سخت‌ترین پاییز معاصر

به گزارش شفاآنلاین:بر اساس اعلام کمیته اپیدمیولوژی کرونا در وزارت بهداشت، روند کلی کرونا در کشور در وضعیت تغییرات صعودی است و در 12 استان کشور، روند صعودی ابتلا به کرونا مشاهده می‌شود. اگرچه وزارت بهداشت اعلام کرده است که فعلا این سیر صعودی کرونا به شکل خفیف دیده می‌شود، اما بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که با آغاز فصل سرما و افزایش شیوع آنفلوآنزا، افزایش سیر صعودی کرونا در همه استان‌های کشور چندان دور از انتظار نیست. در آن صورت باید منتظر موج بعدی کرونا در ایران باشیم.

با توجه به سیر صعودی آمار ابتلا به کرونا در برخی استان‌های کشور، برخی از فعالان جامعه پزشکی هشدار می‌دهند که احتمال داردَ موج سوم کرونا با شدت بیشتری آغاز شود. در این صورت، علاوه بر افزایش آمار مرگ و میر بیماران مبتلا به کرونا باید انتظار داشت که موج خستگی و فرسودگی کادر درمان نیز تشدید شود.

در صورتی که آمار ابتلا و مرگ و میر بر اثر کرونا دوباره به روزهای اوج خود برگردد و این روند صعودی کرونا در همه استان‌های کشور فراگیر شود، در آن صورت باید منتظر فروپاشی بخش قابل توجهی از توان کادر درمان باشیم. تاکنون حدود 164 نفر از کادر درمان بر اثر ابتلا به کرونا شهید شده‌اند و هزاران پزشک، پرستار، بهیار و نیروهای فعال در حوزه‌های بهداشتی، درمانی و تشخیصی نیز به کرونا مبتلا شدند. اگر روند صعودی کرونا به سایر استان‌های کشور کشیده شود، قطعا آمار شهدای خدمت نیز افزایش پیدا می‌کند.

هم‌اکنون مهم‌ترین عنصر تعیین کننده در مهار بیماری کرونا، توان جامعه پزشکی است. در صورت تداوم سیر صعودی کرونا در کشور، توان کادر درمان هم رو به اضمحلال خواهد رفت. این نقطه را می‌توان نقطه شکست در برابر کرونا دانست که اگر اتفاق بیفتد، هم سلامت بیماران و هم سلامت کادر درمان به طوری جدی به خطر خواهد افتاد.

کادر درمان از تبعات سیر صعودی کرونا می‌گوید

بسیاری از نمایندگان جامعه پزشکی بارها هشدار داده‌اند که اگر تمهیدات کارشناسی اندیشیده نشود، سخت‌ترین پاییز تاریخ معاصر در ایران اتفاق خواهد افتاد.

حسین قشلاقی، عضو شورای عالی نظام پزشکی نیز با اشاره به همزمانی آنفلوآنزا با ویروس کووید ۱۹ در پاییز، هشدار می‌دهد: «احتمال دارد موج سوم کرونا با شدت بیشتری رخ دهد.»

او با اشاره به خستگی و فرسودگی شدید کادر درمان، اظهار می‌کند: «متاسفانه در ابتدای شیوع ویروس کرونا دولت آنطور که باید با وزارت بهداشت هماهنگ نبود و این امر سبب شد تا زمان طلایی مهار اپیدمی کرونا یعنی بازه زمانی ۲۰ اسفند تا ۲۰ فروردین را که به طور ذاتی هر ساله تعطیل است، از دست بدهیم. اگر دولت در بازه زمانی فوق، قرنطینه سخت را اعمال می‌کرد؛ موج اول کرونا با ابتلا و فوتی کمتری همراه بود و کادر درمان با این حجم از فشار کاری طاقت‌فرسا مواجه نمی‌شد.»

قشلاقی ضمن اظهار تاسف از اینکه دوره طلایی مهار کرونا را از دست دادیم، ادامه می‌دهد: «اشتباه دیگری که به افزایش ابتلا و فوتی‌های ناشی از کرونا دامن می‌زند، بازگشایی مدارس است که ریسک بالایی دارد. در حالی که عدم بازگشایی مدارس، خود عامل کنترل کننده‌ای در کاهش آمارهای موج سوم کرونا خواهد بود.»

