شفاآنلاین>سلامت>شاید بتوان پاییز و زمستان امسال را سخت‌ترین دوران مقابله با کرونا دانست. در این بازه زمانی، موج سوم کرونا حریف می‌طلبد و روز به روز بر آمار مبتلایان و فوتی‌ها اضافه می‌شود. برخی از کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که احتمال چهار رقمی شدن کشته‌های موج سوم کرونا، نه تنها پیش‌بینی بدبینانه‌ای نیست، بلکه اتفاقی است که احتمال وقوعش بسیار نزدیک است.
به گزارش شفاآنلاین:در این بین، بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که اگر فکری به حال حمایت از مراکز درمانی و جامعه پزشکی نشود، احتمال فروپاشی سیستم درمان در موج سوم کرونا وجود دارد. بسیاری از بیمارستان‌ها به نقطه ضرردهی رسیده‌اند و با چالش‌های مالی بی‌سابقه‌ای مواجه هستند. از سوی دیگر، با گذشت بیش از هفت ماه از شیوع بحران کرونا، بسیاری از اعضای جامعه پزشکی دچار خستگی و فرسودگی شده‌اند و کمبود نیرو در این مراکز، بیداد می‌کند.
همچنین بسیاری از مراکز درمانی برای تهیه دارو و تجهیزات ضروری به بن‌بست مالی خورده‌اند و هنوز نیز 70 درصد باقیمانده اعتبارات صندوق توسعه ملی به نظام سلامت تخصیص نیافته است.
مجموع این شرایط بحرانی، بسیاری از کارشناسان نظام سلامت را به این باور رسانده است که اگر اقدام جدی از سوی دولت و مردم انجام نشود، احتمال فروپاشی سیستم درمان وجود خواهد داشت. یعنی شرایطی که به ظاهر بیمارستان‌ها سرجایش قرار دارد، اما خدمات آن نمی‌تواند جوابگوی حجم عظیم مراجعه‌کنندگان باشد. در صورت وقوع چنین احتمال خطرناکی باید انتظار داشت که آمار مرگ و میرها بر اثر کرونا نیز به شدت صعودی شود.
تبعات سنگین فروپاشی سیستم درمانی
اینکه به نقطه‌ای برسیم که فقط بنای فیزیکی مراکز درمانی وجود داشته باشد و کادر درمان نتوانند کاری برای نجات بیماران انجام دهند، شرایط وخیمی است که دود آن به چشم همه خواهد رفت.
مصطفی هنرور، متخصص عفونی ، این احتمال را اصلا بعید نمی‌داند و می‌گوید: «آنهایی که فکر می‌کنند سیستم درمانی هرگز دچار فروپاشی نمی‌شود، بهتر است خودشان شخصا به مراکز درمانی بیایند و از نزدیک در جریان وضعیت حاد ارائه خدمات درمانی در این مراکز باشند. وقتی پزشک و پرستار ما دچار کرونا می‌شود، جایگزینی برای آنها نداریم. در این شرایط مجبوریم یا بخشی از خدمات را حذف کنیم و یا اینکه کادر درمان را مجبور کنیم که همزمان بجای چند نیرو کار کند. کاملا واضح است که این شرایط نمی‌تواند در بلندمدت ادامه داشته باشد.»
او تاکید می‌کند: «چهاررقمی شدن آمار کشته‌های کرونا در پاییز و زمستان، اصلا اتفاق دور از انتظاری نیست. تاکنون حمایت خاصی صورت نداده‌اند که این فروپاشی اتفاق نیفتد. قطعا آمار بیماران بستری در ماه‌های آینده چند برابر می‌شود. در آن صورت شک نکنید که سیستم فعلی درمان اگر در همین شرایط فعلی باشد، به هیچ وجه نمی‌تواند جوابگوی افزایش چندبرابری مراجعان باشد.»
این متخصص عفونی خاطرنشان می‌کند: «فروپاشی سیستم درمانی، اتفاق عجیب و غریبی نیست. کافی است حجم مراجعان، چندبرابر ظرفیت و توان پذیرش مراکز درمانی باشد، در آن صورت سیستم درمانی فلج می‌شود. همین الان هم در برخی مراکز درمانی با شرایطی مشابه با فروپاشی سیستم درمانی مواجه هستیم، یعنی برخی مراکز نمی‌توانند پاسخگوی مراجعان باشند.»
