در نشست خبری «روز جهانی غذا» عنوان شد
سوءتغذیه می‌تواند موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و شانس ابتلا به کرونا را افزایش و حتی شدت بیماری را فزاینده کند.
شفاآنلاین>سلامت>مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: «سازمان جهانی بهداشت و فائو به همه کشورها هشدار می‌دهند که در شرایط فعلی به دلیل تبعات اقتصادی کرونا، احتمال افزایش ناامنی غذایی و بروز کمبودهای تغذیه‌ای وجود دارد و لازم است تا اقدامات پیشگیرانه‌ای برای جلوگیری از کمبودهای تغذیه‌ای در سطح جهان صورت گیرد.»
به گزارش شفاآنلاین: زهرا عبدالهی در نشست خبری آنلاین وزارت بهداشت که در آستانه روز جهانی غذا برگزار شد، گفت: «از آنجا که اکنون در شرایط بحران کرونا به سر می‌بریم و شیوع بیماری روزبه‌روز در جهان در حال افزایش است، نقش تغذیه و اصلاح الگوی غذایی در پیشگیری از ابتلا به کرونا، کاهش شدت بیماری و کاهش مرگومیر بسیار مهم است.»
هشدار درباره افزایش کمبودهای غذایی
وی افزود: «سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و سازمان جهانی بهداشت به همه کشورها هشدار می‌دهند که در شرایط فعلی به دلیل تبعات اقتصادی کرونا، احتمال افزایش ناامنی غذایی و بروز کمبودهای تغذیه‌ای وجود دارد و لازم است تا اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از کمبودهای تغذیه‌ای در سطح جامعه انجام شود.»
عبدالهی اظهار داشت: «در حال حاضر الگوی غذایی صحیح به معنای رعایت تعادل و تنوع است و استفاده از بودجه اندک و منابع موجود به نحو بهینه برای پیشگیری از سوءتغذیه از نوع لاغری و چاقی، مهم است. چراکه سوءتغذیه می‌تواند موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و شانس ابتلا به کرونا را افزایش و حتی شدت بیماری را فزاینده کند.»
وی در ادامه افزود: «توصیه‌های تغذیه‌ای بسیار ساده و کاربردی هستند و با هر بودجه و منابع مالی می‌توان با استفاده از جایگزین‌های غذایی اصلی به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که نیازهای تغذیه‌ای تامین شود و مردم دچار کمبودهای تغذیه‌ای نشوند. وقتی از جایگزین‌ها صحبت می‌کنیم، مثلا در انواع منابع پروتئینی که پروتئین حیوانی و گیاهی را داریم، حبوبات یک منبع جایگزین بسیار مناسب است که هم ارزان‌تر است و هم نیاز به پروتئین را برطرف می‌کند؛ یا هر نوع سبزی، میوه و صیفی اگر روزانه مصرف شود، آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های لازم را که در پیشگیری از کرونا نقش دارند، دارا بوده و بسیار کمککننده خواهد بود.»
ارایه رایگان مکمل‌ها به گروه‌های آسیب‌پذیر
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به افزایش قیمت مواد غذایی، گفت: «کرونا نه‌تنها در ایران بلکه در کل جهان به دلیل تبعات اقتصادی که داشته، منجر به افزایش قیمت مواد غذایی شده و کشورها اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای این منظور انجام داده‌اند. خوشبختانه در کشور ما هم علاوه بر تشدید نظارت بر عرضه مواد غذایی که در حال انجام است، اقداماتی انجام همچون شناسایی مادران باردار و کودکان زیر پنج سال مبتلا به سوءتغذیه نیز در حال انجام است وکه با شناسایی و معرفی آنها توسط وزارت بهداشت به سازمان‌های حمایتی، پوشش سبد غذایی برای این اقشار در نظر گرفته می‌شود.»
عبدالهی افزود: «در حال حاضر مکمل‌ها و ریزمغذی‌ها به‌صورت رایگان توسط وزارت بهداشت تامین شده و در دسترس گروه‌های آسیب‌پذیر قرار می‌گیرد. همچنین امروز در مناطق آسیب‌پذیر برای حفاظت از کودکان دو تا پنج سال در برابر ابتلا به کرونا و عفونت‌های تنفسی مگادوز ۲۰۰ هزار واحدی ویتامین A داده می‌شود. درنهایت با این اقدامات سعی بر آن شده تا از بروز مشکلات تغذیه‌ای به دلیل کرونا جلوگیری شود.»
ناامنی غذایی 10 درصد ساکنان مناطق کم‌برخوردار
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه در پاسخ به سوالی درباره وضعیت ناامنی غذایی در کشور، اظهار داشت: «بر اساس آخرین اطلاعاتی که وجود دارد ایران جزو کشورهایی است که از نظر ناامنی غذایی در حالت پایین و کمتر از 5 درصد قرار دارد. بر این اساس کمتر از 5 درصد جمعیت کشور ما دچار ناامنی غذایی هستند که این ناامنی خودش را در برخی استان‌ها و مناطق کم‌برخوردار بیشتر نشان می‌دهد.»
