در ایران نیز حوادث ترافیکی اولین علت مصدومیت و اولین علت سالهای از دست رفته به علت مرگ زودرس محسوب میشوند.
طبق گزارش سازمان پزشکی قانونی در سال ۱۳۹۹، ۱۵۳۹۶ نفر به دلیل حوادث ترافیکی کشته و ۲۷۶۷۷۱ نفر مصدوم شدند. پیامدهای ناشی از حوادث ترافیکی در ایران، به عنوان یک مشکل سلامت همگانی آشکار گردیده که روز به روز بر شدت و دامنه آن نیز افزوده میشود.
الگوی حوادث ترافیکی و اثرات آن به لحاظ مرگ و میر، مصدومیت و آسیبهای اقتصادی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بسیار متفاوت است، که ناشی از سیاستها، وضعیت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و صنایع خودرو سازی و مهندسی راهها است.
مطالعات بسیاری به بررسی عوامل مؤثر بر حوادث ترافیکی پرداخته اند، عواملی همچون خواب آلودگی در حین رانندگی، جنسیت، استفاده نکردن از کمربند ایمنی، روز هفته، زمان سفر، جهت حرکت، سن و سرعت هنگام رانندگی از علل اصلی شناخته شده اند.
امسال روز جهانی یادواره قربانیان حوادث جادهای، به کاهش سرعت رانندگی توجه ویژه ای داشته است، زیرا علت اصلی حوادث جادهای، سرعت وسایل نقلیه است. سرعت کمتر هم برای راننده و سرنشینان خودرو و هم برای عابرین پیاده امنیت بیشتری به همراه خواهد داشت. زیرا در سرعت ۳۰ کیلومتر بر ساعت، احتمال زنده ماندن عابر پیاده ۹۹ درصد است در حالی که در سرعت ۵۰ کیلومتر بر ساعت، احتمال زنده مانده عابر ۸۰ درصد است. با اجرای سیاست خیابانهای کم سرعت که مردم در آن زندگی، کار و تفریح میکنند، خیابانهایی امن، سالم و مناسب برای زندگی خواهیم داشت.
موتورسواران و دوچرخهسواران حتماً از کلاه ایمنی استفاده کنند. علاوه بر راننده موتورسیکلت سرنشین هم باید کلاه ایمنی داشته باشد. بر روی دوچرخه و موتورسیکلت، چراغخطر، شبرنگ (در عقب، جلو و چرخها) استفاده کنید. از حمل بارهای خطرناک نظیر گاز، بنزین، نفت و سایر مواد سوختنی و شیمیایی با وسایل نقلیه بپرهیزید. جعبه کمکهای اولیه، کپسول آتشنشانی، تجهیزات ایمنی ترافیک (مثلث احتیاط، چراغقوه و…) به همراه داشته باشید.
در حین رانندگی از تلفن همراه استفاده نکنید و با سرعت مطمئنه برانید. فاصله مناسب را از خودروی جلویی حفظ کنید تا زمان مناسب برای عکسالعمل ناگهانی داشته باشید. (۲ ثانیه). حق تقدم را رعایت کنید. در صورت گذشتن از کنار موتورسواران و دوچرخهسواران سرعت خود را کم کنید.
به عابرین پیاده، موتورسواران و دوچرخهسواران توجه داشته باشید و در زمان رسیدن به گذرگاه عابر پیاده سرعت خود را کم کنید.
با دودست و صحیح رانندگی نمائید. از خوردن و آشامیدن، کشیدن سیگار، از، مشاجره و شوخی و…، به دلیل کاهش تمرکز در حین رانندگی خودداری کنید. هرگز به نوربالای خودروهای مقابل خیره نشوید بلکه حاشیه سمت راست یا خط سفید وسط جاده را نگاه کنید. در هنگام رانندگی در شب با سرعتی بین ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر و کمتر از سرعت روز حرکت کنید.
در صورت بروز حوادث ترافیکی، اتومبیل خود را در محلی امن و کاملاً بافاصله نسبت به محل حادثه پارک کنید و چراغهای خطر آن را به حالت چشمکزن قرار دهید. حداقل به فاصله ۴۵ متر از محل حادثه در هر دو طرف آن، مثلث یا چراغ هشدار دهنده قرار دهید. بلافاصله با مرکز فوریت پلیس و اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید. اگر بیش از یک مصدوم وجود دارد، ابتدا به آنهایی که ممکن است آسیبهای تهدیدکننده حیات (مثل سوختگی یا زخم شدید) داشته باشند، رسیدگی کنید. مصدوم را حرکت ندهید مگر وقتیکه قطعاً ضرورت داشته باشد.
در مورد هر مصدومی که در حوادث رانندگی آسیبدیده است، همیشه فرض کنید که آسیب گردن (نخاع) وجود دارد و سر مصدوم را تا رسیدن نیروهای کمکی، با دست نگه دارید.
آرزو دهقانی دانشجوی دکترای تخصصی سلامت در بلایا و فوریتها