شفاآنلاين -مدیریت تازه خبرگزاری جمهوري اسلامي- ایرنا- برای برگزاری هشتادمین سالروز تاسیس این خبرگزاری که نوزدهم اَمُرداد 1393 (دهم آگوست 2014) است آماده می شود.
این خبرگزاری ملی به نام خبرگزاری پارس که تا بهمن 1350 تنها خبرگزاری ایران بود نوزدهم اَمرداد 1313 تاسیس شد. از زمان تاسیس رادیو ایران در 1319 نه تنها برای روزنامه ها بلکه برای این رادیو هم خبر تهیه و تنظیم می کرد و از سال 1334 اخبار 24 ساعته رادیو ایران را مستقیما به استودیوهای پخش ارسال می داشت و از سال 1337 اخبار تلویزیون غیر دولتی را.
به گزارش
شفاآنلاين، این
خبرگزاری عظیم دارای چهار سرویس اصلی بود: اخبار ویژه (اصطلاحا؛ غیر
منتشره) که برای مقامات ازجمله رئیس کشور و رئیس دولت فرستاده می شد، اخبار
روزنامه ای ویژه ارسال برای جراید و گاهی صفحه به صفحه، اخبار رادیو شامل 3
بخش مشروح و گاهی یک ساعته و 21 بخش 3 دقیقه، دو فیچر روز و دو تفسیر،
اخبار تلویزیون غیر دولتی برای پخش در شب و بعدا ظهر و شب با عکس و فیلم.
سه سرویس کوچکتر (فرعی): ارسال اخبار اقتصادی داخلی و خارجی برای مشترکان و
عمدتا بازرگانان و شرکت ها در برابر دریافت پول، حوادث شهری شامل اتفاقات
پلیسی و قضایی که فقط برای روزنامه ها و مجلات ارسال می شد و بخش تهیه و
تنظیم فیچر و گزارش روز و عمدتا برای ارسال به مجلات و نیز روزنامه ها جهت
استفاده در صفحات لایی.
خبرگزاری پارس در آغاز تاسیس به نوعی وابسته
به وزارت امور خارجه بود و آژانس پارس گفته می شد که پس از ایجاد اداره
انتشارات و تبلیغات که بعدا به انتشارات و رادیو تغییر نام داد به این
اداره پیوست و این اداره از دهه 1340 دارای وزیر شد و یکی ـ دو سال بعد به
وزارت اطلاعات و جهانگردی و اینک فرهنگ و ارشاد تبدیل شده است. تا دهه 1340
یک معاون نخست وزیر بر آن ریاست می کرد.
ایجاد تحول در خبرگزاری
ملی (خبرگزاری پارس) مربوط به زمان انتصاب نصرت الله معینیان است که ناصر
شیرزاد معاون او در عین حال مدیر عامل خبرگزاری بود. از این زمان بود که با
جلسه ای کردن استخدام (دریافت مزد بلافاصله پس از انجام کار) روزنامه
نگاران کشور و زبان دان ها به آن جلب شدند، خبرگزاری دارای نمایندگی در
سایر کشورها شد و خبرنگاران اعزامی باید دست کم ده سال تجربه کار خبر می
داشتند و زبان کشور محل ماموریت و یا زبان انگلیسی را می دانستند و اگر
روزانه کمتر از 5 خبر و ترجمه مقالات روزنامه های محل را می فرستادند جریمه
می شدند. به این سبب میان آنان و آژانس های خبری بزرگ شدیدا رقابت بود.
خبرگزاری پارس از همین زمان دارای یک دستگاه عظیم مانیتورینگ شد که
رادیوهای کشورهای مختلف بویژه رادیوهای عربی و روسی را به صورت خودکار ضبط
می کرد. پس از نصب این مانیتورینگ، میز ترجمه و بولتن کردن اخبار عربی هم
بر وظایف خبرگزاری اضافه شد.
پنج ماه پس از یکی شدن رادیو و
تلویزیون دولتی و انتقال پخش اخبار رادیو از میدان ارگ (میدان 15 خرداد) به
ساختمان جام جم از بهمن ماه 1350 و تاسیس خبرگزاری رادیوتلویزیون که چندی
بعد به دفتر مرکزی خبر تغییر نام داد از اهمیت خبرگزاری پارس کاسته و دو
واحد تنظیم اخبار رادیویی و تلویزیونی آن حذف شد.
