آلودگی هوا عاملی برای افزایش مبتلایان به کرونا

آلودگی هوا در سطح جهان، به‌عنوان چهارمین علت مرگ زودرس پس‌از فشار خون بالا، مصرف دخانیات و سوء تغذیه است و دومین علت اصلی مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیر واگیر پس‌از استعمال دخانیات شناخته شده است. براساس آخرین برآورد مؤسسه معتبر بار بیماری‌ها به ترتیب 26 درصد از مرگ‌ها به علت سکته مغزی، 20 درصد بیماری‌های ایسکمیک قلبی (IHD)، 19 درصد سرطان ریه، 20 درصد دیابت، 30 درصد  عفونت‌های تحتانی دستگاه تنفسی و 40 درصد بیماری‌های مزمن انسداد ریوی منتسب به مواجهه طولانی مدت با آلودگی هوای آزاد است. در سال 2019 از هر 9 مرگ، یک مورد به علت آلودگی هوا بوده است. آلاینده‌های هوا که از مهم‌ترین نگرانی‌های بهداشت عمومی هستند شامل ذرات معلق (PM)، ازن تروپوسفریک سطح زمین (O3)، دی اکسید نیتروژن (NO2) و دی اکسید گوگرد (SO2) هستند که می‌توانند بسیاری از اندام‌ها و سیستم‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. شواهد زیادی در خصوص ارتباط بین این آلودگی‌ها و اثرات قلبی عروقی و تنفسی وجود دارد. سایر پیامدهای احتمالی سلامتی شامل اثرات متابولیکی(دیابت)، تصلب شرایین، اختلال در رشد عصبی و ریه در کودکان و حتی ارتباط با بیماری‌های تخریب عصبی است.

براساس اظهارات سازمان بهداشت جهانی، ذرات معلق PM2.5 یک شاخص متداول برای آلودگی هوا و بیشتر از سایر آلاینده‌ها بر سلامتی افراد تأثیر می‌گذارد. منبع اصلی ذرات معلق هوا وسایل نقلیه جاده‌ای، صنایع و کارخانه ها است.

براساس آخرین برآورد مؤسسه معتبر بار بیماری‌ها مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM2.5 در کشور ایران سالانه باعث 41700 مرگ زودرس می‌شود و تعداد مرگ منتسب به ذرات معلق PM2.5 به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت 63.1 نفر است. بر طبق این گزارش میانگین غلظت ذرات معلق PM2.5 در کشور ایران بیش از 8/3 برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت است.

بر اساس مطالعات و شواهدی علمی، آلودگی هوا عامل اصلی تعیین کننده افزایش بیماری‌هایی مانند آنفلوانزا و کووید19 است، زیرا افزایش آلودگی هوا می‌تواند آسیب‌پذیری دستگاه تنفسی افراد را افزایش دهد و همین‌طور باعث تشدید دیابت و بیماری‌های تنفسی شود که با نرخ بالاتر مرگ و میر ناشی از کووید19 همراه است.

به‌همین دلیل اتحادیه بهداشت عمومی اروپا هشدار داده است افرادی که در شهرهای آلوده زندگی می‌کنند بیشتر در معرض خطر کووید19 قرار دارند. همانطور که اشاره شد در حال حاضر به‌دلیل تغییر فصل و افزایش آلاینده‌های هوا بخصوص در کلانشهر‌ها و شهرهای صنعتی با دو مشکل آلودگی هوا و اپیدمی کووید19 مواجه هستیم و میزان مراجعات افراد به مراکز درمانی هم به‌دلیل آلودگی هوا و تشدید مشکلات تنفسی و قلبی و عروقی و هم کووید19 افزایش می‌یابد. بنابراین، آلودگی هوا یک عامل اثرگذار بر ابتلا و مرگ ناشی از کووید19 است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که بین آلودگی هوا و عفونت کووید19 رابطه آماری معنی‌داری وجود دارد. مواجهه کوتاه مدت با غلظت‌های بالاتر PM2.5، PM10، CO، NO2 و O3 با افزایش خطر ابتلا و مرگ به علت کووید19 همراه است. دکتر عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت/ روزنامه ایران