شیر غنی از پروتئینهای با کیفیت بالا است که دارای همه اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز برای رشد و حفظ بافتهای بدن و تامین سلامت انسان است
شفاآنلاین>سلامت>شیر بهدلیل دارابودن ترکیبات خاص تنها ماده شناخته شده در طبیعت است که میتواند بهطور متعادل تمام نیازهای بدن شامل رشد، تامین انرژی، ساخت و ترمیم بافتها را تامین کند.
به گزارش
شفاآنلاین،عمدهترین ویژگی شیر که آن را نسبت به سایر مواد غذایی متمایز میکند، ترکیب پروتئینی و وجود املاح آن بهخصوص کلسیم و فسفر است.
دکتر سعیده اسمعیلی، عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تعذیهای وصنایع غذایی کشور درباره ارزش تغذیهای شیر، گفت: شیر غنی از پروتئینهای با کیفیت بالا است که دارای همه اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز برای رشد و حفظ بافتهای بدن و تامین سلامت <Health>انسان است.
بهدلیل ارزش بیولوژیک بالای پروتئینهای شیر، این پروتئینها بهعنوان پروتئین استاندارد مرجع برای تعیین ارزش تغذیهای سایر منابع پروتئینی در نظر گرفته میشود. همچنین پروتئینهای شیر از کفایت جذب و بهرهوری بالایی برخوردارند.
وی ادامه داد: پروتئینهای شیر در مقایسه با سایر منابع پروتئینی، دارای غلظت بالاتری از اسیدهای آمینه شاخهدار شامل لوسین، ایزولوسین و والین است.اسیدهای آمینه شاخهدار بهویژه لوسین، نقش مهمی در جلوگیری از اتلاف عضلانی در شرایطی که کاتابولیسم و تجزیه پروتئینها افزایش یافته است، ایفا میکنند.
لوسین یک اسیدآمینه کلیدی در متابولیسم،بهویژه در مسیر ساختن پروتئین است.علاوه بر این، پروتئینهای شیر غنی از اسیدهای آمینه سولفوردار سیستئین و متیونین است.این اسیدهای آمینه در سنتز گلوتاتیون نقش دارند که یک تریپپتید با عملکرد آنتیاکسیدانی، ضدسرطانی و ارتقادهنده عملکرد ایمنی است.
وی درباره ترکیبات تشکیلدهنده شیر، اظهار کرد: شیر گاو عمدتا از آب تشکیل شده؛ بهطوریکه حدود ۸۷درصد از ترکیب شیرگاو از آب تشکیل شده است.
سایر ترکیبات موجود در شیر عبارتنداز: لاکتوز (۸/۴درصد)، پروتئین (۲/۳ درصد)، چربی (۷/۳ درصد)، نیتروژن غیرپروتئینی و خاکستر (۷/۰درصد). علاوه بر این، شیر یک ماده غذایی سرشار از ترکیبات مغذی ارزشمند از قبیل کلسیم، ویتامین D (در شیرهای غنی شده با ویتامین D)، ویتامین A، ریبوفلاوین، پتاسیم و فسفر است. همچنین شیر منبع خوبی از اسیدآمینه تریپتوفان بوده که پیشساز نیاسین (یکی از ویتامینهای گروه B) است.
علاوه براین، شیر حاوی ترکیبات زیستفعال با خواص درمانی و دارویی شناخته شده است.اسمعیلی با بیان اینکه محتوای پروتئینی شیر تقریبا برابر۳۶ گرم در هر لیتر است که حدود ۲۱درصد انرژی حاصل از شیر کامل را تامین میکند، عنوان کرد: کازئین و پروتئین وی (Whey)، پروتئینهای اصلی شیر هستند.
کازئین حدود ۸۰ درصد و پروتئینهای Whey حدود ۲۰درصد از کل پروتئینهای شیر را بهخود اختصاص میدهند. علاوه براین، شیر بهعنوان یک منبع غنی و بینظیر پپتیدهای زیستفعال بهشمار میرود.
عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیه در مورد نقش شیر بر سلامتی گفت: پروتئینهای شیر بهعنوان یک غذای عملگرا، دارای اثرات مفید شناخته شدهای بر روی سلامتی هستند.همچنین پروتئینهای شیر بهعنوان مهمترین منبع غذایی پپتیدهای زیستفعال با خواص بیولوژیک و فیزیولوزیک متعدد در نظر گرفته میشوند.
پروتئینهای شیر دارای اثرات وسیع در بهبود و تعدیل پاسخهای ایمنی هستند. همچنین مطالعات متعدد، عملکرد آنتیاکسیدانی، ضدسرطانی، ضدپرفشاری خون، کاهندهچربی خون)، ضدمیکروبی و ضدویروسی پروتئینهای شیر را اثبات کردهاند.
بهعلاوه نقش این پروتئینها در تنظیم اشتها، کاهش وزن بدن و حفظ عضلات بدن نیز مورد تایید است.وی با اشاره به اثرات ضدسرطانی پروتئینهای شیر، تصریح کرد: با توجه به محدودیتهای درمانهای موجود سرطان<Cancer>، محققان درصدد یافتن ترکیبات جدید با اثربخشی بیشتر و عوارض جانبی کمتر هستند.
از اینرو، در سالهای اخیر توجه زیادی به نقش ضدسرطانی ترکیبات طبیعی موجود در رژیم غذایی شده است. در این میان برخی تحقیقات بیانگر اثرات ضدسرطانی پروتئینهای شیر هستند.اغلب یافتههای موجود در این زمینه از مطالعات انجام شده بر روی ردههای سلولی و مدلهای حیوانی بهدست آمده است؛ این در حالی است که مطالعات انسانی بسیار محدود هستند.
مطالعات نشان میدهند که پروتئینها و پپتیدهای شیر بهدلیل داشتن ویژگیهای آنتیاکسیدانی، اثر بر سیستمایمنی و ارتقای پاسخهای ایمنی، فعالسازی مسیرهای مرتبط با کاهش بقا و افزایش آپوپتوز و اثر بر سنتز گلوتاتیون بهعنوان یکی از مهمترین آنتیاکسیدانهای داخل سلولی میتوانند در پیشگیری سرطان از مفید باشند.آرمان