از همان روزهای نخست شیوع بحران کرونا در جهان، رئیسجمهوری امریکا نگرانیها درباره کرونا را کماهمیت توصیف کرده و مدعی شد: «واکسن کرونا در راه است»، اما متخصصان آمریکایی با رد ادعای ترامپ درباره در راه بودن واکسن کرونا اعلام کردند تولید این واکسن بیش از یک سال طول خواهد کشید.
شفاآنلاین>سلامت>«احتمال عرضه زودتر از موعد واکسن کووید ۱۹ به بازار»؛ این خبری بود که از سوی آنتونی فائوچی، رئیس موسسه ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا داده شد. اعلامی که مفسران سیاسی و حتی بهداشتی جهان آن را نوعی تلاش سیاسی در مواجهه با کشورهایی همچون روسیه و چین میدانند و معتقدند این خبر حتی میتواند برگ برنده دونالد ترامپ، رئیسجمهوری این کشور در کارزار انتخاباتی ماه نوامبر (۱۳ آبان ماه) باشد، اما بهراستی زمان عرضه واکسن فرا رسیده است؟به گزارش شفاآنلاین: از همان روزهای نخست شیوع بحران کرونا در جهان، رئیسجمهوری امریکا نگرانیها درباره کرونا را کماهمیت توصیف کرده و مدعی شد: «واکسن کرونا در راه است»، اما متخصصان آمریکایی با رد ادعای ترامپ درباره در راه بودن واکسن کرونا اعلام کردند تولید این واکسن بیش از یک سال طول خواهد کشید.
البته خبرنگار CNN در توییتی به نقل از منابع نزدیک به ستاد مقابله با کرونا در آمریکا نوشت: «دانشمندان و متخصصان در نشست دونالد ترامپ با سران صنعت دارو توانستهاند وی را متقاعد کنند که ورود واکسن به بازار یک سال یا بیشتر زمان میبرد و به نظر وی اکنون متقاعد شده است.»
تزریق نخستین واکسن آزمایشی در آمریکا
اما خوشبختانه تلاشها برای رسیدن به یک واکسن زیاد طول نکشید و نخستین واکسن آزمایشی کرونا در روز سهشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۸ (۱۶ مارس ۲۰۲۰) با حمایت مالی انستیتو بهداشت ملی آمریکا و توسط محققان شرکت مدرنا ساخته و در سیاتل آمریکا که کانون اولیه شیوع ویروس کرونا در این کشور بود، بر روی ۴۵ داوطلب آزمایش شد.
این واکسن برخلاف واکسنهای رایج که حاوی نسخه ضعیف یا کشته شده ویروس هستند، حاوی ویروس کرونا ۲۰۱۹ نبود و تزریق آن داوطلبان را به بیماری کووید ۱۹ مبتلا نکرد. علاوه بر این دانشمندان امیدوار بودند که این واکسن سیستم ایمنی داوطلبان را در برابر ویروس واقعی ایمن کند، ولی از همان روزهای نخست اعلام شد که با وجود آغاز آزمایش این واکسن بروی انسان، ماهها طول خواهد کشید تا نتایج این تزریق قابل تعمیم به عموم باشد؛
همچنین هدف از فاز اول کارآزمایی واکسن این بود که نشان دهد واکسن بیخطر است و پاسخ مطلوبی را از سیستم ایمنی بدن شرکتکنندگان به نمایش بگذارد، اما درباره مرحله بعدی که اثبات عملکرد واکسن در جلوگیری از عفونت کروناویروس بود، بایستی تحقیقات مستمر و مشارکت داوطلبان بیشتر و البته صرف زمان بیشتر صورت میگرفت.
همزمان با تحقیقات واکسن در امریکا، غولهای بزرگ داروسازی دنیا هم اقدام به توسعه تحقیقات در زمینه تولید واکسن کرونا کردند و در فاصله کوتاهی بیش از دهها واکسن به مرحله آزمایش انسانی رسید و با گذشت چند ماه از تلاشها اعلام شد که ۲۵ واکسن در حال طی کردن مراحل نهایی هستند. بهگونهای که امروز ۱۵۰ واکسن در حال تکمیل فرآیند آزمایش هستند و از ۷ واکسن کرونایی که هماینک در مرحله آخر تست انسانی قرار دارند ۴ واکسن در حال طی آخرین آزمایشها هستند.
