قطع ریشه‌ اعتیاد چگونه امکان‌پذیر است؟

شفاآنلاین>اجتماعی>اعتیاد به مواد مخدر از مهمترین معضل های اجتماعی است که در روند توسعه اجتماعی و اقتصادی جامعه اخلال ایجاد می کند و بنیان های آن را متزلزل می سازد.

به گزارش شفاآنلاین:به همین دلیل مبارزه فراگیر و پیوسته با این پدیده باید از اولویت های مسوولان مربوطه باشد تا با رویکردی کارشناسانه و علمی به رویارویی با این مهم بپردازند و از این رهگذر، سلامت فردی و اجتماعی جامعه تضمین کنند.

اعتیادی که به گفته اسکندر مومنی دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر، 300 میلیون نفر در جهان مصرف کننده آن هستند و سالانه بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر در اثر سوءمصرف مواد مخدر جان می دهند.

مومنی با بیان اینکه در کشور دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر مصرف کننده مستمر و  یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر مصرف کننده تفننی وجود دارد که جمعا چهار میلیون نفر مصرف کننده را نشان می دهد، خاطرنشان کرد: در میان جمعیت فعال ۱۵ تا ۶۴ سال، ۵.۴ درصد مصرف کننده مواد مخدر هستند.

علت کشش اقشار مختلف جامعه به سمت این ماده افیونی و عوامل بازدارنده آن از جمله مواردی است که همواره در محافل تخصصی و کارشناسانه مورد بحث و بررسی قرارگرفته و درباره آن چاره اندیشی شده است اما به باور امان الله قرایی مقدم تا بسترهای اجتماعی عوامل برانگیزنده به اعتیاد گسترده است، عوامل بازدارنده قدرت مانور کمتری دارند.

این جامعه شناس با تاکید بر اینکه عوامل برانگیزنده اعتیاد، یک منظومه متعدد الابعاد و اجزا با سطوح و جنبه ها و جلوه های گوناگون است که هر لحظه در حال تغییر چهره هستند، هشدار داد: برای قطع ریشه های اختاپوس اعتیاد در جامعه، باید قدرت عمل و مانور عوامل بازدارنده افزایش یابد.

بستر اجتماعی مناسب از جمله عوامل برانگیزنده و کشش افراد به سمت موضوعی

قرایی مقدم با بیان اینکه بر اساس نظریه «فضای زندگی» کرت لوین روانشناس، زمینه و بستر اجتماعی مناسب از جمله عوامل برانگیزنده و کشش افراد به سمت موضوعی می شود، خاطرنشان کرد: وقتی عوامل برانگیزنده فرد به سمت اعتیاد از قبیل خانواده ناپایدار، فقر، بیکاری، نداری، دوستان ناباب، ضعف اعتقادات و باورهای زندگی، محل زندگی پرخطر و بسیاری موارد دیگر وجود داشته باشد؛ بدرستی کاری از دست کسی ساخته نیست. 

عوامل برانگیزنده اعتیاد در مناطق بالا و پایین شهر متفاوت است

وی با تاکید بر اینکه در همه مناطق احتمال معتاد شدن وجود دارد اما در محله های پر خطر احتمال مصرف بیشتر می شود، ادامه داد: شکی نیست که در مناطق پر درآمد و نسبتا مطلوب هم اعتیاد وجود دارد اما عوامل آن به نوعی فرق دارد. در مناطق به اصطلاح مرفه جامعه، عوامل برانگیزنده، برگزار کردن میهمانی و دورهمی های شبانه، اعتیاد و سیگار کشیدن والدین بخصوص مادر، نبود نظارت جدی بر فرزندان و دادن پول تو جیبی های زیاد به آنان است ضمن اینکه گروه دوستان و همسالان هم نقش بسزایی در تشدید این عوامل برانگیزنده دارند.

شفاآنلاین را در اینستاگرام هم دنبال کنید

این جامعه شناس به نتیجه تحقیقات و مطالعات خود در مناطق پرخطر اشاره کرد و یادآور شد: وقتی دانش آموزی برای رفتن به مدرسه از کنار پارک هرندی می گذرد و هر روز شاهد صحنه های کشیدن مواد، افتادن افراد در جوی آب و انواع ابزارآلات مصرف مواد مخدر است، چه انتظاری از او است که در کوچکترین تنگنای زندگی به سمت مصرف کشیده نشود.

قرایی مقدم  با بیان اینکه بیکاری ام الافساد و بستر مهم اعتیاد است، یادآور شد: اینکه شاهدیم مصرف مواد در میان جوانان افزایش یافته، بیکاری و ناامیدی از آینده است.

جامعه، مجرم درجه اول در اعتیاد افراد است

پژوهشگر مسائل اجتماعی با یادآوری اینکه در کنار عوامل برانگیزنده از نوع مادر، پدر، نوع سرپرستی، اعتقادات، فقر، دوستان ناباب، عوامل بازدارنده همچون پلیس، دستگاه قضا و زندان نهادینه شده است، تصریح کرد: این عوامل بازدارنده نمی تواند جلوی عوامل برانگیزنده مقاومت کند چرا که عوامل برانگیزنده از در و دیوار می ریزد درنتیجه نمی توان بدون درست کردن زیرساخت ها و بسترها،در مقابل این عوامل بازدارنده بود. بعبارتی دیگر وقتی مهارت زندگی، قدرت نه گفتن، وظیفه مداری و مسئولیت پذیری را به جوانان نیاموخته ایم، چطور توقع داریم مانع و سد راه به خلاف کشیده نشدن آنان باشیم.

قرایی مقدم با تاکید بر اینکه عامل بی عمل نباشیم، تصریح کرد: ذات هیچ انسانی مجرم و جرم فطری، ارثی و نژادی نیست بلکه جامعه افراد را معتاد می کند. چنانچه در مورد تخریب و پاکسازی محله هایی همچون خاک سفید دیدیم که فساد با بولدوزر از بین نرفت و از روی زمین به زیر زمین کشیده شد.

وی هشدار داد: پس تا بسترهای اجتماعی و عوامل برانگیزنده مصرف مواد مخدر درمان نشود قوانین و اجرای آن قدرت بازدارندگی خود را از دست می دهند.

ایرنا