برای کاهش مراجعه بیماران متابولیک، خدمات تلهمدیسین در برخی دانشگاههای علوم پزشکی راهاندازی شده است. تلاش میکنیم خدمات ویزیت و مشاوره مجازی به این بیماران ارائه شود. امیدواریم تعرفه خدمات ویزیت مجازی و نیز خدمات مراقبت در منزل نیز هر چه زودتر در شورای عالی بیمه تصویب شود
شفاآنلاین>سلامت> با گذشت حدود 15 ماه از دوران پاندمی کرونا، هنوز خدمات پزشکی از راه دور نتوانسته است به نقطه مطلوبی برسد. در صورتی که خدمات دوراپزشکی گسترش مییافت، بخش زیادی از مراجعات حضوری مردم به مراکز درمانی، کمتر میشد. همین اتفاق میتوانست بخش قابل توجهی از آمار ابتلا به کرونا را کاهش دهد.
به گزارش شفاآنلاین: درواقع، وقتی بتوان بدون مراجعه حضوری به پزشک، فرآیند درمان را با مشورت و تجویز پزشک حاذق گذراند، در آن وضعیت شاهد خواهیم بود که بخش زیادی از مراجعات حضوری به مراکز درمانی کمتر میشود. همین اتفاق میتواند احتمال ابتلا به کرونا را تا حد زیادی کاهش دهد و میزان تجمع مردم در مراکز درمانی را کاهش دهد.
البته باید در نظر داشت که خدمات تلهمدیسین در دوران غیرکرونا هم میتواند گرهگشای بسیاری از چالشهای نظام سلامت باشد، اما در دوران
کرونا، نیاز به این خدمات غیرحضوری، بسیار بیشتر از قبل احساس میشود. با وجود ضرورت توسعه خدمات تله مدیسین در دوران کرونا، شاهد هستیم که هنوز تعرفه بسیاری از این خدمات به تصویب شورای عالی بیمه نرسیده است.
قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت هم با اشاره به ضرورت تعیین تعرفه ویزیت مجازی، خاطرنشان کرد: «برای کاهش مراجعه بیماران متابولیک، خدمات تلهمدیسین در برخی دانشگاههای علوم پزشکی راهاندازی شده است. تلاش میکنیم خدمات ویزیت و مشاوره مجازی به این بیماران ارائه شود. امیدواریم تعرفه خدمات ویزیت مجازی و نیز خدمات مراقبت در منزل نیز هر چه زودتر در شورای عالی بیمه تصویب شود تا این خدمات هر چه بیشتر در کشور گسترش پیدا کند. امیدواریم خدمات پیشگیری و تشخیصی و نوار قند خون را نیز تحت پوشش بیمه ببریم و داروهای بیشتری از داروهای مورد نیاز بیماران دیابت زیر پوشش بیمه برود.»
او یادآور شد: «وب سایت اینترنتی برای خدمات تله مدیسین نیز طراحی شده که به زودی اعلام میشود. در پنج استان نیز خدمات بیماران نادر و مبتلا به دیابت به صورت تله مدیسین ارائه میشود و با همکاری سازمان غذا و دارو در تلاش هستیم تا انسولین قلمی این بیماران با استفاده از سامانه راهاندازی شده جلوی در منزل به بیماران مبتلا به دیابت تحویل داده شود.»
پیشنیازهای توسعه خدمات ویزیت مجازی
شیوع بیماری مهلک کرونا ثابت کرد که توسعه خدمات پزشکی از راه دور یا همان «تله مدیسین» تا چه اندازه حیاتی است. در زمانی که مردم از رفتن به مراکز درمانی هراس دارند و میترسند که به بیماری کرونا مبتلا شوند، خدمات پزشکی از راه دور میتواند بسیاری از این دغدغهها را مرتفع کند.
کارشناسان تاکید دارند که در دوران بحران کرونا، باید رفع موانع پیشروی توسعه خدمات «تله مدیسین» نیز در اولویت قرار بگیرد. با استفاده از خدمات دوراپزشکی، مردم از راه دور ویزیت میشوند و خدمات مشاوره خواهند گرفت. همچنین خدمات تشخیصی از جمله ارسال مدارک
تصویربرداری پزشکی نیز از طریق این ظرفیت، قابل پشتیبانی است.
کارشناسان تاکید دارند که استفاده از زیرساختهای تله مدیسین در شرایط بحرانی اپیدمی کرونا میتواند بسیار موثر واقع شود. در این مسیر نیز اولویت اول باید ارائه خدمات از راه دور به بیماران سرپایی باشد. در اولویتهای بعدی میتوان بحث ارائه خدمات مشاوره از راه دور برای بیماران بدحال در آیسییو را مدنظر داشت. در گامهای بعدی هم این خدمات می تواند شامل همه بیماران خاص شود.
