شفا آنلاین -ماه‌عسل برنامه‌ای زنده است که ماه رمضان هر روز از شبکه سه پخش می‌شود. مهمانان این برنامه می‌تواند از هر قشری از جمله معلول، شاعر و نخبه باشد اما، این برنامه همواره منتقدانی داشته است که معتقدند در این برنامه مسائل تخصصی رعایت نشده است.
برای مثال در یکی از برنامه‌های سال گذشته ماه‌عسل،
زن و مردی که سال‌ها قبل کودکی را به فرزندی پذیرفته بودند، مهمان این
برنامه شدند. این خانواده، آن کودک دیروز و جوان یکی دو سال قبل را
به‌واسطه بیماری از دست داده بودند. عوامل برنامه ماه‌عسل دست به دست
یکدیگر داده و در انتهای برنامه، کودکی دیگر را در آغوش این مادر و پدر
دلسوخته قرار دادند و این در واقع «سورپرایزي» بود که عوامل برنامه ماه‌عسل
برای آنها و مخاطبانشان ترتیب داده بودند. فضای شخصی در همه جای دنیا
تعریف شده و از نظر قانونی حفظ شده است. به این فضا تنها تحت شرایط و با
رضایت خانواده یا شخص می‌توان ورود کرد. روزهایی را به یاد می‌آورم که در
کشور آلمان مشغول به انجام پژوهشی بودم. در این کار که هدفش کمک به علم و
دانش بود، با توجیه کامل افراد و خانواده‌ها اجازه داشتیم درجه محدودی از
اطلاعات را از آنها کسب کنیم. همچنین در این راستا، با مددکاران و استادان
صحبت شد. در واقع، هدف پرکردن برنامه نبود بلکه، هدف این بود که به مردم و
آموزش کمک شود. برنامه‌های صداوسیما درباره همه افراد نیز باید به‌گونه‌ای
باشد که سبب سوء تعبیر گیرنده‌ها نشود. آنطور که من دیده‌ام در برنامه
ماه‌عسل مردم تلویزیونی شده‌اند و قرار است دیده شوند. متخصصان باید مشخص
کنند که این برنامه چیست، چه می‌خواهند و هدف چیست؟ آیا هدف کمک، آموزش،
اطلاع‌رسانی است یا برنامه پرکردن؟ یک ضرب‌المثل هست که می‌گوید ملوان اگر
نداند کشتی به کجا خواهد رفت، هر بادی بیاید مخالف است. بنابراین، در ابتدا
هدف برنامه باید مشخص شود، سپس تیمی متخصص در این زمینه کار کنند و آن را
از نظر اخلاقی بررسی کنند. همچنین تیم حقوقی نیز می‌تواند به مسائل حقوقی
خانواده بپردازد. علاوه بر این، عوارض جانبی این برنامه باید مشخص شود. ما
حتی در تجویزکردن دارو نیز به فکر عوارض هستیم و در بسیاری موارد اگر دارو
عوارضی داشته باشد آن را تجویز نمی‌کنیم. ضمن اینکه در ایران بعضا دیده‌ایم
که مردم به اقشار خاصی انگ می‌زنند، حتی با انگشت دیگری را نشان می‌دهند و
او را با لفظ «این بنده خدا» صدا می‌زنند. باید به یاد داشته باشیم که
فرهنگ ما متفاوت است، اگر این برنامه‌ها در کشوری دیگر پخش می‌شود، نباید
از آن رسانه الگوبرداری کرد و عین آن را در ایران پیاده کرد. در واقع، توان
گیرنده را باید در نظر گرفت. در این راستا، بهتر است که به صورت مکتوب از
افرادی که در برنامه‌های تلویزیونی مانند ماه‌عسل شرکت می‌کنند امضا گرفته
شود و به آنها این اطمینان را داد که سوالاتی که پرسیده می‌شود محدوده‌ای
دارد که برنامه از آن فراتر نمی‌رود. همیشه به دانشجویانم در کلاس درس این
آموزش را داده‌ام که باید رازدار بیمار باشند و راز او را در هیچ شرایطی
فاش نکنند. با این حال، این اقدامی است که من شخصا انجام می‌دهم درحالی که
در این زمینه باید ضمانت‌های رسمی و قانونی وجود داشته باشد. قوانین و
مصوبات باید با جزئیات وارد این مسائل شود که تحت چه شرایطی و با چه شروطی
می‌توان به فضای شخصی افراد به ویژه اقشار خاصی مانند بیماران وارد شد.
همچنین، از متخصصان در حوزه‌های مختلف مانند روانشناسی اجتماعی، روانشناس و
کارشناسان ارتباطات و رسانه باید استفاده کرد و در واقع باید به این مسائل
گروهی نگاه کرد. این مصوبات و قوانین برای همه مسئولیت ایجاد می‌کند. باید
به این توجه داشت که تلویزیون گیرنده‌های میلیونی دارد و در سطح وسیعی
برنامه پخش می‌شود، از این رو اگر اشتباهی صورت گیرد بزرگ است. تمام حرفم
این است که به انسان به‌عنوان کالا نباید نگاه کرد. حرمت انسان در هر
شرایطی در سطح گستره و وسیع باید حفظ شود و محدود به چیزی نباشد. در این
زمینه، تکالیفی بر عهده آموزش و پرورش، مدرسه و دانشگاه قرار دارد تا
آموزش‌های لازم را به افراد دهد. جامعه ما از نظر حافظه و نگاه جمعی به
افراد با شرایط خاص مانند بیماران، فرزندان بی‌سرپرست و ... نیاز به آموزش
دارد.
نظرشما
آخرین اخبار