تناقض آمارهای سازمان بهداشت جهانی و نظام پزشکی پیرامون سرانه پزشک

شفاآنلاین>سلامت> کمبود پزشک یکی از موضوعاتی که از سال‌های گذشته در فضای افکار عمومی مطرح شده بود اما هیچگاه از سوی مسئولان وزارت بهداشت به خوبی پاسخ داده نشد تا این که دولت سیزدهم بر روی کار آمد. با معرفی دکتر عین اللهی به عنوان وزیر پیشنهادی بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مجلس، مطالبات نمایندگان مجلس در خصوص ضرورت تدبیر وزارت بهداشت برای جبران کمبود پزشک به اوج رسید و نمایندگان مختلفی در جریان رای اعتماد به وزیر پیشنهادی بهداشت بر ضرورت افزایش ظرفیت‌های پذیرش دانشجو تاکید کردند.

به گزارش شفاآنلاین: تا پیش از نشستن دکتر عین اللهی بر صندلی وزارت بهداشت، آمارهایی از سرانه پزشک در ایران منتشر می‌شد که نشان می‌داد که به ازای هر 10 هزار نفر حدود 11.7 پزشک در ایران وجود دارد که این آمار تفاوت فاحشی سرانه پزشک ایران در نسبت به سرانه کشورهای منطقه و کشورهای پیشرو را نشان می‌داد.

در این میان مسئولان جدید وزارت بهداشت در مواجه با معضل کمبود پزشک ضمن اذعان به ضرورت افزایش پزشک،  سرانه پزشک ایران را با استناد به سازمان بهداشت جهانی، 16 اعلام کردند. در همین زمینه ابوالفضل باقری فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: «گزارشی در سایت رسمی سازمان جهانی بهداشت برای سال 2018 آمده است که در ایران به ازای هر 10 هزار نفر 15.9 پزشک وجود دارد».

تناقض تربیت 45 هزار پزشک در یک سال!

در حالی مسئولان وزارت بهداشت در مصاحبه‌های متعدد با استناد به آمار سازمان بهداشت جهانی وجود کمبود پزشک در کشور را رد می‌کنند که بررسی آمار سرانه پزشک ایران که در سایت سازمان بهداشت جهانی منتشر شده، تناقض‌های عجیبی را نشان می‌دهد.

جدول بالا که از سایت سازمان بهداشت جهانی استخراج شده است نشان می‌دهد که سرانه پزشک ایران در حد فاصل سال 2017 تا 2018 از حدود 11.2 به 15.8 رسیده است؛ یعنی در مدت 1 سال سرانه پزشک ایران نزدیک به 4.5 درصد افزایش داشته است!

با توجه به این که سرانه اعلامی بر مبنای هر 10 هزار نفر اعلام می‌شود اگر آمار سایت بهداشت جهانی را مبنا بگیریم باید در مدت تنها یک سال حدود 45 هزار پزشک از دانشگاه های کشور فارغ التحصیل شده باشند. موضوعی که اگر بخواهد رنگ واقعیت به خود بگیرد با توجه به مدت تحصیل 7 سال رشته پزشک بدین معنا است که در حدود سال 2010 میلادی که همان سال  تحصیلی 1388 -1389 شمسی می‌شود، حدود 45 هزار نفر در رشته پزشکی پذیرش شده اند! این در حالی است که بر اساس دفترچه کنکور سراسری در سال مذکور تنها حدود 4500 نفر در آزمون پذیرفته شدند که تفاوت فاحشی با عدد 45 هزارنفر دارد و بر حسب منطق نمی‌تواند درست بوده و مورد استناد قرار بگیرد.

اذعان معاون وزیر بهداشت به محاسبه پزشکان فوت شده در آمار کل پزشکان

موضوع دیگری که در رابطه با آمار سازمان بهداشت جهانی وجود دارد این است که این آمار توسط خود کشورها به این نهاد بین المللی اعلام می‌شود و در ایران هم آمار سال 2018  توسط وزارت بهداشت و مبتنی بر آمارهای سازمان نظام پزشکی به سازمان بهداشت جهانی اعلام شده است.

استفاده وزارت بهداشت از آمارهای سازمان نظام پزشکی در اعلام سرانه پزشک کشور در حالی صورت می‌گیرد که در آمار پزشکانی که این سازمان  اعلام می کند، پزشکان فوت شده، مشغول به فعالیت غیر پزشکی و بازنشسته از آمار کل پزشکان کم نشده‌اند.

در همین خصوص ابوالفضل باقری فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اذعان داشت: تعداد پزشکی که ما اعلام می‌کنیم بر اساس آمار سازمان نظام پزشکی است البته آماری که سازمان نظام پزشکی داده شامل تعداد همه پزشکان است و در نظر نگرفته که تعدادی از این پزشکان فوت کرده و یا مهاجرت کرده‌اند یا کار پزشکی انجام نمی‌دهند و از چرخه کار خارج شده‌اند. ما در چند روز اخیر از سازمان نظام پزشکی خواهش کرده‌ایم که آمار دقیق‌تری به ما بدهند.

 وی تصریح کرد: تعدادی که سازمان نظام پزشکی اعلام کرده 145 هزار نفر است اما ما تصور می‌‌کنیم در بهترین حالت شاید 110 هزار پزشک داشته باشیم.

نظام پزشکی از آمار پزشکان فوت شده هم نمی‌گذرد!

برای پی بردن به مخدوش بودن آمار تعداد پزشکان اعلامی از سوی سازمان نظام پزشکی لازم نیست به سخنان مسئولان رجوع کرد بلکه حتی جستجوی ساده در سایت نظام پزشکی هم این موضوع را نشان می‌دهد. در این زمینه جست و جوی اسم دکتر علیرضا یلدا، استاد بیماری‌های عفونی در دانشگاه علوم پزشکی تهران در سایت نظام پزشکی نشان می‌دهد که با وجود درگذشت این استاد گرانقدر در سال 1396، هنوز کد نظام پزشکی وی فعال بوده و هنوز محل طبابت این استاد، بیمارستان امام خمینی عنوان شده است.

به حساب آودرن پزشکان فوت شده نه یک استثنا که یک رویه در نظام پزشکی است و شامل بقیه پزشکان فوت شده نیز می‌شود. دکتر علی اصغر خدادوست یکی از این پزشکان متخصص است که در سال 1396 درگذشته است اما سازمان نظام پزشکی هنوز وی را در آمار تعداد پزشکان کشور محاسبه می‌کند.

لزوم ارائه تعداد پزشکان فعال توسط وزارت بهداشت

در حالی وزارت بهداشت در مواجه با معضل کمبود پزشک در کشور به آمارهای سازمان بهداشت جهانی و سازمان نظام پزشکی استناد می‌کند که تناقضات و خطاهای این آمارها در گزارش حال حاضر به خوبی  مورد توجه قرار گرفت و غیر فابل استناد بودن آن‌ها نشان داده شد. بر این اساس وزارت بهداشت اگر به سرانه 11.7 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت اعتراض دارد باید خود آمار شفاف تعداد پزشکان فعال را منتشر کند و از دستاویز قرار دادن آمارهای مخدوش خودداری کند.فارس