فروش مو برای‌ گذران زندگی!

پریا دستمال کاغذی را می گیرد، اشک هایش را پاک می کند، برای آخرین بار با دست های کوچکش موج های بی قرار طلایی را نوازش می کند، دست ها را زیر پیش بند می برد، چشم ها را محکم می بندد و نفس را حبس می کند...  و بعد صدای قِرچ قِرچ جنون آمیز قیچی است که بر سکوت غم انگیز سالن زخمه می زند. داغی اشک، گونه های پریا را آتش می زند. مادر به موزاییک های کف سالن زل زده، در فکر است که امشب به جای بافتن موج های طلایی و خواندن قصه چهل گیس، چه کند تا دخترک خوابش ببرد...

پریا و مادرش رفتند تا با دو میلیونی که بابت فروش موها گرفتند، تبلت کارکرده ای بخرند. سودابه پکر است، برای خودش و من چای می ریزد، می گوید:« در چهار ماهی که خرید مو را شروع کرده ام، آن قدر فقر و درماندگی مشتری هایم را دیده ام و آن  قدر اشک های دخترهای نوجوان و جوان را روی همین چهارپایه پاک کرده ام که احساس افسردگی می کنم. خرید موهای بلند و پرپشت و بعد هم فروش آن به آرایشگرانی که با اکستنشن آن ها را به موهای مشتریان پا به مدشان می چسبانند تا مویشان برای مدتی پرپشت و بلند باشد، سود خوبی دارد اما به این چیزهای ناگواری که باید ببینی نمی ارزد.»

دختری ١٠ ساله نیز موهایش را فروخت تا گوشی تلفن همراه بخرد  . زن ۵٠ ساله موهایش را فروخت تا بخشی از خرج داروهای شوهری را بدهد که حین کارگری از طبقه سوم ساختمان پرت شد و فلج ماند، مشتری دیگر ٢١ ساله بود که موهایش را فروخت برای پرداخت قسط جهیزیه خواهر عقد کرده اش، دختر ١۵ ساله موهایش را فروخت تا مخارج ثبت نام در دبیرستان را بدهد، این ها تنها چند نمونه از مشتری های سودابه در دو سه ماه اخیر بوده اند.

 می گوید:« اوایل با دیدن گرفتاری مشتری هایم، موهایشان را گران تر از آن چه قیمت داشت می خریدم اما ماجرا تمامی نداشت، بیش از 80 درصد مشتری هایم از حاشیه شهر یا نقاط محروم مشهد می آیند و آن قدر فقیر هستند که گاه چون نتوانسته اند برای رسیدگی به موهایشان هزینه کنند، موهای آسیب دیده و کم پشتی دارند که قابل استفاده نیست.»

سودابه ماجرای مردی را تعریف می کند که یک هفته تمام پیگیر فروش موهای همسرش بود، می گوید:« به او گفته بودم موی ۵٠ سانت زنش را اگر سالم و پرپشت باشد، ۴٠٠ هزار تومان می خرم. شغلش جمع آوری ضایعات بود، هر روز زنگ می زد و پیام می داد. خلاصه یک روز به خانه شان در بولوار طبرسی شمالی رفتم، با شوق فراوان و خنده کنان در را باز کرد، حیاط ویرانه ای نمایان شد، داخل اتاق کوچکی زن نحیفی نشسته بود و لام تا کام حرف نمی زد، موهایش آن قدر کم پشت و بی جان بود که حدس زدم به طاسی مبتلا باشد. نمی دانید وقتی گفتم موها قابل خریداری نیست، چه حالی شدند.»اما همه فروشنده های مو فقط به خاطر نیاز مالی این کار را نمی کنند برخی از آن ها دلایل دیگری مثل تنوع و ... را عنوان می کنند.

پس از ملاقات با سودابه، سری به  آگهی های خرید و فروش مو در دیوار می زنم. با چندین شماره تماس می گیرم. خانم آرایشگری می گوید:« 90 درصد مشتری هایم برای نیاز مالی موهایشان را می فروشند و می گویند هرچقدر دلت می خواهد کوتاه کن، فقط پول بیشتری بده.» خانم 40 ساله ای آگهی فروش مو گذاشته و می گوید:« موهای دخترم را کوتاه کرده ام، می خواهم با پول فروش آن برای خودش چیزی بخرم.» آگهی دیگر را خانم 30 ساله ای جواب می دهد: «نیاز مالی ندارم، از موی بلند و رسیدگی به آن خسته شده ام. آن ها را کوتاه کردم و آرایشگرم گفت پول خوبی بابتش می دهند.» خریدار دیگری در اینستاگرام می گوید:« به ندرت پیش آمده کسی به خاطر فقر موهایش را به من بفروشد، بیشتر مشتری ها دنبال تنوع هستند یا می خواهند با همان پولی که از فروش مو می گیرند، در آرایشگاه خدمات دیگری دریافت کنند.»

یکی از آگهی های فروش مو را خانمی حدودا 35 ساله گذاشته، می خواهد موهای مادرش را بفروشد. در فضای سبز کوچکی انتهای بولوار توس قرار ملاقات می گذاریم. معصومه می گوید مادرش که مامان گلی صدایش می زنند، حدودا 60 سال دارد و تنها درآمدش یارانه خودش، پسرش و عروسش است که حتی کفاف داروهای دیابت و فشار خونش را نمی دهد، چه برسد به آمپول های دو میلیون تومانی زانوهایش که باید دوره ای تزریق شوند تا بتواند راه برود و از سر نداری، ترجیح داده بی خیال راه رفتن شود.

مامان گلی، زن زحمتکشی بوده. 17 سال پیش شوهرش بدون آن که او را طلاق دهد، تجدید فراش می کند و برای همیشه خانواده اش را ترک می کند. کسی از او خبر ندارد. مامان گلی هم برای امرار معاش از کله پزی ها، سیرابی و شیردان و... می گرفت، در خانه پاک می کرد و زندگی خودش را به هر سختی که بود می گذراند اما این اواخر زانوها و کمرش رفیق نیمه راه شده اند و خانه نشین شده است.

 معصومه می گوید: «خودم موهای مامان گلی را کوتاه کردم، موهایی که به یاد مادر و مادربزرگش هرگز کوتاه نمی کرد، دو دسته شان می کرد و دو طرف صورتش می بافت. همیشه می گفت این ها را کوتاه نمی کنم تا بمیرم و بعد شما کوتاه کنید و یادگاری از من نگه دارید. اما نشد، روزگار مجال نداد.»

بعد از چند هفته از کوتاه کردن موهای مامان گلی، هیچ کس آن ها را نخریده. می گویند نهایت 150 هزار تومان، اما معصومه می گوید لااقل 200 هزار تومان بدهید تا بدهی اش را به دکتر دیابتش تسویه کنیم. می گوید:« می خواستم موهای خودم را هم بفروشم. یک آرایشگر گفت اگر موهایت را با ماشین اصلاح از ته بزنم، 300 هزار تومان می دهم. آن شب خوابم نبرد، بین داروهای مامان گلی و ترسیدن دخترهای کوچکم از سر طاس مادرشان مانده بودم. هر چه فکر کردم نتوانستم قبول کنم.»