مطمئن هستم اگر طرح کلان برای ارتقای سلامت دهان و دندان در کشور داشته باشیم، وضعیت بهبود خواهد یافت.
مشاور وزیر بهداشت در امور سلامت دهان و دندانپزشکی دولت نهم، در ارتباط با طرح جامع سلامت دهان و دندان و مهجور ماندن جایگاه سلامت دهان و دندان در نظام سلامت، توضیحاتی ارائه داد.وضعیت سلامت دهان و دندان ایرانی‌ها روز به روز بدتر می‌شود و این مسئله نشأت گرفته از هزینه‌های سنگین دندانپزشکی است که البته ریشه در عدم مشارکت بیمه‌های پایه در حمایت از هزینه‌های دندانپزشکی دارد. به طوری که گفته می‌شود بیش از ۹۰ درصد هزینه‌های دندانپزشکی از جیب مردم پرداخت می‌شود و ۱۰ درصد باقی مانده هم سهم بیمه‌های پایه و تکمیلی است که به نظر می‌رسد خیلی قابل قبول نیست.
در همین حال، تلاش‌هایی صورت گرفت تا بتوان در مسیر ارتقا سلامت دهان و دندان مردم کشور گام‌هایی برداشت که در نهایت منجر به تصویب طرح جامع سلامت دهان و دندان در شورای معاونین وزارت بهداشت شد. اما از سال ۹۳ که این طرح تصویب شد، تا امروز که ۷ سال از آن روز می‌گذرد، این طرح در محاق قرار دارد.
عبدالحمید ظفرمند متخصص ارتودنسی، متخصص دندانپزشکی کودکان و دارای دکترای تخصصی (PhD ) بهداشت عمومی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مشاور وزیر بهداشت در امور سلامت دهان و دندانپزشکی دولت دهم، در گفتگو با خبرنگار مهر، به تشریح وضعیت سلامت دهان و دندان در کشور پرداخت.
وی در ابتدا با عنوان این مطلب که وضعیت سلامت دهان و دندان در کشور آن گونه که باید باشد، نیست، گفت: متأسفانه حوزه سلامت دهان و دندان از حداقل برنامه‌های نظام سلامت کشور برخوردار نیست و آنچه در برنامه‌های مختلف وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و فرهنگستان علوم پزشکی به عنوان سه رکن نظام سلامت در حوزه سلامت دهان و دندان مطرح شده مغفول مانده است، و آنچه هست رویکرد درمانی دارد.
ظفرمند با تاکید بر ارزیابی دقیق وضعیت سلامت دهان و دندان در کشور، تصریح کرد: آنچه مسلم است، آن است که برنامه‌های سلامت دهان و دندان باید در داخل برنامه‌های کلان نظام سلامت کشور قرار بگیرد.
برنامه‌های سلامت دهان و دندان باید در داخل برنامه‌های کلان نظام سلامت کشور قرار بگیردوی با اشاره به برنامه پزشکی خانواده، گفت: در تمام بندها و متن‌های برنامه پزشکی خانواده، اشاره‌ای به سلامت دهان و دندان نشده است. البته اشاره خیلی جزئی شده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با عنوان این مطلب که به هر حال طرح پزشک خانواده دارای ساختار خوبی برای اجرای طرح‌های کلان کشوری از جمله سلامت دهان و دندان مردم است که با بازبینی آن می‌توان به اهداف سلامت دهان مردم در کشور رسید. لذا اگر به جایگاه سلامت دهان و دندان در برنامه پزشک خانواده توجه شود، هزینه‌های نظام سلامت در حوزه دندانپزشکی کاهش خواهد یافت.
اقبال به حوزه سلامت دهان و دندان وجود نداشت
ظفرمند با انتقاد از اینکه در وزارت بهداشت دولت یازدهم اقبال به حوزه سلامت دهان و دندان وجود نداشت، ادامه داد: آنچه تحت عنوان طرح تحول سلامت در دولت یازدهم اجرا شد، نگاه درمان نگر به سلامت دهان و دندان بود که البته آن هم اجرا نشد.
