زنگ‌های هشدار در مورد چاق شدن کودکان از مدت‌ها قبل به صدا در آمد. سال 2017 سازمان کودکان ملل متحد اعلام کرد که حدود 10 درصد کودکان زیر 5 سال جهان به چاقی مبتلا هستند
شفاآنلاین>سلامت> رتبه نوجوانان ایرانی در شاخص «توده بدنی» رتبه‌بندی جهانی، به ترتیب برای دختران از ۱۴۹ به ۱۰۷ و برای پسران از ۱۳۱ به ۱۲۸ رسیده که نشانگر افزایش نگران کننده میانگین توده بدنی به ویژه در بین دختران نوجوان با ۴۲ پله افزایش است
به گزارش شفاآنلاین: پاندمی کرونا، در دو سال اخیر اثرات جبران ناپذیری بر سبک زندگی بسیاری از افراد از جمله کودکان و نوجوانان باقی گذاشت. بسیاری از دانش‌آموزان ترک تحصیل کردند و خانه‌نشینی به دلیل قرنطینه خانگی، بسیاری را دچار اضافه وزن و چاقی کرد. این در حالی است که مرگ و میرهای کرونایی در میان کودکان مبتلا به چاقی نیز بیشتر بود.
زنگ‌های هشدار در مورد چاق شدن کودکان از مدت‌ها قبل به صدا در آمد. سال 2017 سازمان کودکان ملل متحد اعلام کرد که حدود 10 درصد کودکان زیر 5 سال جهان به چاقی مبتلا هستند. این در حالی است که پیش از آن و در پی مطالعه‌ای اعلام شد که کودکان جهان از چهل سال قبل تا امروز چاق‌تر شده‌اند.
بر اساس گزارشی که یورونیوز منتشر کرده است، کودکان و نوجوانان در سراسر دنیا در چهار دهه اخیر ۱۰ برابر چاق‌تر شده‌اند. بر اساس تحقیقات جدید ۱۲۳ میلیون دختر و پسر در کشورهای مختلف جهان بیش از حد معمول چاق هستند.
تحقیقی که بر روی ۱۲۸.۹ میلیون کودک، نوجوان و بزرگسال از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۶ صورت گرفته و در مجله لنست منتشر شده است نشان می‌دهد که میزان شاخص توده بدنی در کودکان و نوجوانان ۵ تا 19 ساله از حدود 17 درصد در سال ۱۹۷۵ به حدود ۱۸.۵ در سال ۲۰۱۶ رسیده است که نشانگر افزایش وزن در این گروه سنی است و می‌تواند نگران کننده باشد. این مطالعه کم‌تحرکی، مصرف غذاهای فرآوری شده، مصرف شیرینی‌جات و نوشیدنی‌های قنددار، رواج بازی‌های کامپیوتری و خو گرفتن به زندگی ماشینی از سنین کم را از جمله دلایل چاق شدن کودکان در دهه‌های اخیر بر شمرده است.
همچنین در این گزارش آمده است که در حال حاضر کشورهای توسعه یافته غربی بیشترین میزان کودکان، نوجوانان و بزرگسالان چاق را دارند اما روند چاقی در کشورهای آسیایی از جمله چین و هند به صورت حیرت انگیزی در حال افزایش است، با این حال این پدیده در اغلب کشورها موضوعی غیرعادی محسوب نمی‌شود.
زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در رابطه با آمار کودکان ایرانی دچار اضافه وزن و چاقی در ایران گفت: «در حال حاضر از ۸ میلیون کودک زیر ۵ سال در کشور، حدود یک میلیون و ۱۲۰ هزار نفر یعنی حدود ۱۴ درصد کودکان زیر ۵ سال، دچار اضافه وزن و چاقی هستند. در نوجوانان نیز ۲۰ درصد دچار چاقی شکمی و ۲۲ درصد دچار اضافه وزن و چاقی هستند.»
رضا ملک‌زاده، معاون سابق وزیر بهداشت هم در مطالعه‌ای که با عنوان سیر قد و وزن کودکان و نوجوانان ایرانی از 1985 تا 2019 انجام داد و نتایج آن در مجله لنست منتشر شد، تصریح کرد: «میانگین شاخص توده بدنی دختران ۱۹ ساله ایرانی در حال حاضر ۲۲.۳ و پسران ۲۲.۲ است. رتبه نوجوانان ایرانی در شاخص «توده بدنی» رتبه بندی جهانی، به ترتیب برای دختران از ۱۴۹ به ۱۰۷ و برای پسران از ۱۳۱ به ۱۲۸ رسیده که نشانگر افزایش نگران کننده میانگین توده بدنی به ویژه در بین دختران نوجوان با ۴۲ پله افزایش است.»
وی افزود: «حدود چهار دهه گذشته، دختران و پسران نوجوان ایرانی در شاخص اضافه وزن از رتبه ۹۶ و ۱۰۵ در جهان به ترتیب به رتبه های ۶۸ و ۸۱ رسیده‌اند که نشانگر صعود ۲۸ و ۲۴ پله‌ای در اضافه وزن است. همچنین شیوع اضافه وزن در دختران نوجوان ایرانی طی این مدت، از ۶ درصد به بیش از ۲۶ درصد و در پسران ایرانی از سه درصد به ۲۴ درصد رسید که حاکی از افزایش بیش از ۲۰ درصدی میزان شیوع اضافه وزن است.»