اما آنچه امروز موجب نگرانی شده، تبدیل شدن تلاشها به رقابتهای سیاسی و حتی علمی ناصحیح برای دستیابی به دارو و واکسن کرونا است. رقابتی که از لحظه اعلام تایید نهایی یک واکسن در روسیه شدت بیشتری به خود گرفته و امروز و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری امریکا نوبت به این کشور رسیده که در این عرصه یکهتازی کند.
به گزارش رسانههای این کشور در حال حاضر روزانه صدها ویدئو و بیانیه درباره کشف راه درمان کرونا در آمریکا منتشر میشود و در گیرودار تلاشهای گسترده دولت ترامپ برای دستیابی به واکسنی برای مهار کرونا پیش از دیگر کشورها، ادعاهای بیپایه و اساس از سوی مقامات رسمی این کشور نیز در صدر شبکههای اجتماعی آمریکا قرار گرفته است.
از طرف دیگر آمار مبتلایان به کرونا در این کشور، مردم امریکا را بیش از مردم دیگر کشورها از پای درآورده است. ازاینرو دولت این کشور برای رویارویی با موج نگرانی و ناامیدیها اعلام کرده که ۱۰۰ میلیون واکسن آزمایشی ویروس کرونا را خریداری کرده و حتی خبر از آغاز تزریق واکسن در آینده نزدیک در این کشور داده است.
هشدار درباره توزیع زودهنگام واکسن
خبری که با واکنش آنتونی فائوچی، رئیس موسسه ملی آلرژی و بیماریهای عفونی امریکا مواجه شد و او نسبت به تایید و توزیع زودهنگام واکسن کرونا در این کشور هشدار داد. به گزارش شبکه خبری CNN، فائوچی دراینباره گفت: «هرگونه اقدام برای تایید و توزیع واکسن کروناویروس پیش از آنکه ایمنی و اثربخشی آن در آزمایشهای جامع تایید شود، میتواند به تلاشهای صورت گرفته در تولید واکسنهای دیگر آسیب وارد کند.»
وی این اقدام را ایده مطلوبی ندانست و اظهار داشت: «اعطای مجوز به استفاده اولیه اضطراری واکسن کرونا پیش از تایید اثربخشی آن امری مطلوب نیست و میتواند به تلاشهای صورت گرفته در تولید واکسنهای دیگر آسیب وارد کند.»
البته آنتونی فائوچی، رئیس موسسه ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا بار دیگر با افزایش موفقیتها در رسیدن به واکسن به اظهارنظر در این خصوص پرداخت و گفت: «شرکتهای داروسازی دهها میلیون دوز از واکسن کروناویروس را در اوایل سال ۲۰۲۱ میلادی تولید خواهند کرد.» وی افزود: «تا پایان سال ۲۰۲۱ نیز یک میلیارد دوز واکسن کروناویروس در دسترس خواهد بود و امیدواریم با این واکسنها جهان بتواند از این پاندمی عبور کند.» وی ابراز امیدواری کرد که تا قبل از پایان سال جاری دستکم یک واکسن کروناویروس بتواند بعد از موفقیت در مطالعات بالینی تاییدیه لازم را بگیرد.
جواب دوپهلو و عجیب فائوچی
اما این دانشمند آمریکایی بهتازگی در اظهاراتی تعجببرانگیز مدعی شد: «تا دیماه میفهمیم کدام واکسن کرونا ایمن و اثربخش است» فائوچی افزود: «بر اساس نرخ بیماریابی در مطالعات بالینی واکسنهای کووید 19 که هماکنون در حال اجرا هستند، به احتمال زیاد دادهها و نتایج این مطالعات تا نوامبر یا دسامبر ۲۰۲۰ (آبان تا دیماه ۱۳۹۹) مشخص خواهند شد و آن وقت خواهیم دانست که کدامیک از این واکسنها ایمن و اثربخش هستند.»