عضو شورای عالی نظام پزشکی با تاکید بر اینکه کادر درمان از نظر جسمی و روحی دچار فرسودگی شدید شده است، تصریح می‌کند: «کادر درمان با وجود تعرفه‌های پایین، خستگی مفرط جسمی و روحی همچنان به تلاش شبانه روزی خود ادامه می‌دهد. اگر وضع به همین منوال پیش رود، عواقب خطرناکی به دنبال خواهد داشت، زیرا توان جسمی و روحی کادر درمان از بین رفته است. با توجه به همزمانی آنفلوآنزا و بیماری‌های عفونی با کووید ۱۹ در آینده‌ای نزدیک شرایط بسیار بدی را تجربه خواهیم کرد.»

قشلاقی، خستگی کادر درمان را در فرآیند درمان بیماران و نحوه عملکرد آنان بسیار موثر می‌داند و می‌گوید: «این امکان وجود دارد که موج سوم کرونا با شدت بیشتری رخ دهد و شاهد افزایش ناگهانی آمار مبتلایان و فوتی‌های کرونا باشیم. باید در نظر داشت که بازگشایی مدارس تصمیم عجولانه‌ای بود. متاسفانه دولت بدون در نظر گرفتن فرسودگی شدید کادر درمان، این ریسک خطرناک را پذیرفت و نگرانی شدیدی را برای کادر درمان کشور ایجاد کرد.»

همچنین شروین شکوهی، متخصص بیماری‌های عفونی نیز ضمن هشدار نسبت به احتمال خطرناک شدن وضعیت بیماری کرونا در پاییز تاکید می‌کند: «با شروع فصل پاییز و شیوع بیماری آنفلوآنزا وضعیت خطرناک‌تر خواهد شد، زیرا نمی‌دانیم زمانی که ویروس ناشناخته کرونا با آنفلوانزا همراه شود، چه شرایطی را ایجاد خواهد کرد. درواقع با نزدیک شدن به فصل پاییز و زمستان، شرایط برای همه خطرناک‌تر خواهد شد، زیرا با وجود ویروس ناشناخته کرونا ما شاهد پیک ویروس آنفلوآنزا هم خواهیم بود و احتمال تداخل بیماری‌ها وجود دارد.»

او با اشاره به فرسودگی مفرط کادر درمان در دوران کرونا، تصریح می‌کند: «بسیاری از پزشکان نیاز دارند که مدتی استراحت و نفس تازه کنند تا بتوانند با انرژی بیشتری برای روز‌های آتی خودشان را آماده کنند. اگر تعداد بیماران همین طور افزایش پیدا کند، حتما کادر درمان فرسوده خواهند شد. همچنین احتمال استهلاک و خرابی دستگاه‌ها هم وجود دارد. در این شرایط ممکن است زمان کافی برای ترمیم و تولید دستگاه‌ها وجود نداشته باشد و ما شاهد از دست رفتن عزیزانمان باشیم.»

از سوی دیگر، آرمین وزیریان، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری هم با هشدار نسبت به احتمال شیوع پیک سوم کرونا در پاییز، تصریح می‌کند: «نگرانی جامعه پزشکی درباره بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، به خاطر ترس از پیک سوم کرونا است. به هرحال شرایط هنوز عادی نیست و همه با تصور اینکه ویروس هنوز شایع است، باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند.»

او با اشاره به دلایل بروز پیک دوم کرونا در ایران، خاطرنشان می‌کند: «در پیک اول کرونا، غافلگیری اتفاق افتاد و ویروس در حالی شیوع پیدا کرد که هیچ اطلاعاتی از آن نداشتیم و تعداد زیادی از افراد در مدت کوتاهی به آن مبتلا شدند. در این مرحله با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و محدودیت در روابط اجتماعی به دنبال ترسی که از بیماری به وجود آمد، اپیدمی تا حدی کنترل شد و در اردیبهشت ماه موارد ابتلا کاهش چشمگیری یافت، اما در خردادماه مجددا در مورد بیماری کرونا، عادی‌پنداری ایجاد شد. مردم فکر کردند که شرایط عادی شده و به همین خاطر ارتباطات اجتماعی افزایش یافت. یعنی با وجود توصیه‌ها و ممنوعیت‌ها، بسیاری از رفت و آمدهای دوستانه و خانوادگی، گردهمایی‌ها و مراسم‌های اجتماعی همچون عزا و عروسی از سر گرفته شد و در نهایت به دلیل افزایش تجمعات، پیک دوم کرونا ایجاد شد.»

