کاهش عوارض جانبی داروهای ضد سرطان با روش ایرانی

محققان اين دانشگاه مي‌گويند نانوحامل پلیمری است و در صورت استفاده از آن، علاوه ‌بر کاهش میزان مورد نیاز داروی مصرفی، عوارض جانبی ناشی از آن نیز کاهش می‌یابد.

متوترکسات (MTX)، یکی از پرکاربردترین و مؤثرترین داروهای ضدسرطان در شیمی درمانی است که به طور گسترده برای درمان انواع مختلف بدخیم؛ نظیر سرطان‌های خونی (لوسمی)، ریه، روده بزرگ و ساير سرطان‌ها مصرف می‌شود. با توجه به این که اثرگذاری این دارو بسیار بالا بوده و مصرف آن با عوارض زیادی همراه است، رهاسازی کنترل شده‌ی آن بر اساس استفاده از مواد پلیمری هوشمند، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این طرح تلاش شده است تا با ساخت یک پلیمر هادی نانوساختار، این دارو درون آن قرار گرفته و تحت شرایط کنترل شده و در بافت هدف رهاسازی دارو صورت گیرد.

به گفته‌ی احسان شمائلی دانشجوی مقطع دکتری شیمی تجزیه دانشگاه تربیت مدرس پلیمرهای هادی از مهم‌ترین مواد هوشمندی هستند که علاوه بر مزیت زیست‌سازگاری، امکان کنترل رهاسازی دارو را با کمک یک محرک الکتریکی، شیمیایی خارجی فراهم می‌کنند. با این حال بارگذاری داروهای ضدسرطان در این پلیمرها با مشکلاتی از قبیل بازده پایین و یا پایداری کم پلیمر تهیه شده مواجه است. در این کار تحقیقاتی داروی متوتروکسات با روشی ساده در ساختار پلی پیرول نانوساختار، به عنوان پلیمر هادی هوشمند، قرار گرفته و عوامل مؤثر در رهاسازی این دارو مورد بررسی قرار گرفته است.

پلیمریزاسیون الکتریکی پلی‌پیرول در حضور MTX به تنهایی، پلیمری با کیفیت بسیار پایین، ناپایدار و با میزان داروی بارگذاری شده‌ی بسیار پایین را سبب می‌شود. اما با حضور ماده‌ی فعال سطحی کاتیونی ستیل پیریدینیوم (CP)، این مشکلات مرتفع شده و مقدار داروی بارگذاری شده افزایش چشمگیری دارد. از طرفی با کنترل دما و pH محیط و نیز زمان و میزان پتانسیل اعمال شده می‌توان اندازه و ساختار نانوحامل را نیز کنترل کرد.

 بر اساس نتایج حاصل شده معادله‌ی حاکم بر سینتیک عملکرد این نانوحامل همخوانی بسیار خوبی با معادله‌ی آورامی دارد و می‌توان میزان رهاسازی دارو را با تغییرات دما و پتانسیل کنترل نمود.