محمد اسلامی، مشاور فنی دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت خبر داد که 150 تا 350 هزار سقط جنین در طول سال صورت میگیرد که در واقع میتوانیم بگوییم روزی هزار سقط در کشور انجام میشود. از این تعداد، 120 هزار مورد اعلام کردهاند که فرزند نمیخواستهاند، صد هزار مورد هم بیمار بودهاند و بین 20 تا 36 درصد نیز بهدلیل مسائل اقتصادی، سقط جنین انجام دادهاند.
جدای از این دلایل، دکتر رویا تقی پور، متخصص زنان و زایمان نیز معتقد است: یکی از عمده دلایل افزایش سقط جنین غیر قانونی در کشور، در دسترس بودن داروی «میزوپروستول» است.
به گفته این متخصص، این دارو که باعث خونریزی رحم و سقط جنین میشود، در گذشته برای تهیه آن نیاز به نسخه پزشک و تائید سونوگرافی بود، اما الان این دارو خیلی راحت و بهصورت قاچاق در کشور توزیع میشود و به همین دلیل با اطمینان میتوان گفت که یکی از عمده دلایل شیوع سقط جنین غیرقانونی، نبودنظارت کافی بر توزیع این دارو بین مردم است.
دکتر تقیپور تاکید میکند که این دارو در گذشته برای بیماریهای گوارشی استفاده میشد ولی پس از کشف اثر این دارو بر تسریع روند سقط جنین، شاهد هستیم که هماکنون حتی برخی مادران باردار بدون داشتن نسخه قانونی، این دارو را در خانه مصرف کرده و پس از خونریزی رحم، برای سقط جنین به مراکز درمانی مراجعه میکنند.
افزایش سن زن، فاصله بارداری زیاد پس از ازدواج، بارداری برنامهریزی نشده و تمایل نداشتن به فرزندآوری از دیگر دلایل سقط جنین غیرقانونی است که مشاور فنی دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت به آن اشاره میکند و به باور این مقام مسئول، اعتقادات مذهبی نیز مهمترین مانع برای انجام سقط گزارش شده است. در شرایطی که مسئولان نسبت به اجرای سیاستهای افزایش جمعیت موظف شدهاند، اما آمار روزانه هزار سقط جنین غیرقانونی در کشور، کاملا در تضاد با این رویکرد است و در چنین شرایطی، واضح است که کاهش تعداد سقط جنینهای غیرقانونی، میتواند به طور مستقیم بر روند افزایش جمعیت کمک کند.
سقط غیرقانونی جنین؛ در همین نزدیکیها
پیشتر از سوی وزارت بهداشت اعلام شده بود که سال 91، حدود 220 هزار سقط جنین انجام شده که 120 هزار مورد آن به صورت غیرقانونی بوده است.با توجه به اینکه سقط غیرقانونی جنین، عملی مجرمانه و قابل پیگرد قانونی است که کمتر فاش میشود، آمارهای غیررسمی از سقط جنینهای بیشتری در طول سال حکایت میکند.
شاید تصور شود این سقطهای غیرقانونی در دخمههای تاریک و ترسناک اتفاق میافتد ولی دکتر تقی پور، یادآوری میکند که اغلب سقط جنینهای غیرقانونی در مطب برخی پزشکان و ماماهای متخلف اتفاق میافتد و البته برخی سقط جنینها هم از سوی افرادی انجام میشود که اصلا پزشک نیستند.به گفته این متخصص، سقط جنینهای غیرقانونی خطرات جبران ناپذیری برای سلامت مادران داشته و گاه میتواند به مرگ مادر باردار منجر شود.
از عمده این خطرات میتوان به سوراخ شدن رحم، خونریزی داخلی، نازایی دائمی، بروز عفونت به دلیل استفاده از تجهیزات پزشکی آلوده و کم خونی مادر به دنبال خونریزی زیاد حین سقط جنین اشاره کرد.
آمار صعودی سقط با افزایش معضلات اجتماعی
براساس آمارهای وزارت بهداشت، حدود یک سوم سقط جنینهای غیرقانونی به دلیل مشکلات اقتصادی اتفاق میافتد و همین آمارها نشان میدهد تا چه حد میان پدیدههای اجتماعی و آمارهای سقط جنین، رابطه مستقیم وجود دارد.
دکتر داوود امی، معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پزشکی کشور هم معتقد است که افزایش سقط جنین غیرقانونی با افزایش آسیبهای اجتماعی در ارتباط است و براحتی میتوان پیشبینی کرد که با افزایش آسیبهای اجتماعی مثل طلاق، روابط نامشروع، پدیده کودکان کار و زنان خیابانی، سقط جنینهای غیرقانونی نیز افزایش یابد.
این مقام مسئول تصریح میکند که باوجود افزایش آسیبهای اجتماعی در کشور میتوان حدس زد که آمار سقط جنینهای غیر قانونی در کشور نیز افزایش محسوسی پیدا کرده باشد.
جدای از سقط جنینهای غیرقانونی که بهعنوان تهدیدی جدی برای سلامت کانون خانواده مطرح میشود، وجود بیش از 11 میلیون دختر و پسر در آستانه ازدواج، حضور سه میلیون زوج نابارور در کشور و بیمه نشدن داروهای گرانقیمت درمان ناباروری، افزایش آمار طلاق و ابتلا به ایدز از سال 85 تا امروز و خطر افزایش بارداری در زنان بالای 40 سال به دلیل تاخیر در ازدواج و بارداری، از دیگر چالشهای پیش روی خانوادههای ایرانی است که روز گذشته مسئولان وزارت بهداشت به آن اشاره کردهاند.
مجموع این آسیبهای اجتماعی، جدای از آنکه میتواند سلامت فردی را به خطر بیندازد، میتواند سلامت خانواده و جامعه را هم تهدید کند. به همین منظور انتظار میرود دولت با تاکید بیشتر بر سلامت اعضای خانواده ـ از جنین تا بزرگسال ـ به روند افزایش سلامت جسمی و روانی خانوادهها کمک کند.