با توجه به عادی بودن این مسئله در واکسنهای جدید، این توصیه بهعنوان اقدامی احتیاطی برای کسانی داده میشود که سابقه حساسیتهای گسترده دارند
شفاآنلاین>سلامت>به گفته سازندگانش ۹۵ درصد کارایی دارد و باید در دو مرحله و به فاصله سه هفته تزریق شود. حتی اطلاعات جدید نشان میدهد که یک بار تزریق آن هم موثر بوده و کارایی آن در مقابله با ویروس کرونا به بیش از ۵۰ درصد میرسد. به گزارش شفاآنلاین:قرار است در سال جاری میلادی بیش از ۵۰ میلیون دوز و در سال آینده حدود ۱.۳ میلیارد واحد از آن تولید و عرضه شود. انگلیس اولین کشوری است که مجوز واکسیناسیون عمومی با استفاده از آن را صادر کرد و صبح روز سهشنبه 18 آذرماه مصادف با 8 دسامبر یک پیرزن ۹۰ ساله در لندن اولین واحد از واکسن این شرکت را دریافت کرد. آری صحبت از واکسن مشترک فایزر-بیوانتک است که این روزها و در آستانه سال نو میلادی موجی از امیدها را به راه انداخته است، اما مشکلی پیشآمده و دو نفر از کارکنان نظام درمانی انگلیس پس از تزریق، به واکسن حساسیت پیدا کردهاند و بروز این مشکل فرصتی را برای مخالفان واکسن فراهم کرده تا بار دیگر به این ساخته دست بشر که این روزها تنها صلاح مقابله با ویروسی نامرئی و خطرناک کووید 19 است، حمله کنند. تزریق دوز اول واکسن فایزر-بیوانتک روز سهشنبه در انگلیس در حالی شروع شد که درست همان روز مشخص شده که دو کارمند نظام درمانی انگلستان (NHS) به این واکسن حساسیت نشان دادهاند. به گفته متخصصان تصور میشود این واکنش از نوع «آنافیلاکتوئید» باشد که معمولا با تحریک پوستی، تنگی نفس و گاهی افت فشارخون همراه است. البته این حساسیت با واکنش آنافیلاکسی که میتواند مرگبار باشد، متفاوت است.
تایید بروز نخستین واکنش آلرژیک
استفان پوویس، مدیر سرویس سلامت همگانی انگلستان (NHS) با تایید خبر حساسیت دو نفر از کادر درمان این کشور به واکسن فایزر-بیوانتک اعلام کرد که این افراد تحت مداوا قرار گرفته و در سلامت کامل هستند.
وی با هشدار به افراد دارای حساسیت در خصوص احتیاط در تزریق واکسن، افزود: «با توجه به عادی بودن این مسئله در واکسنهای جدید، این توصیه بهعنوان اقدامی احتیاطی برای کسانی داده میشود که سابقه حساسیتهای گسترده دارند تا در حال حاضر از دریافت واکسن خودداری کنند، اما آنچه مهم بوده این است که هر دو کارمند سابقه آلرژی شدید داشته و با خود قلمهای آدرنالین حمل میکردند.» پوویس بار دیگر تاکید کرد: «همانطور که در تزریق واکسنهای جدید معمول است، سازمان تنظیم مقررات دارویی پس از واکنش منفی این دو نفر، با سابقه واکنشهای آلرژیک قابلتوجه، از روی احتیاط توصیه کرده است که افرادی که حساسیت قابلتوجه آلرژیک در سابقه پزشکی خود دارند، این واکسن را دریافت نکنند.»
سازمان نظارت بر محصولات دارویی و مراقبتهای بهداشتی بریتانیا (MHRA) هم با صدور اعلامیهای گفت که این توصیه شامل حال کسانی میشود که در گذشته به دارو، مواد غذایی یا واکسن آلرژی داشتهاند. در اعلامیه این سازمان آمده بود: «کسانی که سابقه حساسیت و آلرژی دارویی و غذایی آنافیلاکسی دارند نباید از واکسن کرونای فایزر-بیوانتک استفاده کنند.»
ادامه این اعلامیه تاکید داشت: «تاکنون دو گزارش از حساسیت و آلرژی آنافیلاکسی وجود داشته و یک گزارش نیز درباره واکنش احتمالی آلرژیک به این واکسن به دست ما رسیده است. ازاینرو هر کسی که سابقه آنافیلاکسی به واکسن، دارو یا مواد غذایی دارد نباید این واکسن را دریافت کند.» این سازمان همچنین تصریح کرد: «طبق روال معمول برای واکسنهای جدید، افراد با سابقه حساسیت شدید نسبت به غذا و دارو باید از دریافت واکسن کرونای فایزر خودداری کنند.»
