شفاآنلاین>سلامت>نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران گفت: «متاسفانه امروز به دلیل عدم همراهی و اقبال جامعه پزشکی به طرح نسخه‌نویسی الکترونیک، این طرح در آستانه شکست قرار دارد و سازمان‌های بیمه‌گر برای اینکه از شکست فرار کنند و آن را توجیه کرده و بپوشانند از داروخانه‌ها خواسته‌اند که نسخ کاغذی را که پزشکان می‌نویسند به فایل دیجیتال و یا به‌اصطلاح نسخه الکترونیک کنند که این امکان برای داروخانه‌ها و داروسازان مقدور نیست.»
به گزارش شفاآنلاین: اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک در کشور یک الزام قانونی از برنامه‌های پنجم و ششم توسعه بوده و در مواد ۳۴، ۳۵، ۳۶، ۳۸ برنامه پنجم توسعه و ۷۳ و ۷۴ برنامه ششم توسعه به اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک در کشور اشاره شده است. همچنین بر اساس قانون باید تا پایان سال سوم برنامه ششم توسعه پزشکان نسخه‌ها را به‌صورت الکترونیک تجویز کنند.
لذا سازمان‌های بیمه‌گر بر اساس قانون ملزم شدند تا نسخه‌نویسی را به‌صورت الکترونیک اجرا کنند. ابتدای طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی در مطب پزشکان نخست در مراکز طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی و با هدف تسهیل و تسریع در روند کاری داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینیک در سال ۱۳۹۵ کلید خورد و چند سال بعد با پیوستن سازمان بیمه سلامت ایران به این طرح، اجرای آن سرعت و شتاب بیشتری گرفت و به مرحله اجرایی کامل و سراسری نزدیک‌تر شد.
امروز بر اساس اعلام سازمان بیمه سلامت ایران بیش از 3 هزار داروخانه و 12 هزار مطب به این طرح پیوسته‌اند و پزشکان می‌توانند با دریافت امضای الکترونیک نسخه‌های دارویی و پاراکلینیکی را به شکل الکترونیکی تجویز کنند و داروخانه‌ها نیز نسخ را از طریق آن دریافت و به بیماران ارائه کنند.
در حال حاضر ۷۳ درصد از مطب‌های پزشکی کشور نیز به سامانه نسخه‌نویسی الکترونیک متصل هستند و به‌صورت آنلاین نسخه ارسال می‌کنند که از این میان ۳۰ درصد به‌صورت ویزیت شدن و ۷۰ درصد نیز به‌صورت نسخه الکترونیکی ارائه خدمت می‌کنند. همچنین ۶۸۰۰ مرکز پاراکلینیک مانند داروخانه، مراکز تصویربرداری و فیزیوتراپی نیز نسخه‌پیچی را به‌صورت الکترونیکی انجام می‌دهند که این اتفاقی کم‌نظیری است.
به پیش‌بینی سازمان‌های بیمه‌گر نسخه‌پیچی الکترونیکی تا پایان سال به ۸۰ درصد خواهد رسید، اما آنها امیدوارند تا پایان سال پوشش ۱۰۰ درصدی داشته باشند. از طرف دیگر تاکید رئیس‌جمهور هم بر این است که از تاریخ ۹۹/۹/۹ مصرف کاغذ در سازمان‌های بیمه‌گر و مراکز درمانی به حداقل برسد.
آنطور که صاحب‌نظران و متخصصان امور بیمه و پزشکی از مزایای ثبت نسخه الکترونیک در مطب پزشکان طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی و بیمه سلامت سخن گفته‌اند، این طرح علاوه بر افزایش دقت و صحت در تولید نسخه، موجب تسهیل و تسریع در روند کاری داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینیک می‌شود. همچنین امکان مشاهده اطلاعات هویتی و اقلام تجویز شده، فقط با کد ملی بیمار در این مراکز میسر می‌شود و نیازی به ثبت مجدد اطلاعات در سیستم پورتال درمان سازمان‌های بیمه‌گر نیست.
