شفاآنلاین>سلامت>هر روز در گوشه گوشه جهان با گریه یک زندگی جدید آغاز میشود، گریهای که شیرینترین گریه عالم است، نوزادی متولد میشود، گریهای به گوش میرسد و مادری لبخند میزند، در این بین هستند کسانی که در لحظه زیبای تولد دست دارند، دستانی پر از مهر و مهربانی.
مثل یک مادر، همراه و پرستاری غمخوار از روزهای نخست بارداری تا لحظه سخت، اما شیرین تولد کنار مادران هستند، نخستین کسانی هستند که پس از تولد به نوزادان خوش آمد میگویند و او را عاشقانه به آغوش مادر میسپارند، کارشان اینجا تمام نمیشود، پس از تولد هم مثل دوستی مهربان و آشنا مراقب سلامت مادر و نوزاد هستند، برای همین است که اسمش از مادر مشتق شده است و ماما خطابش میکنند.
پنجم ماه مـی مصـادف بـا ۱۶ اردیبهشـت ماه، از سوی سازمان بهداشت جهانی و کنفدراسیون بینالمللی مامایی به نام «روز جهانی ماما» نام گذاری شده است. این روز برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ به عنوان روز جهانی ماما پیشنهاد شد و در سال ۱۹۹۲ به صورت رسمی در جهان معرفی شد. هدف از بزرگداشت روز جهانی ماما، افزایش آگاهی و تبادل اطلاعات در راستای سلامت مادر و نوزاد است.
روز ماما امسال با سالهای قبل کمی تفاوت دارد، چرا که سازمان جهانی بهداشت، امسال را «سال جهانی پرستاران و ماماها» نامیده است؛ ماماها امسال روزشان را در سال جهانی ماما جشن میگیرند.
همزمان با همه گیری بیماری کووید-۱۹ هزاران و بلکه میلیونها پرستار و ماما سلامت و ایمنی خود را به خطر انداختند تا با بحران کرونا مقابله کنند.
ماماها در نظام سلامت ایران دایره وظایفشان تنها منوط به مادران باردار نمیشود، بسیاری از ماماها به عنوان مراقبت سلامت در شبکه بهداشتی خدمت میکنند.
ماماهایی که ایثار را بار دیگر در بحران کرونا مشق کردند، جانشان را کف دستشان گرفتند و به عنوان مراقب سلامت، پرستار یا مامای بخش زایمان از سلامت مردم ایران دفاع کردند.
نجات جان ۷۰۰ مادر مبتلا به کووید ۱۹
ماماهایی که مراقب مادران باردار بودند تا ترس و وحشت روزهای کرونایی آنها را کم کنند و نگذارند مادران باردار به کرونا مبتلا شوند.
شهلا خسروی مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در امور مامایی درباره حضور ماماها در اپیدمی کرونا اظهار کرد: در ابتدای اپیدمی کرونا کاربری بیمارستانها تغییر کرد و برخی ماماها وظیفه مراقبت از بیماران کرونایی را به عهده گرفتند و بیمارستانهایی که برای زایمان و مراجعه مادران باردار در نظر گرفته شده بودند، بار مراجعه بیشتری داشتند، در طول ایپدمی ماماها مادران مشکوک به کرونا را به بیمارستانهای سانتر کرونا منتقل میکردند، در ابتدا بخشهای زایمان با کمبود وسایل حفاظتی رو به رو بود که به تدریج این مشکل حل و مدیریت شد.
مشاور وزیر بهداشت در امور مامایی با اشاره به آمار مادران باردار مبتلا به کرونا اظهار کرد: ۵۰۰ مادر باردار بستری کرونایی در بخشهای زایمان و ۲۰۰ مادر باردار کرونایی در بخش سرپایی داشتیم، باید توجه داشت بعد از زایمان باید تماس پوست به پوست مادر و جنین را داشته باشیم و به دلیل ابتلای مادر باردار به کرونا شرایط سختتر میشود.
خسروی گفت: ماماهایی که در زایمان مادران باردار کرونایی نقش دارند، بسیار در خطر بوده و همچنان در خط مقدم مقابله با کرونا خدمت رسانی میکنند، ۲۵ میلیون غربالگری به دست ۱۲ هزار ماما در بسیج ملی مقابله با کرونا رقم خورد.
سپیدپوشان عرصه مامایی در حفاظت از جان مادران و نوزدان در دل بحران کرونا حماسه آفریدند، حماسهای از جنس ایثار و فداکاری و در نهایت سه ماما با خون خود شهادت در راه سلامت را امضا کردند.