رئیس موسسه ملی آلرژی و بیماریهای عفونی آمریکا در مصاحبه با CNN نیز گفت: «بعید است یک واکسن تا پایان ماه اکتبر آماده شود، اما غیرممکن هم نیست.» وی افزود: «بیشتر مردم احساس میکنند که دستکم یک واکسن تا نوامبر یا دسامبر در دسترس خواهد بود و چنین اتفاقی ممکن است رخ دهد، اگرچه من فکر نمیکنم این اتفاق رخ دهد.»
آمادهباش برای توزیع احتمالی واکسن در امریکا
پس از این موضعگیریها بود که مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای آمریکا (CDC) هم از مسئولان بهداشت عمومی ایالتهای آمریکا خواست تا برای توزیع دستکم یک واکسن کروناویروس به گروههای پرخطر تا اواخر ماه اکتبر و اول ماه نوامبر (۱۱ آبان ماه) آماده شوند.
این مرکز سناریوهایی دراینباره برای کمک به آمادگی ایالتها برنامهریزی کرده که جزییات توزیع دو واکسن کووید-۱۹ در شرایط احتمالی محدودیت واکسنها را مشخص میکند. همچنین مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها به ایالتها توصیه کرده که در بدو امر واکسنها به چه افرادی تزریق شود.
بنا بر اعلام این مرکز افراد ذیل پیش از همه واکسن دریافت میکنند: متخصصان بخش سلامت، کارکنانی که خدمات کلیدی ارائه میدهند، افراد حوزه امنیت ملی و ساکنان و کارکنان مراکز مراقبتی و خانه سالمندان. همچنین در سندی که به مقامات سلامت عمومی شهرها و ایالتها ارسال شده آمده است: «این سناریوها برای پشتیبانی از برنامههای حوزه قضایی، فدرال و برنامههای شراکتی طراحی شده اما هنوز فرضی محسوب میشود. ضمن آنکه این سندها به معنای آن نیست که تا پایان اکتبر واکسن در دسترس خواهد بود.»
خروج از برنامه جهانی ساخت و توزیع واکسن
در کنار این اقدامات کاخ سفید هم روز سهشنبه هفته پیش در بیانیهای اعلام کرد که ایالاتمتحده در تلاش بینالمللی برای تولید و توزیع واکسن کرونا شرکت نخواهد کرد. بنا بر این اعلامیه: «این تصمیم که در یک مرحله حساس در آمریکا گرفته شده، این کشور را از ۱۷۰ کشور حاضر در برنامه «کواکس» با هدف تلاش برای دسترسی جهانی به یک واکسن موثر در برابر کرونا جدا میکند.»
سخنگوی کاخ سفید هم در بیانیهای مدعی شد: «ایالاتمتحده به همکاری شرکای بینالمللی خود ادامه خواهد داد تا از شکست کرونا اطمینان حاصل شود و این کشور از هیچگونه هزینهای برای حصول اطمینان از اینکه هر واکسن جدیدی بالاترین استاندارد FDA را کسب کرده و جان افراد را نجات خواهد داد، دریغ نخواهد کرد.»
تحلیلگران تصمیم دولت امریکا برای خروج از برنامه «کواکس» سازمان جهانی بهداشت را هم در راستای تصمیم رئیسجمهوری این کشور برای خروج از این سازمان جهانی میدانند. تصمیمی که دونالد ترامپ در ماه ژوئیه آن را به کنگره و سازمان ملل اعلام کرد و گفت: «ایالاتمتحده رسماً از سازمان جهانی بهداشت خارج میشود و این کنارهگیری از ماه ژوئیه سال آینده اجرایی خواهد شد.»
پیشنهاد به یک شرکت آلمانی برای دریافت انحصار واکسن
همچنین در کنار خروج دولت امریکا از پیمانها و نهادهای بینالمللی، تلاش این کشور برای دستیابی به واکسن همچنان ادامه دارد و در اقدامی دیگر دولت ایالاتمتحده به یک شرکت آلمانی پیشنهاد انحصار تولید واکسن را هم داده است. به گفته منابع آگاه در دولت آلمان، رئیسجمهور آمریکا به یک شرکت دارویی آلمانی پیشنهاد مالی داده تا حق انحصار تولید واکسن بیماری کرونا را به آمریکا منتقل کند.