از دیگر مزایای نسخه الکترونیک این است که با ثبت نسخه الکترونیک توسط پزشکان طرف قرارداد، ۶۰ درصد علی‌الحساب حق‌الزحمه پزشکان به‌صورت برخط، در انتهای روز به حساب آنها واریز می‌شود. پرداخت علی‌الحساب به‌صورت روزانه به داروخانه‌های طرف قرارداد سازمان‌های بیمه‌گر نیز پس از دریافت امضای دیجیتال از سازمان نظام پزشکی برای مسئولان فنی و تایید الکترونیکی نسخ در دستور کار قرار دارد و در برخی از داروخانه‌های استان‌ها نیز این طرح عملیاتی شده است. علاوه بر این نسخه الکترونیک مشکل بدخطی بسیاری از پزشکان را نیز رفع خواهد کرد.
با اجرای نسخه الکترونیک همچنین سابقه مصرف دارویی بیماران مشخص می‌شود؛ زیرا ممکن است یک بیمار در طول یک هفته به چند پزشک مراجعه کند و به‌این‌ترتیب پزشکانی که این فرد بیمار را ویزیت می‌کنند، می‌دانند که در نسخه‌های قبل چه داروهایی را مصرف کرده است. از دیگر مزایای اجرای این طرح می‌توان به جلوگیری از مصرف کاغذ، جلوگیری از سوءاستفاده از نسخ کاغذی، کنترل رفتار بیمه‌شدگان و به دست آمدن آمار و اطلاعات برای برنامه‌ریزی اشاره کرد.
اگرچه در قانون بودجه سال 99 و برنامه‌های پنجم و ششم توسعه نسبت به اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک به‌صراحت تاکید شده است، اما شیوع ویروس کرونا موجب شد مسئولان نظام سلامت کشور اجرای این طرح را در اولویت کارشان قرار دهند و حالا با گذشت پنج ماه از سال 99 و نیاز شدید کشور به پرونده الکترونیک سلامت و نسخه‌نویسی الکترونیک این طرح وارد فازهای نهایی شده تا بدین ترتیب مراجعه بیماران به مراکز درمانی و افزایش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا به حداقل ممکن برسد.
البته این روند نارضایتی‌هایی را هم در پی داشته و اعضای انجمن داروسازان و فعالان صنفی داروسازی و حتی داروخانه‌داران انتقاداتی به رویه جدید طرح دارند و حتی برخی آن را شتاب‌زده می‌دانند. به گفته آنها با این روند امکان همراهی داروخانه‌ها و داروسازان در ادامه طرح نخواهد بود و حتی بیم شکست طرح هم وجود خواهد داشت.
هزینه‌های طرح را به گردن داروخانه‌ها نیندازید
سیدعلی فاطمی، نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران در خصوص این طرح گفت: «یکی از مباحثی که امروز داروسازان با آن مشکل دارند بحث نسخ الکترونیکی است، البته اگر با آن هوشمندانه برخورد شود می‌تواند به یک فرصت تبدیل شود.»
وی افزود: «زمانی که نسخه کاغذی حذف شود بحث خطاهایی که امروز به دلیل بدخطی پزشکان رخ می‌دهد کاهش پیدا خواهد کرد. از سوی دیگر یکی از معضلات داروخانه‌ها که استخدام و نگهداری نیروهای نسخ خوان و یا به‌اصطلاح نسخه‌پیچ حرفه‌ای است تا بتوانند نسخ بدخط را بخوانند، هم مرتفع خواهد شد. البته در بیشتر مواقع داروسازان هم زمان زیادی را صرف خواندن خطوط غیر قابل خواندن و یا در برخی موارد دستورات دارویی گنگ می‌کردند.»
فاطمی با تاکید بر اینکه اگر طرح نسخه‌نویسی الکترونیک به‌صورت درست شکل بگیرد بخشی از کار داروخانه‌ها سبک خواهد شد، ادامه داد: «در این صورت دیگر خواندن نسخ بد خط یک تکنیک و فن محسوب نخواهد شد و دستورات دارویی به‌وضوح قابل رویت خواهد بود. ضمن اینکه داروسازان هم با فراغت بیشتر می‌توانند به وظیفه اصلی خود که همان دادن خدمات دارویی است، بپردازند. البته امروز داروسازان در داروخانه‌ها علاوه بر وظیفه اصلی خود، مسئولیت نسخ را هم بر عهده دارند.»
نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران با اشاره به این دیدگاه بیمه‌ها که معتقدند داروخانه‌ها و داروسازان در برابر اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک مقاومت می‌کنند، اظهار داشت: «انجمن داروسازان و صنف داروسازی تا به امروز با طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی نهایت همراهی را داشته و نامه‌ها و اطلاعیه‌های ما همگی در راستای همراهی با اجرای این طرح بوده است.»
وی افزود: «امروز ما به همه داروخانه‌های کشور اعلام کرده‌ایم که نسخی را که به‌صورت الکترونیک به آنها ارجاع می‌شود را بپیچند و این کار هم در حال انجام است. البته فلسفه نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک هم همین است، اما متاسفانه سازمان‌های بیمه‌گر توقعاتی را از داروخانه‌ها و داروسازان دارند که نه معقول است و نه قابل انجام.»
وی افزود: «متاسفانه امروز به دلیل عدم همراهی و اقبال جامعه پزشکی به طرح نسخه‌نویسی الکترونیک، این طرح در آستانه شکست قرار دارد.» فاطمی تصریح کرد: «سازمان‌های بیمه‌گر برای اینکه از شکست فرار کنند و آن را توجیه کرده و بپوشانند از داروخانه‌ها خواسته‌اند که نسخ کاغذی را که پزشکان می‌نویسند همان زمان تبدیل به فایل دیجیتال و یا به‌اصطلاح نسخه الکترونیک کنند و این به آن مفهوم است که داروخانه‌ها و داروسازان باید وظیفه‌ای که در مطب و به‌وسیله پزشک و یا منشی مطب باید انجام گیرد را به انجام دهند که این موضوعی با مخالفت انجمن داروسازان و داروخانه‌ها مواجه شده است.»
فاطمی با بیان اینکه این دستورالعمل به‌صورت کتبی از سوی سازمان‌های بیمه‌گر به داروخانه‌ها اعلام شده است، گفت: «این امکان اصلا وجود ندارد؛ هرچند نسخه‌نویسی الکترونیک هزینه‌هایی را برای داروخانه‌ها دربر داشت، ولی داروخانه‌داران با آن موافقت کردند زیرا کار کردن با سامانه نسخه‌پیچی الکترونیک برای در داروخانه‌ها هم بسیار راحت‌تر است، اما اگر بخواهیم برای جلب نظر بیمه‌ها فایل‌ها را چاپ کنیم هزینه کاغذ برای ما خواهد داشت. علاوه بر این باید سخت‌افزارهایی را تهیه کنیم که اینها هم به داروخانه‌ها تحمیل می‌شود.»
نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران در ادامه گفت: «البته در قانون پیش‌بینی شده است که مبلغی برای نسخه‌پیچی الکترونیک از بیماران دریافت شود، اما الآن این مبلغ به داروخانه‌ها پرداخت نمی‌شود. از سوی دیگر با این طرح سازمان‌های بیمه‌گر سالانه بیش از 500 میلیارد تومان صرفه‌جویی می‌کنند که این هزینه‌ها شامل کاغذ مورد نیاز برای دفترچه‌های بیمه و پردازش اطلاعات حاصل از این دفترچه‌ها و موارد دیگر را شامل می‌شود که به گفته این سازمان‌ها با این طرح دیگر نیازی به هزینه کرد آن نخواهد بود.»
