات مکمل‌های غذایی دو میلیون هشتصد هزار دلار است. معنای این آمار این است که ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند، که برخی انحصاری تولید کنند و انحصاری بفروشند.»
شکوهی تصریح کرد: نکته غم انگیز ماجرا این است که مدیر شرکت داروسازی که خودش تولیدکننده مکمل است، زمانی عضو کمیسیون تایید و ورود مکمل‌ها باشد.»
البته محمد ناصری دبیر سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های غذایی هم در خصوص مشکلات تولیدکنندگان مکمل‌ها، گفت: مشکلات ما در حوزه تولید مکمل‌های رژیمی غذایی کاملاً مشخص است و این موارد به صورت مکتوب هم برای متولیان ارسال شده است اما به طور مکرر از سازمان غذا و دارو تقاضای انتشار منظم و دقیق آمارنامه واردات مکمل‌ها صورت گرفته که این موضوع مهم هم همواره با عدم پاسخ همراه بوده است.»
امیر قلن‌بر، نایب رئیس اتحادیه واردکنندگان مکمل‌های غذایی هم گفت: حوزه مکمل‌های غذایی در چند سال گذشته بر اساس سیاست‌های وزارت بهداشت به گونه‌ای پیش رفته که بیش از نیمی از واردکنندگان سابق، امروز تولید کننده قراردادی شده اند و این موضوع به شرط لحاظ کردن برخی مسائل می‌تواند یک دستاورد برای کشور تلقی می‌شود.»
رئیس کمیته صادرات سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های غذایی ادامه داد: از طرف دیگر وقتی مشکلات قیمت گذاری را نیز به این ناهنجاری‌ها اضافه کنید، به وضوح می‌بینید که بازار به سمت آشفتگی می‌رود. واقعیت این است که یکی از پایه‌های آشفتگی بازار، بحث قیمت‌گذاری است که باید از آن به عنوان علت‌العلل مشکلات نام برد.»
به گفته قلن‌بر، بحث ایجاد انحصار و محدودیت هم حائز اهمیت است و وقتی بازار کشور به بهانه حمایت از تولید داخل در اختیار یک عده خاص قرار گیرد، دیگر صحبت کردن از تنوع و تکثر محصول بی‌معناست. او تاکید کرد: «در این شرایط دیگر نمی‌توان از توسعه بازار حرف زد و مفاهیمی مانند رقابت، توسعه و نظم بازار و صیانت از بازار بی معنی است.»
قلن‌بر ادامه داد: «نباید فراموش کنیم که موفقیت تولیدکنندگان در توسعه بازار و برند شدن در بازار، حاصل سرمایه‌گذاری در ورود و بازاریابی‌های پرهزینه چندین ساله وارد کنندگان بوده است. به همین دلیل عرض می‌کنم واردات، تکمیل کننده تولید داخل است و نباید بازار به سمت انحصار پیش برود و در همین جا پیشنهاد می‌کنم تا هر نوع محدودیت در واردات مکمل‌ها (و یا هر نوع کالای دیگر) فقط از طریق سیاست‌های تعرفه‌ای اعمال شود. با این روش ضمن صرفه‌جویی، سرمایه‌های مادی و انسانی که صرف امور کارشناسی در جهت توقف صورت می‌گیرد، در مسیر ایجاد ارزش افزوده قرار می‌گیرند و ضمناً در آمدهای دولت نیز از طریق دریافت حقوق و عوارض گمرکی با تعرفه‌های بالاتر، حتماً افزایش خواهد یافت.»
اودر رابطه با ضرورت توجه سیاست‌گذاران به رای و نظر تشکل‌های تخصصی گفت: «شکی نیست که اتحادیه، سندیکا و انجمن‌های تخصصی در حوزه‌های مکمل و همچنین دارو می‌توانند در جهت تحقق اهداف سازمان اثرگذار باشند، به ویژه بخش قابل توجهی از امورات کارشناسی را به عهده بگیرند که متاسفانه این امر دائماً با جابجایی مدیران کل دست خوش تغییرات کمی و کیفی می‌شود. اگر امور به سندیکا، اتحادیه و انجمن واگذار شود، علاوه بر رشد کیفیت محصولات و کاهش بروکراسی اداری، قطعاً شاهد رونق بازار خواهیم بود.»
وحید بهشتی عضو سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های غذایی اظهار کرد: «بازار مکمل‌های غذایی در ایران از سال ۱۳۸۱ شروع به کار کرد. در این سال عمده بازار در اختیار واردات بود و تولید کننده‌های مکمل‌های غذایی در آن زمان خیلی فعال نبودند اما به مرور تولیدکنندگان توانستند به بازار ورود کنند و سهم بازار مناسبی برای خود فراهم کنند.»
او ادامه داد: «اگر بخواهیم قیاس کنیم سال ۱۳۸۱ را با سال ۱۴۰۰ باید بگوییم که هم بازار مکمل‌ها بسیار بزرگ‌تر شده است و شما کمتر خانه‌ای را پیدا می‌کنید که مصرف کننده یک نوع مکمل نباشند و هم اینکه سهم تولید رشد چشم گیری پیدا کرده است و این دو علامت نشان می‌دهد که پروسه توسعه به درستی پیش رفته است.»
بهشتی ادامه داد: «توسعه بازار با یک روش بسیار ساده ای شکل گرفت که آن هم الگوی عرضه و تقاضا بود و شرکت‌ها بر اساس این روش محصولات را وارد کشور کرده و با برگزاری همایش‌ها و سمینارها و بر اساس نیاز جامعه محصولاتشان را عرضه می‌کردند.»
به گفته بهشتی، متاسفانه هر چه این بازار بزرگ شد سیاست گذاری‌های نادرستی بر این بازار حاکم شد که می‌توان به محدودیت‌هایی در بحث واردات و تولید اشاره کرد.
وی با اشاره به مولفه‌های موثر بر توسعه بازار تصریح کرد: در مورد توسعه بازار ذکر دو نکته ضروری است: «اول اینکه عدم حضور محصولات روز دنیا باعث عدم توسعه می‌شود و مهم‌تر از آن بحث قیمت گذاری است که مانع رشد شرکت‌ها و محصولاتشان شده و متاسفانه الان ما یک تعداد مکمل یک دست و یک قیمت درست می‌کنیم که هیچ گونه حق انتخابی را به مصرف کننده نمی‌دهد و این باعث رکود بازار خواهد بود.
بهشتی در خصوص نامه رئیس سندیکای تولید کنندگان مکمل‌های غذایی در خصوص مخدوش بودن ادعای برخی شرکت‌های تحت لیسانس، عنوان کرد: ثبت محصول در بازار دارویی ایران توسط مرجعی صورت می‌گیرد که این مرجع سازمان غذا و دارو است. این سازمان بر اساس دستورالعمل‌هایی که موجود است برای اینکه یک شرکت بتواند ادعای ورود محصول تحت لیسانس کند، یک سری مدارک و مستنداتی مطالبه می‌کند، چون وظیفه رگولاتوری در این خصوص به عهده سازمان غذا و دارو است. بنابراین بهتر است سندیکاها و اتحادیه‌ها وارد بحث رگولاتوری که مسئولیت اصلی سازمان غذا و دارو است، نشوند.»
نظرشما
آخرین اخبار