برای اولین بار وزارت بهداشت شناسایی دو مورد مرگ بر اثر ابتلا به کرونا در قم را تأیید می‌کند. سمفونی پر سر و صدای کرونا، بیماری و مرگ از بیمارستان کامکار قم در گوش کشور می‌پیچد.
شفاآنلاین>سلامت> سردرگمی، غافلگیری و ترس؛ این توصیف آخرین ماه زمستان سال پیش است. خبر دهشتناک شیوع ویروس نوظهوری که حتی اسمش نیز به گوش کسی نخورده با خرده اطلاعات درز یافته از ووهان چین آغاز می‌شود.
به گزارش شفاآنلاین: کلیپ‌هایی در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود که چینی‌ها کنار ایستگاه مترو و خیابان‌ها از شدت ضعف و بی‌حالی یکباره کف خیابان می‌افتند و جان می‌دهند. چند روز بعد صداوسیما صحنه‌هایی از ووهان را نشان می‌دهد که کادر درمان با لباس‌های شبیه آدم فضایی مشغول رسیدگی به وضعیت وخیم بیماران هستند و در نهایت گفته می‌شود این همان کروناست که بشدت هم مسری است. آن روزها کسی تصورش را نمی‌کرد این ویروس مرموز سراسر دنیا را به سیطره خود درآورد.
مدتی نگذشت که صدای همه‌گیری کووید19 در برخی کشورهای جهان شنیده شد و بعد در کوتاه‌ترین زمان همه‌گیری در چین به بزرگ‌ترین پاندمی قرن در دنیا بدل شد. در ایران نیز مبدأ شناسایی کرونا به 28 بهمن 98 برمی‌گردد قاعدتاً فرودگاه امام اولین نقطه‌ای است که به میزبانی از ویروس کرونا می‌رود، درست زمانی که چینی‌ها سعی در پنهان کردن خبر شیوع ویروس نوپدید دارند تا اقتصادشان ضربه‌ای نبیند و از طرفی سازمان بهداشت جهانی نیز شستش از این همه‌گیری خبردار نشده است تا اعلام خطر کند.
اوایل اسفند وضعیت در ایران از وضعیت سفید خارج و وارد وضعیت زرد شد. بعد از آن بود که عملاً سال کرونایی در ایران و جهان کلید خورد. از روز 9 اسفند شیب نمودار ابتلا به ویروس کرونا در کشور روند صعودی به خود گرفت و چند روز بعد رئیس جمهوری از درگیری همه استان‌های کشور با ویروس کرونا خبر داد و عدد مبتلایان و فوتی‌ها در ایران خیز تندی برداشت و در نهایت ایران از آن برهه تا اواسط فروردین 99 در فهرست 10 کشور اول جهان از نظر همه‌گیری کووید19 قرار می‌گیرد.
جانفشانی کادر درمان
5 فروردین با فوت دکتر حسین جوهری اولین متخصص گوش و حلق و بینی در بیمارستان کامکار قم که لقب اولین شهید مدافع سلامت را گرفت، داستان نامعلوم موج ابتلا اول از همه یقه کادر درمان را می‌گیرد. آمارهای سازمان نظام پزشکی نشان می‌دهد که ۳۰۰ نفر از کادر درمان در بحران همه‌گیری کووید19 به شهادت رسیده‌اند. بهار و تابستان 99 سخت‌ترین روزهای جامعه پزشکی در کشور در حال رقم خوردن بود. مطب‌های خصوصی تعطیل می‌شوند و مراجعه زیاد بیماران به مراکز درمان دولتی کلونی‌های خطرناک بیماری زا را شکل داده‌اند.
درست در زمانی که ماسک نایاب و از مواد ضدعفونی کننده خبری نیست روز‌به‌روز به آمار مبتلایان و قربانیان ویروس کرونا اضافه می‌شد و شوک ایجاد شده از این بحران به قدری قوی و گسترده بود که با تبعات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی زیادی گره خورد. در همین زمان نام بیمارستان مسیح دانشوری بر سر زبان‌ها می‌افتد. در این مرحله که همزمان با ایام عید نوروز بود مردم با توصیه مکرر مسئولان شعار «در خانه بمانیم» را که نوعی قرنطینه خانگی را به ذهن‌ها متبادر کرد به شکل توفیق اجباری برای همدیگر در شبکه‌های اجتماعی مخابره کردند.
اواخر فروردین تولید دستگاه‌های ونتیلاتور نیز در کشور ریل‌گذاری شد تا آی‌سی‌یو‌ها با تأمین بیشتر اکسیژن از تعداد مرگ و میرها کم کنند. نیاز به ماسک و الکل در کشور تأمین شد و از طرفی مردم به «شعار در خانه می‌مانیم» و دستورالعمل‌های بهداشتی روی خوش نشان داده بودند کم‌کم فرآیند مبارزه همه جانبه با کرونا با تشکیل ستاد ملی مقابله با کرونا در کشور شکل گرفت و حماسه علیه ویروس کرونا وارد فاز جدی‌تری شد در نهایت ثمره در خانه ماندن مردم در تعطیلات نوروز، تعطیلی ادارات، مشاغل و کسبه و اصناف درایام فروردین ماه تا دو سه هفته بعد به بار نشست و این بار منحنی پیک مبتلایان و فوتی‌های ناشی از کرونا در اردیبهشت ماه بشدت نزولی شد تا جایی که آمار مرگ و میر در 5 خرداد به 34 نفر در روز رسید.