وی با هشدار نسبت به صعود قابل تامل رتبه «چاقی» نوجوانان ایرانی در رتبه بندی جهانی طی چهار دهه گذشته گفت: «رتبه چاقی دختران نوجوان ایرانی در جهان از ۹۸ به ۵۵ و پسران از ۱۱۳ به ۷۴ صعود کرده و به ترتیب، ۴۳ و ۳۹ پله بدتر شده است.»
وی افزود: «در همین مدت، شیوع چاقی در بین دختران نوجوان ایرانی نیز از ۶ دهم درصد به حدود ۹ درصد و در پسران از ۲ دهم درصد به حدود هفت درصد رسیده است.»
ملک‌زاده شیوع نگران کننده اضافه وزن و چاقی در نوجوانان ایرانی را عمدتا ناشی از اصرار خانواده‌ها بر پرخوری فرزندان و در کنار آن، کم تحرکی و کمبود شدید فعالیت‌های فیزیکی کافی در نوجوانان به ویژه در بین دختران، به دلایل متعدد از جمله کمبود امکانات و زمینه های فرهنگی برای ورزش مستمر آنها دانست و گفت: «یکی از مهمترین سیاست‌های نظام سلامت ایران، پیشگیری از بیماری‌های مزمن غیرواگیر است که ۸۶ درصد بار بیماری‌ها در ایران را به خود اختصاص داده‌اند.» ملک‌زاده همچنین پیش از این اعلام کرده بود که 20 درصد کودکان ایرانی دچار اضافه وزن یا چاقی هستند.
چندی قبل محسن حاجی میرزایی وزیر سابق آموزش و پرورش اعلام کرد: «با جمعیت دانش آموزی روبه‌رو هستیم که ۳۰ درصدشان در معرض خطر چاقی قرار دارند و زنگ خطر بزرگی به صدا در آمده است که ناشی از سبک زندگی افراد است. یک محصول این سبک زندگی، کم تحرکی است.»
مهرزاد حمیدی، معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش نیز در گفت‌وگویی که چندی قبل داشتیم، گفت: «۳۰.۱ درصد از دانش‌آموزان ما دچار چاقی و اضافه وزن هستند؛ که اگر با آمار سال ۹۵ مقایسه شود، یک اختلاف ۸ درصدی و اگر با آمار سال ۹۶ که آمار دقیقی است مقایسه شود، یک افزایش ۳ درصدی چاقی و اضافه‌وزن در میان دانش‌آموزان را نشان می‌دهد.»
حمیدی با تاکید بر افزایش ۳ درصدی آمار چاقی و اضافه وزن بین دانش‌آموزان در فاصله سال‌های ۹۶ تا ۹۹، اظهار کرد: «ای کاش ما از وضعیت وزن دانش‌آموزان قبل و بعد از شیوع کرونا آماری داشتیم در دست داشتیم و امروز می‌توانستیم مقایسه کنیم، ولی مطمئن هستیم که بخش زیادی از این ۳ درصد، مربوط به مدت زمانی است که از شیوع کرونا در کشور می‌گذرد، چون محدودیت‌های مربوط به کرونا، باعث یکجانشینی و سکون هرچه بیشتر مردم شده و از سویی دانش‌آموزان به خاطر درس خواندن در منزل، مرتب در حال خوردن هستند؛ بنابراین واضح و مبرهن است که بخش اعظم افزایش چاقی و اضافه وزن دانش‌آموزن در مدت زمان شیوع کرونا حاصل شده است.»
آنگونه که از سخنان حمیدی بر می‌آید این است که احتمالا کرونا توانسته است که بر نوجوانان چاقی ایران افزوده باشد اگرچه این میزان در مقایسه با سایر کشورهای جهان عدد کمتری است. چرا که در مطالعه‌ای که آگوست 2021 در آمریکا انجام شده است در دوران پاندمی از هر سه کودک آمریکایی، یک کودک با افزایش وزنی بیش از آنچه انتظار می‌رفت، مواجه شده است. این پژوهش‌ها حاکی از این است که عادات غذایی ناسالم و بی تحرکی ممکن است بر کودکان در طول پاندمی کرونا تاثیر منفی گذاشته باشد. کودکان در دوران پاندمی فعالیت کمتری داشتند، میان وعده‌های بیشتری مصرف می‌کردند و بیشتر وقت خود را در حال کار با کامپیوتر، تبلت و موبایل به سر بردند. در این مطالعه که نتایج آن در مجله Epic Health Research Network منتشر شده است متخصصان بیش از ۵.۳ میلیون کودک را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. نتایج این تحقیق نیز نشان داد که در دوران پاندمی ۳۳.۸ درصد کودکان در ایالات متحده، یعنی از هر سه کودک یک کودک افزایش وزنی بیشتر از آنچه که انتظار می‌رفت را تجربه کرده است.
کرونا علاوه بر اینکه توانست بر وزن کودکان بیفزاید توانست عمده قربانیان خود در میان کودکان را از میان افراد چاق انتخاب کند. چنانکه به گفته سعید نمکی وزیر سابق بهداشت اولین کودک فوت شده در اثر کرونا کودکی بود که به چاقی مبتلا شد. وی در این رابطه گفت: «بعد از این کودک، ما بچه‌های متعددی را در پی کووید 19 از دست دادیم که ام المرض آنها چاقی بود و این در حالیست که ما در جوانان، نوجوانان و کودکان و نوجوانان، ابتلا به کرونا به ندرت داشتیم.»
نظرشما
آخرین اخبار