شباهت واکنش آلرژیکی واکسن کرونا با واکسن آنفلوانزا
جون رین، مدیر اجرایی اداره نظارت بر محصولات دارویی و مراقبتهای بهداشتی انگلیس هم با تایید این اتفاق، گفت: «ارائه این توصیه با توجه به این تجربه اقدامی درست است زیرا واکنشهای آلرژیک معمولا نادر است، اما با تزریق برخی واکسنها مثل واکسن سالانه آنفلوانزا اتفاق میافتد.»
وی تصریح کرد: «البته توصیه جدید پیشگیرانه و احتیاطی است زیرا در آزمایشهای بالینی واکسن فایزر-بیوانتک این اثر جانبی مشاهده نشده بود.» مدیر اجرایی اداره نظارت بر محصولات دارویی و مراقبتهای بهداشتی انگلیس در جلسه کمیته پارلمانی این کشور هم گفت: «ما از آزمایشهای بالینی بسیار گسترده به این نتیجه رسیدیم که واکنش آلرژیک جزو عوارض این واکسن نبوده است، اما حالا که به نظر میرسد باید توصیههای خود را در جمعیت آسیبپذیر، یعنی گروههایی که بهعنوان اولویت دریافت واکسن انتخاب شدهاند، مطرح کنیم و این تجربه را بلافاصله به واحدهای اجرای برنامه واکسیناسیون اطلاع دادهایم.» شرکتهای فایزر و بیوانتک، اما هنوز در این مورد اظهارنظر رسمی نکردهاند، هرچند فایزر گفته است که افراد با سابقه گسترده آلرژی در آخرین مرحله از آزمایش واکسن، از دور خارج شدهاند که همین مسئله بر پروتکل تایید آژانس دارویی اروپا تاثیر گذاشته است؛ لذا این شرکت از همه مراکز واکسیناسیون خواسته تا امکانات احیا را برای مقابله با وضعیتی که ممکن است فرد دریافتکننده واکسن دچار شود، در دسترس داشته باشند.
پزشکان هم اطلاعاتی دقیقی در مورد اینکه کدام عنصر واکسن سبب بروز حساسیت شده ارائه نکردهاند، اما دولت انگلیس با توجه به شرایط به وجود آمده، علاوه بر هشدار جدی در مورد عدم دریافت واکسن توسط افراد با حساسیت شدید، اعلام کرد که واکسیناسیون فقط در مراکزی که مجهز به تجهیزات احیا هستند، انجام خواهد شد. البته سخنگوی فایزر پس از بروز حساسیت در دو نفر از افراد واکسینه شده، گفت: «تاکنون بیش از 44 هزار داوطلب در انجام آزمایشهای بالینی شرکت کردهاند و جای هیچگونه نگرانی جدی در مورد ایمنی واکسن وجود ندارد.»
نظر رئیس پیشین انجمن ایمنیشناسی بریتانیا
پیتر اوپنشاو، رئیس پیشین انجمن ایمنیشناسی بریتانیا و استاد پزشکی تجربی در کالج امپریال لندن، در این خصوص اظهار داشت: «احتمال واکنش آلرژیک به هر واکسنی بسیار اندک است، اما بااینحال مهم است که ما این خطر را مدنظر داشته باشیم.» وی به دادههای آزمایشی منتشر شده از سوی سازمان غذا و داروی ایالاتمتحده در اوایل هفته قبل اشاره کرد که نشان میدهد تعداد بسیار اندکی واکنش آلرژیک، در هر دو گروه واکسن و دارونما گزارش شده است (به ترتیب ۰.۶۳ و ۰.۵۱ درصد).
اوپنشاو افزود: «سازمان تنظیم مقررات دارویی در حال بررسی دو مورد سهشنبه است تا بفهمد آیا واکنشهای آلرژیک به واکسن مرتبط بودند یا اتفاقی بوده است. البته ما بهزودی درباره نتیجه این دو واکنش آلرژیک خبردار خواهیم شد و اینکه مقام ناظر دارویی در واکنش به این حادثه، توصیههای پیشگیرانهای را صادر کرده، نشان از این دارد که سیستم نظارتی بهخوبی کار میکند.»