وی با اشاره به تصویب طرح جامع سلامت دهان و دندان در سال ۹۱، افزود: این طرح در اجلاس رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی و شورای معاونین وزارت بهداشت به تصویب رسید و وزیر بهداشت وقت نیز توجیه شدند و دستور اکید به معاونین برای اجرا دادند. اما، با تغییر دولت، این طرح نیز به فراموشی سپرده شد.
این متخصص دندانپزشکی کودکان ادامه داد: اگر می‌خواهیم شاهد ارتقای سلامت دهان و دندان در کشور باشیم، باید طرح کلان بدهیم. یعنی از تمام مؤلفه‌های در این حوزه استفاده کنیم تا بتوان به موفقیت رسید. این مؤلفه‌ها در ۸ حوزه است که شامل تجهیزات مورد نیاز، خدمات بیمه‌ای و …، می‌شود. در حالی که مطلقاً چنین طرح کلانی وجود ندارد.
ظفرمند با بیان این جمله که دندانپزشکی در کشور خیلی مهجور است، افزود: از دید مجریان نظام سلامت، خدمات سلامت دهان خدمات پرهزینه‌ای است. البته متأسفانه این همان رویکرد درمان گرا است که اشاره شد.
وزارت بهداشت ما وزارتخانه پزشکی است
وی با انتقاد از اینکه وزارت بهداشت ما «وزارتخانه پزشکی» است، گفت: به طور مثال، ما بیش از ۶۰۰ رشته مقطع در شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی کشور مصوب کرده‌ایم. این ظرفیت بسیار خوبی است اگر ما یک درس کلیات سلامت دهان را در برنامه آموزشی همه رشته مقطع‌ها می‌داشتیم که متأسفانه نداریم. برای مثال فقط دندانپزشکی به تنهایی ۱۷ رشته مقطع دارد. ولی اگر مبانی سلامت دهان و دندان در برنامه آموزشی سایر رشته‌ها که همه به نحوی با دهان و دندان مرتبط هستند (مثل رشته پزشکی، داروسازی، تغذیه، پرستاری و…) تدریس می‌شد تأثیر فوق‌العاده‌ای در ارتقای سلامت مردم در کل کشور می‌داشت.
آموزش سلامت دهان و دندان را به تناسب رشته‌های پزشکی باید داشته باشیم، زیرا مبنای پیشگیری از سنین کودکی است
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با تاکید بر نگاه کلان به حوزه سلامت دهان و دندان در کشور، تصریح کرد: آموزش سلامت دهان و دندان را به تناسب رشته‌های پزشکی باید داشته باشیم. زیرا، مبنای پیشگیری از سنین کودکی است و آموزش هم باید همین سنین را در برگیرد.
انتقاد از نگاه درمان گرا به حوزه سلامت دهان و دندان
ظفرمند در پاسخ به این سوال که چرا طرح تحول سلامت دهان و دندان که در وزارت بهداشت دولت یازدهم کلید خورد به سرانجام نرسید، گفت: چون نگاه درمانی به کل طرح تحول سلامت داشتند و همین نگاه درمان گرا باعث شد موفق نباشند. با توجه به اینکه نیروی انسانی و بودجه‌های زیادی صرف اجرای طرح تحول سلامت شد و البته باید اذعان کرد که همین بودجه‌ها باعث شد چاله‌های نظام سلامت پر شود ولی به اهداف درمانی هم نرسد. لازم به ذکر است که طرح تحول سلامت مغایر سیاست‌های کلی سلامت مصوب ۱۳۹۳/۰۱/۱۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام هم بود.
وی به موضوع بیمه‌ها اشاره کرد و افزود: در این زمینه حداقل دو وزارتخانه بهداشت و رفاه مدعی هستند و بسته‌های طرح‌های پیشگیری را در مناطق مختلف برای پوشش بیمه‌ای در بسته خدمات بیمه پایه سلامت مطرح کردیم. البته در این بسته‌ها نیم نگاهی هم به مقوله درمان دندانپزشکی داشتیم و بنا بود ۴ سال بعد دوباره این بسته با نگاه به مقوله پیشگیری، به روز شود.