او با اشاره به راه‌های پیشگیری از فروپاشی سیستم درمانی، تصریح می‌کند: «نیاز داریم که مردم به اصول پیشگیری و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، بیشتر توجه کنند. ماسک زدن، فاصله‌گذاری اجتماعی و شستشوی مداوم دست‌ها از سوی مردم باید جدی گرفته شود. همچنین دولت هم باید در موج سوم کرونا با افراد متخلف برخورد کند و برای خاطیان پروتکل‌های بهداشتی، جریمه قرار دهد. ممنوعیت ترددهای غیرضروری و کنترل بهداشتی مراکز شلوغ و پرتجمع باید در دستور کار جدی دولت قرار بگیرد. از سوی دیگر باید اعتبارات پیش‌بینی شده برای کادر درمان و مراکز درمانی نیز هرچه زودتر تخصیص یابد. تنها با این پیش‌شرط‌هاست که می‌توان به کنترل موج سوم کرونا و جلوگیری از فروپاشی سیستم درمانی امیدوار بود.»
آیا خطر فروپاشی سیستم درمانی، نزدیک است؟
برخی کارشناسان معتقدند که اگر با همین رویه فعلی جلو برویم، احتمال فروپاشی سیستم درمانی، چندان هم دور نیست و این فاجعه امکان دارد در پاییز و زمستان اتفاق بیفتد.
پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری با بیان اینکه ممکن است سیستم درمان در پاییز و زمستان به طور ناگهانی دچار فروپاشی شود، هشدار می‌دهد: «باید به طور عاجل برای کنترل شرایط فعلی فکری شود. الان بیشتر از اینکه به فکر دارو، درمان و یا تشخیص بیماری باشیم، باید پیشگیری کنیم؛ چراکه اگر الان پیشگیری نکنیم، ممکن است سیستم درمان در پاییز و زمستان به طور ناگهانی دچار فروپاشی شود. اگر نیروی انسانی درگیر کرونا شود، جایگزینی ندارد. کمااینکه همین الان نیز نیروی جایگزین نداریم و اگر نیرویی مبتلا شود، افراد باقیمانده باید بیشتر کار کنند تا بتوانند جای او را پر کنند.»
او با بیان اینکه این فشار کاری، کیفیت کار در سیستم درمان را صد در صد کاهش می‌دهد، خاطرنشان می‌کند: « اگر به همین روال پیش برویم، کمبودهای مهمی در زمینه دارو و تجهیزات خواهیم داشت. بنابراین تنها راه چاره، کنترل بیماری و پیشگیری است. هرچند متاسفانه اقدام عملی مناسبی از طرف تصمیم‌گیران صورت نمی‌گیرد.»
طبرسی یادآور می‌شود: «ما از روی آمار مراجعه به اورژانس متوجه ورود بیماری به پیک جدید می‌شویم. به عنوان نمونه در ۲۱ شهریور میزان مراجعه کننده به اورژانس کرونا در بیمارستان ما روزی ۶۰ نفر بود، اما الان این رقم به ۲۰۰ تا ۲۲۰ نفر افزایش یافته است. البته پیک جدید اپیدمی کرونا از مرداد پیش‌بینی شده بود. در اواخر مرداد که تا حدی آمار بیماری کم شده بود، تبعات و مخاطرات برخی بازگشایی‌ها، مسافرت‌های شهریور ماه و تجمعات بارها مطرح شد. در همان زمان پیش‌بینی شد که عدم اعمال محدودیت‌ها می‌تواند منجر به وقوع پیک‌های جدید بیماری شود و متاسفانه مجددا از همان جایی که طی هفت ماه گذشته تجربه داشتیم، ضربه خوردیم و الان در آغاز پیک جدید بیماری قرار داریم.»
او با بیان اینکه بر اساس آمار جهانی از هر ۱۰ نفری که به دلیل کرونا بستری می‌شوند یک نفر فوت می‌کند، به ایسنا یادآور می‌شود: «بر اساس تجربیات کسب شده طی چند ماه گذشته، زمانی که یک پیک جدید شروع می‌شود، بین چهار تا هشت هفته طول می‌کشد، اما در مورد پیک جدید معلوم نیست که به قله رسیده‌ایم یا هنوز آمار در حال افزایش است. البته به نظر می‌رسد که آمارها افزایشی است، چراکه هنوز تعداد بستری‌ها بیشتر از ترخیصی‌هاست و کماکان تعدادی بیمار در لیست انتظار هستند. در پیک جدید بیماری، بسیاری از بیمارستان‌های دولتی و خصوصی در حال بستری بیماران مبتلا به کرونا هستند. با وجود افزایش ظرفیت‌ها حداقل در تهران هنوز با کمبود تخت برای بستری مواجه هستیم و تخت‌های بیمارستانی در حال حاضر پر شده است. اگر مداخله جدی صورت نگیرد، امواج بیماری در طول پاییز ادامه خواهد داشت. تا زمانی که واکسن قطعی و اثربخشی برای بیماری تولید نشود، تنها راه موجود رعایت نکات بهداشتی و پروتکل‌هاست.»