وی با گلایه از سازمان‌های بیمه‌گر، افزود: «سازمان‌های بیمه‌ای به‌جای اینکه این هزینه‌ها را تعدیل کنند می‌خواهند هزینه‌های طرح را به گردن داروخانه‌ها بیندازند؛ مثلاً در گذشته اگر سازمان‌های بیمه‌ای پول کاغذ می‌دادند امروز با این طرح انتظار دارند داروخانه‌ها هزینه کاغذ را بپردازند که این اقدام اصلا منطقی و قابل پذیرش نیست. بدتر اینکه این اقدام یک عمل توهین‌آمیز است زیرا بیمه‌ها انتظار دارند داروساز کار یک فرد عادی را برای آنها انجام دهد و نسخه دارویی را تبدیل به فایل کند. ازاین‌رو با صدای بلند می‌گوییم که انجمن داروسازان به‌هیچ‌وجه زیر بار این تصمیم نخواهد رفت.»
فاطمی تصریح کرد: «علت مخالفت ما با سازمان بیمه سلامت ایران که امروز پیش‌قراول این تصمیم است، همین موضوع است. متاسفانه سازمان‌های بیمه‌گر در این تصمیم هم مانند اغلب اقدامات خود همه جوانب را در نظر نگرفته‌اند و به‌صورت تک‌بعدی به موضوع نگاه کرده‌اند که به اعتقاد ما این نوع نگاه و تصمیم‌گیری نتیجه‌ای جز شکست برای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک نخواهد داشت.»
فاطمی در پایان تاکید کرد: «به‌زودی با پدیده دیجیتال و حذف نسخ کاغذی و ارائه خدمات به‌صورت الکترونیک، شاهد تحولات اساسی در تاریخ داروسازی کشور خواهیم بود.»
زیرساخت بیمه سلامت آماده نیست
ارمغان هوشیارفرد، عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان ایران هم اظهار داشت: «داروسازان همواره پیشگام ارائه خدمت‌رسانی مطلوب دارویی به مردم در شرایط بحرانی جنگ و سیل بوده‌اند و این خدمت‌رسانی همچنان و به‌خصوص از زمان شیوع کرونا در کشور ادامه دارد و هر روزه شاهد ابتلای تعداد زیادی از همکاران داروساز در صف اول مقابله با کرونا مواجه هستیم.»
وی افزود: «متاسفانه در میان همه این مشکلات برخی از سازمان‌ها خدمات داروسازان را نمی‌بینند و برخی نیز با بی‌تدبیری مشکلات زیادی را به داروخانه‌ها و داروسازان متحمل می‌کنند. ازجمله می‌توان به ضرب‌الاجل اجرای نسخه‌پیچی الکترونیک به شیوه درخواستی سازمان بیمه سلامت که بدون در نظر گرفتن بستر یکپارچه درگاه سازمان‌های بیمه‌گر اصلی و تکمیلی با اولویت نسخه‌نویسی الکترونیک است.»
عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان ایران تاکید کرد: «مذاکرات متعددی در این زمینه با مسئولین صورت گرفته است، ولی همچنان نسخ کاغذی توسط پزشکان نوشته می‌شود و ذکر عبارت «ویزیت شد» برای نسخه‌نویسی الکترونیکی پزشکان کفایت کرده و اصرار به اجرا به شیوه فوق برخلاف رویه اجرایی اصولی و منطقی طرح ارزشمند پرونده سلامت الکترونیک است.»
شفاآنلاین را در اینستاگرام هم دنبال کنید
هوشیارفرد گفت: «اجرای ضرب‌الاجلی این طرح توسط بیمه سلامت نه‌تنها در پیشگیری از کرونا موثر نیست، بلکه باعث تجمع بسیار زیاد مراجعان در داروخانه جهت اخذ تاییدیه داروها می‌شود و برخلاف مصوبات ستاد ملی کرونا است؛ زیرا فاصله اجتماعی در داروخانه رعایت نمی‌شود و باعث شیوع بیشتر کرونا در استان که در وضعیت قرمز قرار دارد، می‌شود.»
عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان ایران در پایان تاکید کرد: «داروسازان سراسر کشور ضمن استقبال از پرونده ملی و ارزشمند سلامت الکترونیک و آگاهی از نتایج ارزشمند اجرای اصولی و منطقی این طرح، خواستار اجرای اصولی و منطقی این طرح با اولویت نسخه‌نویسی الکترونیک هستند.»