با نزدیک شدن به دومین ماه از سال 99 و بازگشایی ادارات دولتی و برخی اصناف، معاونان وزارت بهداشت درباره شیوع کرونا هشدار دادند. بررسی‌های اپیدمیولوژیک نشان داد حمل‌ونقل به تنهایی عامل 26و نیم درصد تماس‌های منجربه بیماری است. تأکید مدیران حوزه سلامت بر این بود که اگر رفت و آمدها کنترل و موارد بهداشتی رعایت نشود احتمالاً آمار ابتلا تا دو هفته بعد و آمار فوتی‌ها سه تا چهار هفته بعد افزایش می‌یابد. بدین ترتیب رئیس جمهوری به کمیته‌های امنیتی و اجتماعی ستاد دستور داد تا هر چه زودتر مقدمات طرح فاصله‌گذاری هوشمند اجتماعی انجام گیرد و 23 فروردین نخستین روز اجرای فاصله‌گذاری هوشمند اجتماعی به اجرا درآمد.
آغاز مرگبارترین پیک کرونا در کشور
در هر صورت هر چه روند ابتلا بسرعت به جلو پیش می‌رفت اتوبوس‌ها مملو از مسافر، متروها پر ازدحام، صف‌های خرید در فروشگاه‌ها طویل و استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی کمرنگ‌تر شد تا جایی که این وضعیت گلایه‌های رئیس جمهوری را هم در پی داشت. دکتر روحانی گفت ما روز اول بازگشایی با مردم قرار گذاشتیم گشایش‌ها به شرط رعایت پروتکل‌های بهداشتی است.
دستور اجباری شدن استفاده از ماسک در مکان‌های سرپوشیده صادر شد. تابستان کرونازده با پشت سر گذاشتن تیر و مرداد سیاه کرونایی در نهایت با کاهش شیب ملایم بیماری در اواسط شهریور ماه از سرعت پیشروی بیماری تا حدودی کاسته شد اما این روند چندان طولانی نبود و اگرچه در میانه‌های شهریور کمی از سرعت پیک دوم کاسته شد اما سفرهای آخر تعطیلات تابستانی، ترددها به مراکز خرید و دورهمی‌ها و کم رنگ شدن استفاده از ماسک ورق را خیلی سریع برگرداند و با وجود تمام هشدارها پیک سوم به فاصله بسیار نزدیک با پیک قبلی موج سوم کرونا را در کشور موجب شد.
اورژانس‌ها از مبتلایان خانوادگی پر شد و کم کم جنوب و شمال کشور به‌دلیل سفرها قرمز شد عواقب عدم رعایت محدودیت‌ها بدون ابزار قانونی پاییز سیاه کرونایی را در کشور رقم زد و با مرگ 28هزار و 58 نفر در سه ماهه پاییز سیاه‌ترین روزهای کرونایی ثبت شد. آمار روزانه مرگ و میر 7 آبان برای اولین بار به بیش از 400 نفر رسید به‌طوری که در آبان ماه سیاه کرونایی رکورد موارد مرگ و میر 19 بار شکسته شد و حتی اعداد فوتی‌ها در مرز 500 مرگ نیز قرار گرفت.
پاییز ردپایی سهمگین به‌جای گذاشت و دیگر رمقی برای کادر درمان باقی نمانده بود. در نهایت ستاد ملی مقابله با کرونا از 14 آبان ماه محدودیت‌های متوسط کرونایی را اعمال کرد و در اول آذر ماه طرح محدودیت‌های هوشمند در 43 شهرستان قرمز کلید خورد. از آن روز فعالیت سه دسته کسب و کار و گروه شغلی در شهرهای با وضعیت قرمز کرونایی تعطیل شد. این اجبار در تعطیلی یک هفته‌ای مشاغل این بار هیچ شباهتی به هشدارها و توصیه‌های 9 ماه گذشته نداشت. این بار سرپیچی از مهم‌ترین مصوبه ستاد ملی کرونا که تعطیلی مشاغل و اماکن در 43 شهرستان کشور بود، مجازات و جریمه‌های سنگین از سوی مراجع قضایی را هم در بر داشت.
با افزایش تعداد آزمایش‌های تشخیصی، اعمال محدودیت تردد بین استانی و... بتدریج آمار بستری و فوت ناشی از کرونا بعد از یک پاییز پُرمرگ، کاهش یافت. 4 بهمن ماه سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد که روند بیماری در ۳۰ استان کشور نزولی شده و خوشبختانه هیچ شهر قرمزی نداشتیم. این کاهش تا جایی پیش رفت که همزمان با سالروز شیوع کرونا در کشور میزان مرگ و میر کرونایی پس از چندین ماه مجدداً دورقمی شد.
اگرچه همه گمان می‌کردند تجربه تلخ اردیبهشت دیگر تکرار نمی‌شود و با ابتلای یک میلیون و 526 هزار و 23نفر و فوت 59 هزار و 28 نفر بر اثر کرونا تا 27 بهمن دیگر در مقابل کرونا درس گرفته‌ایم اما گویا به محض آنکه تعداد شهرهای قرمز کرونایی به صفر رسید و برخی شهرها به رنگ آبی و زرد و نارنجی تغییر رنگ دادند باز هم عده‌ای هشدارها را نشنیدند و جدی نگرفتند.
نظرشما
آخرین اخبار