این متخصص عفونی، افزایش تعداد بیماران بدحال را شاخصه موج جدید بیماری می‌داند و می‌گوید: «تنها چیزی که در موج جدید مشاهده می‌شود، افزایش تعداد بیماران بدحال است. به عبارت دیگر تعداد بیماران نیازمند خدمات ویژه متاسفانه در این موج بیشتر شده است. همین مساله باعث شده که گاهی اوقات به خاطر نبود تخت ویژه در آی‌سی‌یو، بیمار نیازمند خدمات ویژه در بخش‌ها بستری و مراقبت شود. به طور کلی، وضعیت اپیدمی نسبت به اسفند و فروردین وخیم‌تر است. انتظار ما چیز دیگری بود، چراکه بیماری در ابتدا ناشناخته بود، ولی طی چند ماه گذشته تجربیات زیادی کسب شده، با این حال متاسفانه میزان مرگ و میرها نیز نسبت به اسفند و فروردین بالاتر است. بر اساس نمودار اعلام شده از سوی معاون کل وزارت بهداشت، اگر با همین روال پیش برویم ممکن است در آبان ماه به ۶۰۰ مورد مرگ روزانه برسیم و یک پیش‌بینی دیگر نیز نشان دهنده ۹۰۰ مورد فوت روزانه در اواسط آذر ماه است. البته اگر هیچ اقدام مداخله‌ای صورت نگیرد.»
او انتقاد می‌کند: «پروتکل بهداشتی مدارس یعنی هر دو یا سه روز از دانش آموزان و کادر مدارس، تست حلقی گرفته شود که امکان پذیر نیست. بنابراین تنها راه ممکن برای کنترل کرونا، محدود کردن مجامع است. همچنین باید در نظر داشت که در صورت بروز همزمان کرونا و آنفلوآنزا، مرگ و میر افزایش می‌یابد. بنابراین اگر دو اپیدمی با هم اتفاق بیفتد، مطمئنا کنترل آن بسیار سخت‌تر می‌شود.»
موج سوم کرونا همچنان می‌تازد
به گفته بسیاری از کارشناسان نظام سلامت، موج سوم کرونا بسیار قوی‌تر و مخرب‌تر از موج‌های قبلی کرونا است.
سعیدرضا مهرپور، رئیس بیمارستان شریعتی تهران نیز نسبت به تبعات موج سوم کرونا، ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: «بعد از فاجعه تیر که ویروس کرونا در موج دوم ما را غافلگیر کرد، شاهد کاهش موارد ابتلا بودیم، اما اکنون دوباره آمار ابتلا رو به افزایش و تقریبا دو برابر شده است. به همین دلایل، نگران افزایش آمار مبتلایان به کرونا هستیم و در این زمینه به پرستاران و پزشکان نیز درباره موج سوم کرونا در اواخر شهریور، هشدار داده‌ایم. واقعیت این است که افزایش سفرها در آخر شهریور موجب افزایش دوباره کرونا شده است.»
پیشتر نیز حسین قشلاقی، عضو شورای عالی نظام پزشکی نسبت به در خطر افتادن سلامت کادر درمان در موج سوم کرونا، هشدار داده و گفته بود: «کادر درمان با وجود تعرفه‌های پایین، خستگی مفرط جسمی و روحی همچنان به تلاش شبانه‌روزی خود ادامه می‌دهد، اما اگر وضع به همین منوال پیش رود، عواقب خطرناکی به دنبال خواهد داشت. باید در نظر داشت که توان جسمی و روحی کادر درمان از بین رفته است. با توجه به همزمانی آنفلوآنزا و بیماری‌های عفونی با کووید۱۹ نیز در آینده‌ای نزدیک شرایط بسیار بدی را تجربه خواهیم کرد.»
او تاکید کرده بود: «متاسفانه در ابتدای شیوع ویروس کرونا، دولت آن‌طور که باید با وزارت بهداشت هماهنگ نبود. این امر سبب شد تا زمان طلایی مهار اپیدمی کرونا یعنی بازه زمانی ۲۰ اسفند تا ۲۰ فروردین را که به طور ذاتی هر سال تعطیل است از دست بدهیم. اگر دولت در بازه زمانی فوق قرنطینه سخت را اعمال می‌کرد، موج اول کرونا با ابتلا و فوتی کمتری همراه بود و کادر درمان نیز با این حجم از فشار کاری طاقت‌فرسا مواجه نمی‌شد.»
با توجه به خستگی و فرسودگی کادر درمان در موج سوم کرونا و مشکل شدید کمبود بودجه در مراکز درمانی، شرایطی پیش آمده است که حفظ نیروی انسانی، جذب نیروهای جدید و تامین دارو و تجهیزات پزشکی به یک چالش جدی در بیمارستان‌ها تبدیل شده است. در صورتی که این چالش‌ها تداوم داشته باشد و حمایتی هم صورت نگیرد، در آن صورت چندان دور از انتظار نیست که تبعات موج سوم کرونا به فروپاشی سیستم درمانی منجر شود.سپید