ظفرمند با عنوان این مطلب که اولین بند در طرح جامع سلامت دهان و دندانپزشکی کشور که در سال ۹۱ تصویب شد، مربوط به بیمه بود، گفت: متأسفانه در مسیر پیشبرد برنامه بیمه سلامت دهان و دندان، سه بار وزیر و معاونان وزیر عوض شدند و ما مجبور بودیم هر دفعه برای توجیه اهداف طرح، آن را دوباره مورد بررسی قرار دهیم. در نهایت کمیته‌ای در معاونت اجتماعی وزارت رفاه تشکیل شد و ۴ نماینده بیمه‌های اصلی حضور داشتند و ما هم به نمایندگی از وزارت بهداشت حاضر شدیم.
بیمه مستقل سلامت دهان و دندان به درد نمی‌خورد
وی در ادامه به طرح موضوع بیمه سلامت دهان و دندان در دوران وزارت بهداشت دکتر طریقت منفرد که بعد از وحید دستجردی در اواخر دولت دهم روی کار آمد، اشاره کرد و افزود: بنده در جلسه‌ای که با وزیر بهداشت داشتیم، گفتم که بیمه مستقل سلامت دهان و دندان به درد نمی‌خورد. زیرا، در این صورت می‌شود وصله جداگانه ای که هیچ ضمانتی برای تأمین بودجه آن در همه مقاطع نخواهد بود. یا اینکه باعث حذف بعضی خدمات آن بشود. بنابراین، اصرار بنده این بود که در بیمه پایه قرار بگیرد تا از این طریق ضمناً هزینه‌های مردم در حوزه دندان پزشکی پایین بیاید.
ظفرمند گفت: بالاخره بیمه سلامت دهان و دندان بعد از کلی جلسات در کمیته اجتماعی وزارت رفاه، در ۱۷ مهر ۱۳۹۲ در شورای عالی بیمه سلامت کشور به تصویب رسید.
وی با اشاره به اظهارات وزیر بهداشت دولت یازدهم در هنگام خروج از چهل و نهمین جلسه شورای عالی بیمه سلامت که به صراحت گفته بود من نمی‌دانم این طرح به جایی برسد، افزود: متأسفانه بیمه سلامت دهان و دندان به جایی نرسید و بایگانی شد.
وزیر بهداشت دولت یازدهم در هنگام خروج از چهل و نهمین جلسه شورای عالی بیمه سلامت به صراحت گفته بود من نمی‌دانم طرح تحول سلامت دهان و دندان به جایی برسددانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: بیمه سلامت دهان و دندان، سه هدف عمده که شامل پیشگیری، کاهش هزینه‌های مردم و همچنین کاهش هزینه‌های سازمان‌های بیمه‌گزار بود را دنبال می‌کرد.
حوزه سلامت دهان و دندان در کشور متولی ندارد
ظفرمند با عنوان این مطلب که تصویر خوبی از حوزه سلامت دهان و دندان در کشور نمی‌بینیم، افزود: متأسفانه حوزه سلامت دهان و دندان در کشور متولی ندارد.
وی با مخاطب قرار دادن وزیر بهداشت دولت سیزدهم، گفت: اگر قرار باشد در این حوزه کاری صورت بگیرد، اول از همه باید جایگاه سلامت دهان در نظام سلامت مشخص شود. کارهای جزیره‌ای جواب نمی‌دهد و نیاز داریم که طرح کلان و ملی در این زمینه داشته باشیم تا به سرانجام برسد.
ظفرمند تاکید کرد: مطمئن هستم اگر طرح کلان برای ارتقای سلامت دهان و دندان در کشور داشته باشیم، وضعیت بهبود خواهد یافت.
وی افزود: این نگرش کلان زمانی درست می‌شود که فرد واجد صلاحیت در جایگاه تعریف شده برای آن حضور داشته باشد.
ظفرمند در رابطه با آمارهایی که بعضاً در ارتباط با وضعیت سلامت دهان و دندان در کشور ارائه می‌شود، گفت: آمار، ابزار دست دوم برای سیاستگذاری در این حوزه است. ما باید بر اساس نظرات و چالش‌های موجود نظام سلامت با رعایت اولویت‌های آن، آمارها را تحلیل و بررسی کنیم. مقدم بر آمار، نگاه صحیح به حوزه سلامت دهان و دندان است که می‌بایست با رویکرد پیشگیری باشد.
نظرشما
آخرین اخبار