وی افزود: «در ۲۵ سال گذشته و بهویژه در سال‌های اخیر و بعد از طرح تحول نظام سلامت در مناطق کم‌برخوردار با اقدامات و مداخلاتی که از سوی بخش بهداشت و سایر بخش‌ها انجام شد، شاهد کاهش قابل ملاحظه سوءتغذیه در کودکان زیر پنج سال بودیم. البته سوءتغذیه کودکان یک شاخص بین‌المللی در حوزه ناامنی غذایی است و از طریق این شاخص وضعیت امنیت غذایی کشورها تخمین زده می‌شود.»
عبدالهی ادامه داد: «به دلیل اقداماتی که طی دو دهه گذشته در کشور انجام شده بیش از ۷۵ درصد میزان سوءتغذیه در کودکان زیر پنج سال کاهش پیدا کرده است. در عین حال همچنان این نگرانی را در مناطق کم برخوردار داریم زیرا نسبت به متوسط کشوری میزان سوءتغذیه در این مناطق بیشتر است. ضمن اینکه امروز ناامنی غذایی در مناطق کم‌برخوردار مقداری بیشتر از میانگین کشوری است و شاید تا ۱۰ درصد هم باشد که در مقایسه با سایر کشوره، عدد بالایی نیست.»
روند نگرانکننده چاقی و اضافه وزن در کشور
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه با اشاره به روند رو به رشد چاقی و اضافه وزن در کشور، گفت: «به عنوان مثال اگر میانگین سوءتغذیه مزمن در کشور حدود 4 درصد باشد، این عدد در مناطق کم‌برخوردار دو برابر متوسط کشوری است. هرچند که در همین مناطق در دو دهه گذشته ۲۰ تا ۳۰ درصد و گاهی در مناطق روستایی تا ۴۰ درصد سوءتغذیه مزمن را داشتیم که اکنون کاهش یافته است.»
وی اظهار داشت: «کشور ما مانند کشورهای آفریقایی و یا جنوب آسیا مشکلی به‌نام ناامنی غذایی ندارد و این عدد زیر 5 درصد است، ولی مشکلی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم بحث اضافه وزن و چاقی است که روزبه‌روز در حال افزایش است.»
عبدالهی گفت: «بر اساس آخرین مطالعات انجام شده حدود ۵۹ تا ۶۰ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال دچار اضافه وزن یا چاقی هستند و حتی این روند در دانش‌آموزان افزایش نگرانکنندهای را نشان می‌دهد بهطوریکه در دوره کرونا که دانش‌آموزان در منزل بودند، مقداری الگوی غذایی آنها تفاوت کرد و تنقلات بیشتری خوردند و تحرک کمتری داشتند و ما با افزایش چاقی در آنها مواجه شدیم.»
وی در ادامه به تعریف اشکال ناامنی غذایی پرداخت و گفت: «یک بحث گرسنکی است و یک بحث سوءتغذیه. ما بحث گرسنگی را آنطور که در کشورهای آفریقایی وجود دارد، نداریم، اما با مشکل سوءتغذیه به‌صورت بدخوری مواجه هستیم. از دیدگاه علمی هرگونه بدخوری نوعی ناامنی غذایی است و کمبود منابع غذایی و یا بیشخواری و چاقی شامل سوءتغذیه و ناامنی غذایی می‌شود.»
دورریز غذای 15 میلیون ایرانی توسطخانوادهها
عبدالهی درباره وضعیت دورریز غذا در کشور نیز گفت: «یکی از مشکلات ما در کشور بحث ضایعات مواد غذایی است که البته یک مشکل جهانی است و در نتیجه سازمان‌های بین‌المللی بر کاهش ضایعات مواد غذایی تاکید دارند. اگر قرار باشد در جهان امنیت غذایی برقرار شود باید ضایعات مواد غذایی کاهش یابد. در ایران میزان ضایعات از مزرعه تا سفره زیاد است و حدود ۳۰ درصد ضایعات مواد غذایی داریم که اگر از آن جلوگیری شود می‌توان تغذیه ۱۵ میلیون نفر از مردم را تامین کرد. البته این موضوع به خانواده‌ها برمی‌گردد و در آنها دورریز مواد غذایی زیاد است.»
تامین یارانه شیر و لبنیات برای دهک‌های پایین درآمدی
عبدالهی در پاسخ به سوالی درباره میزان مصرف شیر در کشور و نیز افزایش قیمت آن، گفت: «متاسفانه به طور کلی شیر و لبنیات از گروه‌های غذایی اصلی هستند که ما همیشه مصرف سرانه پایینی در آن گروهها به ویژه شیر داریم. یک علت اصلی آن فرهنگ و رفتارهای غذایی است که مردم خیلی عادت به خوردن شیر به‌صورت روزانه ندارند و یک بحث هم موضوع قیمت آن است که وقتی قیمت شیر و لبینیات افزایش می‌یابد، دهک‌های پایین و اقشار آسیب‌پذیر جامعه قدرت خرید آن را ندارند.»