برخی از زیرساختهای طرح خدمات پزشکی از راه دور در سالهای گذشته توسط وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی در کشور فراهم شده، اما هنوز این زیرساختها تکمیل نشده است. امروزه با توجه به شیوع بیماری کرونا و محدودیت تردد و کاهش مراجعه به مطب پزشکان، خدمات مراقبت پزشکی از راه دور بیشتر از گذشته مورد توجه مردم و سیاستگذاران نظام سلامت قرار گرفته است. خدمات مراقبتهای پزشکی از راه دور باید بر اساس پروتکلهای خاص و قواعد مشخص انجام شود تا مردم اطمینان کاملی از دریافت خدمات مطلوب از این طریق داشته باشند.
درواقع، زیرساخت اجرای طرح مراقبتهای پزشکی از راه دور باید به گونهای فراهم شود تا ناظران بتوانند به خوبی بر نحوه عملکرد پزشکان نظارت کافی داشته باشند تا مشکلات حقوقی و نحوه پرداختها، دارای قابلیت بررسی از سوی ناظران باشد. در این راستا باید تمامی زیرساختهای لازم در کشور فراهم شود تا ناظران در زمینه تماسهای گرفته شده از سوی بیماران و تایید مستندات پزشکی، دسترسی لازم را داشته باشند.
طرح پایلوت توسعه تله مدیسین در ابتدای راه
حدود چندین ماه است که اجرای پایلوت خدمات پزشکی از راه دور در هشت دانشگاه علوم پزشکی سراسر کشور، اجرا شده است. قرار بود تعرفه خدمات تله مدیسین در شورای عالی بیمه به تصویب برسد و خدمات دوراپزشکی در همه دانشگاههای علوم پزشکی کشور اجرا شود. با این وجود، شاهد هستیم که با وجود گذشت حدود 15 ماه از شیوع کرونا، هنوز توسعه این طرح در ابتدای راه است.
صاحبنظران نظام سلامت معتقدند که برای شتاببخشی به طرح تله مدیسین باید چالشها و ناهمواریهای پیشرو نیز برداشته شود. آنها تاکید دارند که باید در دوران کرونا، توسعه بیشتر خدمات پزشکی از راه دور در اولویت قرار بگیرد.
علی غلام زاده، ارائه دهنده خدمات تله مدیسین به ضرورت توسعه خدمات دوراپزشکی در دوران کرونا اشاره میکند و میگوید: «در ایام کرونا که ماندن در خانه به عنوان بهترین واکسن و دارو شناخته میشود، خدمات تله مدیسین میتواند به تحقق این هدف کمک کند. در ایام کرونا، دنیا به اهمیت خدمات پزشکی از راه دور، بیشتر واقف شد. با این وجود هنوز نیاز است که برای توسعه بیشتر این خدمات از ظرفیت رسانهها استفاده شود تا شاهد توسعه این خدمات در نظام سلامت باشیم.»
او تاکید میکند: «در دوران کرونا با انبوهی از بیماران الکتیو روبرو هستیم که خیلی از آنها به دلیل ترس از کرونا، حاضر نمیشوند به مراکز درمانی مراجعه کنند. حتی همین ترس از مراجعه به مراکز درمانی، گاهی به تشدید بیماری افراد منجر میشود. در این شرایط خدمات پزشکی از راه دور میتواند خدمات حرفهای و تخصصی به افراد متقاضی ارائه دهد. این اتفاق موجب میشود که درمان بسیاری از بیماریها به تعویق نیفتد. خیلی از مردم فکر میکنند که خدمات تله مدیسین در دوران کرونا صرفا شامل ویزیت غیرحضوری بیمار است، در حالی که امروزه پیچیدهترین خدمات تشخیصی و درمانی نیز با کمک تله مدیسین، قابل ارائه است.»
غلام زاده به ساختار فعلی نظام درمانی در مناطق محروم کشور نیز گریزی میزند و میگوید: «در بسیاری از شهرهای محروم با کمبود جدی نیروهای متخصص و فوق تخصص مواجه هستیم. گاهی اعلام نتیجه یک آزمایش پزشکی یا تصویربرداری پزشکی، مدت ها طول میکشد، زیرا نیروی انسانی متخصص در برخی مناطق کشور وجود ندارد. با توسعه خدمات تله مدیسین، بسیاری از این مشکلات در مناطق محروم حل خواهد شد. شاید بسیار سخت باشد که مثلا چندین پزشک فوق تخصص را در یک شهر کوچک و محروم جذب کرد، اما توسعه خدمات تله مدیسین میتواند این اتفاق را محقق کند. در آن شرایط پزشک عمومی یا پرستار فعال در مناطق محروم میتواند بجای ارجاع بیمار به کلانشهرها از خدمات تله مدیسین، بهره ببرد و خدمات فوق تخصصی به بیماران ساکن این مناطق ارائه شود. بنابراین توسعه خدمات پزشکی از راه دور در ایامی غیر از دوران کرونا هم بسیار کارساز و موثر است.»