مردم نگران تزریق واکسن نباشند
استیون ایوانز، استاد دانشکده بهداشت و طب گرمسیری لندن هم گفت: «مردم نباید نگران تزریق واکسن باشند.» وی افزود: «باید به خاطر داشته باشید که حتی مصرف موادی مانند عصاره مالت نیز میتواند باعث بروز واکنشهای شدید حساسیتی غیرمنتظره شود.»
توضیحات فائوچی درباره واکنش آلرژیک
آنتونی فائوچی، رئیس انستیتوی ملی بیماریهای عفونی و آلرژی آمریکا و عضو ارشد گروه ویژه کاخ سفید در مقابله با کووید ۱۹ هم در پاسخ به نگرانیها پس از بروز واکنش آلرژیک در دو تن از کسانی که در انگلستان واکسینه شدند، گفت: «انتظار میرود در افرادی که زمینه واکنشهای حساسیتی یا آلرژی دارند، عوارض جانبی بیشتری نسبت به دیگران پدیدار شود.»
وی افزود: «روشن است که نگرانی درباره واکنش آلرژیک در کسانی که زمینه حساسیتهای شدید دارند، وجود خواهد داشت و من تصور میکنم که دو نفری که دچار عارضه شدند، این زمینه را از پیش داشتهاند. البته عوارض جانبی معمولا زمانی بهتر شناخته میشود که مثل همینالان، ایمنسازی عمومی آغاز شده باشد و من به کسانی که آلرژیهای شدید دارند توصیه میکنم که با مراقبت بسیار زیاد و در حضور تیم پزشکی واکسن را دریافت کنند.»
فائوچی تاکید کرد: «واکسن قادر به مهار فوری همهگیری نیست و بسیار مهم است که همزمان با واکسیناسیون ردهبندی شده مردم علیه کووید ۱۹، کلیه مراقبتهای لازم برای پیشگیری از سرایت ویروس نوظهور کرونا یعنی استفاده از ماسک، دوری گزیدن از جمعیت و ضدعفونی مکرر دستها، دستکم تا یک سال دیگر ادامه یابد.» البته آنتونی فائوچی، هنگام تایید واکسن فایزر-بیوانتک از سوی انگلیس در اظهارنظری تایید سریع این محلول دارویی توسط انگلستان را به باد انتقاد گرفته و عنوان کرده بود که این کشور دقت لازم را در این زمینه نداشته است، اما او پس از انتقاد مقامهای انگلیس عذرخواهی کرد.
دستآویز مخالفان واکسن به ماجرای فوت ۶ نفر
با بروز این مشکل برخی گروههای مخالف واکسن با راهاندازی هشتگ واکسن نزنید در شبکههای اجتماعی، مردم را از مشارکت در این طرح منع کردند. آنها کرونا را ویروسی ساختگی خوانده و ادعا کردند که برخی در حال ساخت میکروچیپهایی هستند که از طریق واکسن کرونا به بدن افراد تزریق میشود.
این افراد با انتشار خبر فوت ۶ نفر در کارآزمایی بالینی واکسن کرونای ساخت فایزر-بیوانتک سعی در شبه افکنی براثرگذاری واکسن کردند، اما بررسیهای نشان داد که مرگ این افراد ارتباطی به تزریق واکسن نداشته و بر اساس گزارشها از ۶ مورد فوت، ۴ نفر اصلا واکسن دریافت نکرده بودند و مرگ دو نفر دیگر نیز به دلیل بیماریهای زمینهای بوده است.
نشریه بلومبرگ در گزارشی در این رابطه نوشت: «دو نفری که در گروه واکسن قرار داشتند و جان خود را از دست دادهاند بیش از ۵۵ سال سن داشتند. یکی از آنها در اثر ایست قلبی ۶۲ روز پس از واکسیناسیون و دیگری براثر رسوب در دیواره رگها، سه روز پس از واکسیناسیون درگذشته است.» در این گزارش به نقل از سازمان غذا و داروی آمریکا آمده است: «تمام مرگها نمایانگر حوادثی هستند که در جمعیت عمومی این گروههای سنی در محل وقوع آنها، به میزان مشابه رخ میدهد.»
به گفته این نهاد، یافتههای آزمایشهای فایزر که روز سهشنبه منتشر شد، بازتاب اطلاعاتی است که پیشتر توسط شرکت فایزر اعلام شده بود و نشان میداد این واکسن تا ۹۵ درصد از بروز بیماری کووید ۱۹ دارای علامت جلوگیری میکند و بنابراین از اثربخشی مطلوبی برخوردار است.
سپید