وی افزود: «یکی از موضوعاتی را که دنبال می‌کنیم این است که برای اقشار آسیب‌پذیر و دهک‌های درآمدی پایین به طریقی یارانه در نظر گرفته شود تا بتوانند شیر و لبنیات تهیه کنند. البته این برنامه را در قالب حمایت تغذیه‌ای برای مادران باردار و کودکان زیر پنج سال دچار سوءتغذیه انجام می‌دهیم و سبد غذایی دریافت می‌کنند که شیر و لبنیات در آن سبد غذایی وجود دارد.»
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت تاکید کرد: «پیشنهادی هم به دولت دادیم که بخشی از یارانه‌ای که به قند، شکر و روغن داده می‌شود، به سمت شیر و لبنیات سوق داده شود زیرا ما امروز شاهد شیوع بیماری‌های قندی و چاقی هستیم که می‌توان یارانه‌ای را که به شکر یا روغن داده می‌شود، برای دهک‌های درآمدی پایین حفظ و برای دهک‌های درآمدی بالا حذف کرد و یا به طریقی مکانیزمی پیدا کرد که بخشی از آن یارانه به سمت منابع پروتئینی مانند گوشت، تخم مرغ، لبنیات و ریزمغذی‌ها سوق داده شود.»
عبدالهی افزود: «در عین حال بحث آموزش و فرهنگ‌سازی هم بسیار مهم است زیرا در دهک‌های درآمدی بالا هم متاسفانه شیر کم مصرف می‌شود. امروز آنقدر که مردم نوشانه می‌خورند، شیر نمی‌خورند و فقط زمانی که دچار بیماری می‌شوند شیر می‌خورند یا فقط به کودکان شیر می‌دهند که در این زمینه نقش رسانه و فرهنگ‌سازی بسیار مهم است.»
سوءتغذیه 4 درصدی در بین جوانان
عبدالهی در پاسخ به سوال دیگری درباره وضعیت سوءتغذیه و تاثیر کرونا بر آن، گفت: «سوءتغذیه شامل لاغری، کوتاه قدی و کم وزنی می‌شود. در کودکان زیر پنج سال حدود ۳.۸ درصد کم‌وزنی وجود دارد و حدود چهار درصد کوتاه‌قدی وجود دارد. در میانسالان و جوانان (بزرگسال) سوءتغذیه از نوع لاغری 4 درصد است و خوشبختانه از آنجایی که سامانه سیب را داریم، آماری را که در شرایط کرونا می‌بینیم در مقایسه با سال قبل افزایش در سوءتغذیه نداشتیم.»
وی افزود: «اما در چاقی شاهد افزایش آمار هستیم بهطوریکه کودکان زیر پنج سال و نوجوانان حدود ۲۳ درصد چاق هستند و در حال حاضر شاهدیم که میزان چاقی در این گروه حدود پنج تا ۱۰ درصد در حال افزایش است. در بزرگسالان هم حالت افزایشی مشاهده می‌شود.»
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینکه بیماری کووید ۱۹ هم می‌تواند چاقی را افزایش دهد و هم سوءتغذیه ناشی از کم‌خوری را، گفت: «حال سوال این است که چرا چاقی را بیشتر می‌کند؟ پاسخ این است که تبعات اقتصادی بر روی تغذیه مردم موثر است چون احتمالا مردم مواد نشاسته‌ای و کربوهیدراتی را به دلیل گران بودن منابع پروتئن حیوانی بیشتر بخورند و تحرک هم نداشته باشند و به همین دلیل چاق شوند.»
هشدار درباره مکمل‌های ورزشی تقلبی
عبدالهی در پاسخ به سوالی درباره مصرف مکمل‌های ورزشی نیز گفت: «متاسفانه موارد تقلبی مکمل‌های ورزشی در بازار وجود دارد و سازمان غذا و دارو و اداره نظارت بر مکمل‌ها وظیفه پایش و نظارت بر این حوزه را برعهده دارند.»
وی افزود: «اصولا مکمل‌های ورزشی، مکمل‌هایی هستند که نباید خودسرانه مصرف شود و هر کسی مجاز به تجویز مکمل‌های ورزشی نیست بلکه باید حتما زیر نظر یک کارشناس و متخصص تغذیه با توجه به شرایط بدنی فرد تجویز شود و توصیه و تاکید ما این است که افراد به‌صورت خودسرانه به دنبال مکمل ورزشی نروند. در عین حال از مجوزهای بهداشتی و استاندارد مکمل‌هایی که می‌خواهند بخرند اطمینان حاصل کنند. ضمن اینکه لیست مکمل‌های دارای مجوز در سایت سازمان غذا و دارو نیز موجود است.»
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه با اشاره به بازدید خود از مرکز نوآوری صنایع غذایی، گفت: «به نظر ما کارهای بسیار مفید و باارزشی در حال انجام است و ما به عنوان دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت آمادگی حمایت از این مراکز را داریم. چراکه دفتر بهبود تغذیه با شناخت الگوی سلامت و بیماریها در کشور و نیز آشنایی با نوع مشکلات تغذیه‌ای و نیازهای غذایی جامعه می‌تواند همکاری مفیدی با این بخش داشته باشد.»
روزنامه سپید
نظرشما
آخرین اخبار