مقامات آلمانی در تلاش هستند تا مانع تلاشهای دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا برای فریب شرکت دارویی آلمانی «کیوروک» برای اعطای حق انحصار تحقیقات در خصوص واکسن کرونا به ایالاتمتحده شوند.
روزنامه انگلیسی «دیلیمیل» هم در گزارشی دراینباره نوشت: «ترامپ به شرکت دارویی آلمانی کیوروک پیشنهاد داده است تا بودجه تحقیقات این شرکت برای تهیه واکسن کرونا را تامین کند تا از این طریق حق انحصار این واکسن به آمریکا منتقل شود.»
روزنامه آلمانی «ولت ام سونتاگ» هم در این خصوص گزارش کرده که دولت آلمان تمامی تلاش خود را به کار گرفته تا این شرکت دارویی را متقاعد کند از انتقال حق انحصار واکسن کرونا به آمریکا خودداری کند.
یک منبع آگاه در دولت آلمان هم به روزنامه ولت ام سونتاگ گفت که ترامپ در تلاش است تا بهطور انحصاری از تحقیقات محققان آلمانی برای ساخت واکسن ویروس ناشناخته کووید 19 حمایت کند و هر اقدامی را انجام خواهد داد تا این واکسن را برای ایالاتمتحده آمریکا به دست آورد.
سیاستمداران آلمانی اما تاکید دارند که هیچ کشوری نباید حق انحصار هیچگونه واکسنی که در آینده ساخته میشود را دریافت کند. وزارت بهداشت آلمان هم در این خصوص اعلام کرد: «دولت آلمان علاقهمند است که تضمین کند که واکسنها و هرگونه مواد مقابله با ویروس جدید کرونا در آلمان و اروپا تولید شود و در همین راستا، دولت آلمان بهطور فشرده با شرکت کیوروک وارد تعامل و تبادلنظر شده است.»
ترس محققان انگلیسی از ترامپ
در آخرین خبرها هم شبکه خبری آرتی عربی در گزارشی مدعی شد که دانشمندان انگلیسی به دلیل نگرانی از رفتارهای رئیسجمهور آمریکا و رویکرد ملیگرایانه واشنگتن در قبال درمان کرونا، واکسن این بیماری را در این کشور تولید نخواهند کرد.
بر اساس گزارش شبکه خبری آرتی، محققان کالج انگلیسی امپریال اعلام کردند که به دلیل نگرانیهای ناشی از رفتار دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، واکسن ضدویروس کرونا را در این کشور نخواهند ساخت. بنا بر این گزارش، رفتارهای آمریکا و بهویژه رئیسجمهور آن موجب هراس محققان انگلیسی شده که بر روی ساخت واکسن ویژه ویروس کرونا کار میکنند. این خود میتواند نشانه تازهای از بروز اختلافات بر سر ساخت واکسن کرونا باشد که هنوز علنی نشده است. محققان انگلیسی با انتشار بیانیهای یادآور شدند که اگر دولت ترامپ اصرار بر استفاده از واکسن کرونا ابتدا برای حفاظت از آمریکاییها داشته باشد، این واکسن را در این کشور تولید نخواهند کرد.
پروفسور وارن شاتوک که بهتازگی نظارت بر آزمایشهای بالینی ساخت واکسن کرونا را بر عهده گرفته دراینباره گفته است: «دولت لندن از او خواسته تا ساخت واکسن این بیماری در انگلیس صورت گیرد.» پروفسور شاتوک همچنین اعلام کرد: «از مواردی که زنگ خطر را برای ما به صدا درآورده ملیگرایی است که آمریکا در مواجهه با کرونا در پیش گرفته است.» این محقق انگلیسی تاکید کرد که واکسن را در آمریکا تولید نخواهند کرد. شاتوک بر اهمیت تهیه واکسنی که برای همگان قابل دسترس باشد، تاکید کرد.
با وجود این تلاشها باید منتظر ماند و دید که این رقابت به کجا خواهد رسید و آیا رقابت برای رسیدن به یک هدف مشترک میتواند موجب اتحاد ملتها شود یا تلاشهای یکجانبه گرایانه برخی کشورها همچنان مانع اتحاد خواهد شد.