وزیریان یادآور می‌شود: «هم اکنون نیز متاسفانه بسیاری از افراد مسن که به کرونا مبتلا شده‌اند، اظهار می‌کنند که اگرچه برای پیشگیری از کرونا چندین ماه است که از خانه بیرون نیامده‌اند، اما به خاطر اینکه در اطراف آنان جوانانی حضور دارند که نسبت به محدود کردن روابط اجتماعی بی‌توجه هستند و یا اینکه به دلیل شرایط کاری مجبور به تردد در سطح شهر هستند، به کرونا مبتلا می‌شوند. بنابراین افراد در دیدار با اعضای مسن خانواده باید تا جای ممکن فاصله اجتماعی را رعایت و مدت زمان دیدارهایشان را محدود کنند. همچنین به هیچ عنوان نباید استفاده از ماسک را فراموش کنند تا از ابتلای آنان جلوگیری شود.»

او خاطرنشان می‌کند: «با وجود اینکه به طور کلی ابتلای مجدد به کرونا در جهان چندان شایع نیست، اما در کشور ما نسبتا زیاد دیده شده است. درواقع، در کشور ما ابتلای مجدد به کرونا، بیشتر از حد انتظار دیده می‌شود. در این شرایط، توصیه اکید داریم که افراد، شرایط را قرمز در نظر بگیرند و تمامی اصول بهداشتی را رعایت کنند تا با زدن ماسک و محدود کردن ارتباطات اجتماعی، خطر ابتلا به کرونا را کاهش دهند.»

کادر درمان، قربانی سیر صعودی کرونا

با وجود آنکه روند صعودی کرونا در برخی استان‌های کشور آغاز شده است، برخی از فعالان جامعه پزشکی معتقدند باید خودمان را برای شرایط سخت‌تری آماده کنیم.

محمد مولایی، متخصص بیماری‌های داخلی نیز  هشدار می‌دهد: «احتمال اینکه روند صعودی کرونا در فصل پاییز و زمستان به همه نقاط کشور کشیده شود، اصلا دور از انتظار نیست. ما در فصول سرد سال با هجوم انواع بیماری‌های ویروسی مواجه هستیم که می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و افراد را نسبت به بیماری کرونا، خطرپذیرتر سازد.»

او یادآور می‌شود: «این اتفاق هم فقط به ایران ختم نخواهد شد. مطمئن باشید در بسیاری از کشورها نیز پاییز و زمستان سخت و مرگباری در انتظار است. در این شرایط فقط دو اتفاق می‌تواند این فرآیند صعودی ابتلا به کرونا در ایران را کاهش دهد. اقدام اول را خود مردم باید انجام دهند؛ به گونه‌ای که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، ماسک زدن و پرهیز از حضور در اجتماعات، مانع از شیوع گسترده کرونا در فصول سرد سال شوند. اقدام دوم را هم باید دولت انجام دهد. در این راستا باید مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی وضع شود. نباید دولت اجازه دهد که مسافرت‌های غیرضروری بین شهرها تداوم داشته باشد. در این وضعیت دولت باید مانع از بازگشایی حضوری مراکز آموزشی شود. در صورتی که مجموعه این اقدامات انجام شود، می‌توان به کنترل کرونا در فصل پاییز و زمستان، امید بست.»

مولایی هشدار می‌دهد: «در صورتی که این اقدامات پیشگیرانه از سوی مردم و دولت انجام نشود، شک نکنید که در فصل پاییز و زمستان، سیر صعودی کرونا در همه استان‌های کشور فراگیر خواهد شد. در آن صورت علاوه بر اینکه آمار ابتلا و مرگ و میر بر اثر کرونا افزایش می‌یابد، کادر درمان نیز به نقطه ناتوانی و فرسودگی می‌رسند. در صورت بروز موج صعودی کرونا، فشار کاری کادر درمان چند برابر خواهد شد و سلامت جامعه پزشکی نیز به خطر می‌افتد. اگر کادر درمان نتواند مثل هفت ماه اخیر به صورت تمام وقت و با تمام توان در مراکز درمانی حاضر باشد و به بیماران خدمت کند، بیمارستان‌ها صرفا به مراکز تجمع بیماران تبدیل خواهد شد. بنابراین برای حفظ سلامت جامعه باید سلامت کادر درمان در اولویت جدی قرار بگیرد.»

در شرایطی که اعلام شده است در هر 13 دقیقه، یک ایرانی بر اثر کرونا فوت می‌شود، در این شرایط اگر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در فصول سرد سال فراموش شود، در آن صورت احتمال افزایش مرگ و میر بر اثر کرونا دور از انتظار نیست. اگر سیر صعودی کرونا که آغاز شده است، در فصل پاییز هم تداوم یابد و تشدید شود، در آن شرایط هم سلامت بیماران به مخاطره خواهد افتاد و هم کادر درمان مثل برگ‌های پاییزی بر زمین خواهند ریخت و آمار شهدای سلامت، چند برابر خواهد شد.