مشاور وزیر بهداشت در امور مامایی با اشاره به آمار فوتیها و مبتلایان به کرونا در ماماها اظهار کرد: ۲۴۰ ماما کرونا مثبت و ۴۰ تا ۵۰ ماما بستری شدند و ۳ نفر فوت کردند که ۲ نفر در بخش بهداشت و یک نفر در بخش درمان بودند.
ماماها تنها به مادران باردار ارائه خدمت نمی کنند، بلکه سلامت نوزاد تازه متولد شده هم برایشان دغدغه است، کرونا به نوزاد تازه متولد شده هم رحم نمیکند، در ایران هم شماری از نوزادان از مادران باردار به کرونا متولد و کرونایی شدند.
خسروی درباره آمار نوزادان کرونایی از مادران بارداراظهار کرد: ما ۲۰ نوزاد کرونا مثبت از مادر باردار کرونایی داشتیم و همکاران ما سعی کردند ۶۰۰ هزار مادر باردار را ۲ بار غربالگری کنند، و هنوز درباره انتقال مادر به جنین بحثهای بسیاری وجود دارد و اگر غربالگریها به خوبی انجام شود، میتوانیم از ابتلای نوزاد به کرونا جلوگیری کنیم.
اینها بخشی از دفتر زندگی سپیدپوشانی است که در عرصه سلامت و مامایی خدمت میکنند، مامایی در ایران قدمتی طولانی دارد، قدمت این رشته به شکل آموزش عالی پس از تحصیلات دبیرستان، به ۸۰ سال قبل برمی گردد.
اولین آموزشگاه مامایی به نام «مدرسه قابلگی» با ۱۰ نفر شاگرد در سال ۱۲۹۸ در بیمارستان بانوان شهر تهران تاسیس شد و پس از گذشت ۱۰ سال اولین آموزشگاه عالی مامایی در سال ۱۳۰۸ و با اعطای مدرک معادل لیسانس به عنوان یکی از شعب مدرسه طب، آغاز به کار کرد.
در سال ۱۳۱۳ دانشگاه تهران تاسیس و سپس دانشکده پزشکی آن نیز افتتاح شد و چند سـال بعـد در سـال ۱۳۱۹، بیمارستـان زنـان به دانشکده پزشکی پیوست. هم اکنون مراکز متعددی در زمینه تربیت دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مامایی، فعالیت میکنند.
حیطه خدمات مامایی بسیار وسیع است و ابعاد مختلف بهداشتی در زمینه بهداشت باروری، مشاوره، آموزش و آگاهی در دوران بلوغ، ازدواج، بارداری و یائسگی را شامل میشود و این آموزشها ضامن سلامت خانواده هاست.
ماما به عنوان حلقه ارتباطی و هماهنگکننده بین اعضای خانواده و اعضای تیم بهداشتی - درمانی نقش بسیار مهمی در تامین سلامت زنان و نوزادان ایفا میکند. ارائه مراقبتهای مامایی با کیفیت بالا و تلاش در بهبود مستمر آن، عامل بالقوهای در کاهش مرگ و میر و ابتلای مادران خواهد بود.
هر یک از افراد فعال در رشتههای پزشکی و پیراپزشکی مسئولیتهایی دارند که طبق قانون موظف به انجام آن هستند. ماماها از این قاعده مستثنا نیستند و از جمله وظایف آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
وظایف ماماها در مراقبتهای قبل از زایمان تهیه شرح حال بیمار شامل یادداشت آخرین روز قاعدگی، تعیین تاریخ زایمان، ضمیمه کردن فرم معاینه کامل توسط پزشک برای مراجعه بیمار که نشانه سلامت کامل زن باردار است.
ماماها در دوران بارداری اقداماتی، چون اندازهگیری وزن و فشار خون، اندازهگیری رحم (تعیین سن حاملگی) و مقایسه آن با سن حاملگی، بررسی صدای قلب جنین، بررسی وجود ورم در اندام ها، درخواست آزمایش، ارجاع موارد غیر طبیعی به پزشک یا متخصص و در هنگام زایمان اقداماتی، چون بررسی چگونگی دردهای زایمان از لحاظ، شنیدن صدای قلب جنین از لحاظ تعداد و منظم بودن آن، تشخیص زایمانهای زودرس، اندازهگیری فشار خون و وجود ورم در اندام ها، اندازهگیری درجه حرارت و نبض مادر و صدور دستور مراقبتهای لازم درباره نوزاد و مراقبتهای بهداشتی خود مادر را به عهده دارند.
باشگاه خبرنگاران جوان