کمک به بیماران مناطق محروم با توسعه دوراپزشکی
با توجه به اهمیت توسعه خدمات تلهمدیسین در دوران کرونا، انتظار میرود که بروکراسیهای زائد در مسیر توسعه خدمات پزشکی از راه دور برداشته شود تا دولت با کمک بخش خصوصی بتواند خدمات درمانی باکیفیت و با هزینه بسیار پایین را به دورترین نقاط کشور ببرد.
چند هفته قبل نیز سعید نمکی، وزیر بهداشت با صراحت اعلام کرد: «با تله مدیسین حتی یک شهر محروم هم نباید از داشتن پزشک فوق تخصص محروم شود. بنابراین توسعه ما باید مبتنی بر نیازهای ارائه خدمت ما باشد.»
همچنین او یادآور شد: «توسعه خدمات الکترونیک و تله مدیسین و پزشکی از راه دور در حال ساماندهی است و با استفاده از ظرفیتهای موجود به سمت تله مدیسین میرویم. دلیلی ندارد یک فرد دیابتی مبتلا به فشار خون یا خیلی از افراد دیگر را هر روز به مطب بکشانیم تا کنترل شود. خدمات پزشکی از راه دور بسیاری از این خدمات را پوشش میدهد و باید به سمت نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک برویم. ما به شدت روی تله مدیسین، نسخهنویسی و نسخه پیچی الکترونیک کار میکنیم تا بیماران خاص و پرخطر را بتوانیم با تلهمدیسین (دورپزشکی) مداوا کنیم. برای آینده نیز به فکر هوشمندسازی روز افزون اورژانس کشور هستیم. در این راستا هرچه بتوانیم اورژانس را هوشمندسازی و از تله مدیسین و ابزار و امکاناتی استفاده کنیم که سرعت عمل بیشتری را به مردم القا کنیم، قطعا موفقتر خواهیم بود.»
اینکه بتوانیم برخی خدمات مانند تصویربرداری از راه دور را برای بیماران اورژانسی توسط پرستار یا فرد آموزش دیده انجام بدهیم تا پزشک متخصص از نقطهای دورتر بتواند به طور مثال سونوگرافی را ببیند و گزارش را ارائه بدهد، فرآیند مترقی است که هنوز آغاز نشده است. خلاء پوشش بیمهها در این زمینه، یکی از عمده مواردی است که توسعه خدمات تله مدیسین را به تاخیر انداخته است. توسعه دوراپزشکی میتواند عدالت در دسترسی به خدمات درمانی در مناطق محروم را افزایش دهد.
خدمات تله مدیسین یا دوراپزشکی بر اساس زیرساختهای فناوری اطلاعات و مقررات حوزه سلامت و پوشش بیمهای هر کشور بسیار متنوع است. این شیوه درمانی از خدمات مشاورهای، گزارشهای تصویربرداری و ویزیت از راه دور تا معاینهها و خدمات پیچیده پزشکی را شامل میشود. خدمات تله مدیسین علاوه بر سرعت مناسب خدماترسانی، باعث دسترسی عادلانه مردم به خدمات نیز خواهد شد. در شرایط اپیدمی کرونا، تله مدیسین میتواند بزرگترین خدمت را به مراجعهکنندگان سرپایی داشته باشد و موجب کاهش تردد آنها به مراکز درمانی شود. همچنین توسعه خدمات تله مدیسن، دسترسی بیماران مناطق محروم به متخصصان را به شدت افزایش خواهد داد.
همچنین باید در نظر داشت که کلینیک مجازی نیز میتواند بار مراجعه مردم را به صورت حضوری کم کند. حتی بسیاری از خدمات سرپایی نیز میتواند با کمک کلینیکهای دولتی و خصوصی از طریق پزشکی از راه دور ارائه شود. البته برخی از اعضای جامعه پزشکی تاکید دارند که باوجود موثر بودن خدمات پزشکی از راه دور باید شرایطی نیز فراهم شود که زیرساختهای اجرای طرح «تله مدیسین» فراهم شود.
این روزها با توجه به شیوع بیماری کرونا و محدودیت تردد و کاهش مراجعه به مطب پزشکان، خدمات مراقبت پزشکی از راه دور بیشتر از گذشته مورد توجه مردم و سیاستگذاران نظام سلامت قرار گرفته است.
یک مدل دیگر از ارائه خدمات دوراپزشکی به این شکل است که در ابتدا فرد بیمار برای معاینه اولیه، مراجعه حضوری به پزشک دارد و سپس در مراحل بعدی، مراقبتهای پزشکی از راه دور برای پیگیری وضعیت بیمار، قابلیت اجرایی دارد. با این وجود، همچنان یکی از عمده چالشهای پیشروی توسعه خدمات تله مدیسین، نبود پوشش بیمهای موثر است. همین اتفاق موجب شده است که همچنان پزشکی از راه دور نتواند در جایگاه واقعی خودش در نظام سلامت قرار بگیرد.روزنامه سپید