مدیریت وقت سازمان
رادیوتلویزیون دولتی، تلویحا به سردبیران خبر گفته بود که حتی الامکان از
اخبار خبرگزاری پارس استفاده نکنند و اگر بکنند نام این خبرگزاری را ذکر
نکنند. این خصومتِ نرم از زمان انتصاب حسینقلی جوانشیر به مدیر عاملی
خبرگزاری آغاز شده بود زیرا که جوانشیر قبلا سردبیر اخبار تلویزیون دولتی
بود و در پی یک درگیری با مدیریت این دستگاه کناره گیری و هویدا نخست وزیر
اورا مدیر عامل خبرگزاری کرده بود. جوانشیر قبلا عملا مشاور مطبوعاتی هویدا
بود.
تضعیف خبرگزاری تا پیروزی انقلاب ادامه داشت که پس از انقلاب
به خبرگزاری جمهوری اسلامی (اختصارا ایرنا) تغییر نام داده شد.
تحوّل دوم
خبرگزاری از زمان مدیریت عامل دکتر فریدون وردی نژاد آغاز شد که روزنامه
دولتی نزدیک به 200 ساله را احیاء و به نام روزنامه ایران ضمیمه آن کرد و
برای تأمین کادر خبری رسانه ها دانشکده خبر و نیز سازمان نشر کتاب را
تاسیس، برای نابینایان روزنامه داد و دو روزنامه عربی و انگلیسی زبان و نیز
یک روزنامه ورزشی بر آن افزود و شروع کرد به دیجیتالی کردن خبرگزاری.
پس
از او شتاب این تلاش ها تا حدی کُند شد که در شهریور 1392 محمد خُدادی از
همکاران سابق وردی نژاد که تجربه خبرنگاری، دبیری میز و سردبیری خبرگزاری و
مدیریت و سردبیری ومديرمسولي روزنامه «ایران دیلی» را در کارنامه خود دارد مدیر عامل
ایرنا شد و برنامه های خودرا اعلام داشت که تحقّق آنها آغاز شده است و در
سه ماه آینده و تا هشتادمین سالروز «ایرنا» تکمیل خواهند شد .
او تصمیم
دارد که با هدف بازگرداندن ایرنا به شهرت قدیم، زادروز گسترده ای برای آن
برگزار کند.
برنامه هایی را که خُدادی اعلام داشته عبارتند از:
اولویت دادن و گسترش فعالیت های ایرنا در منطقه (منطقه خودمان که در دو دهه
اخیر منطقه نوروز خوانده می شود) بویژه کشورهای فارسی زبان و احیانا
سیریلیک کردن برخی از خبرها برای استفاده تاجیک ها و فارسی زبانان بخارا و
سمرقند. تکمیل و گسترش آرشیو خبری شامل عکس ها و مطالب قدیمی و آسان ساختن
دسترسی به آنها، بازپخش ایمیلی اخبار، نقل دیدگاهها (مقالات و نظرات) مندرج
در روزنامه ها، افزودن اخبار حوادث شهری، نصب خبرخوان در فرودگاهها، بانک
ها، راه آهن و ... با هدف در جریان اوضاع قرار گرفتن مردم در همه اوقات،
ایجاد سرویس نظر سنجی و انتشار نتایج آن، توجه هرچه بیشتر به تهیه فیچر،
گسترش برنامه اس.ام. اس SMS خبری، تهیه مطالب حاشیه ای و تحلیل. علاوه
براینها برقراری استایل های ویژه ازجمله رسم الخط درست و قراردادن معانی
واژه های نامأنوس در پرانتز. توجه به همه عناصر خبر هنگام تنظیم تا زحمت
(ادیت مجدد) رسانه های مشترک کم شود و خواندن خبر جای سئوال برای مخاطب
باقی نگذارد و بالاخره ایجاد یک شورای راهبردی در خبرگزاری مرکب از روزنامه
نگاران با تجربه و بنام.
محمد خُدادی متولد چهارم دیماه 1341 و تجربه او در کار خبر:
خبرنگار
میز اقتصادی ایرنا، خبرنگار ایرنا در هند، سردبیر اخبار جهانی ایرنا و عضو
شورای مشورتی این خبرگزاری، از اعضای شورای تاسیس روزنامه ایران که ریاست
آن با فریدون وردی نژاد بود (دهه 1370 و آغاز کار شورا در سال 1373)، مدیر و
سردبیر ایران دیلی (روزنامه انگلیسی زبان موسسه ایران)، دبیر اول سازمان
(ائتلاف) خبرگزاری های کشورهای عضو جنبش غیر متعهد، دبیر اول سازمان
خبرگزاری های مؤتلفه قاره آسیا و اقیانوسیه، هماهنگ کننده خبرگزاری های
کشورهای عضو اِکو و پس از آن دبیر اول سازمان خبرگزاری های کشورهای حاشیه
دریای مازندران (کاسپیان سی)، مدیر و سردبیر ماهنامه نفت، گاز و پتروشیمی،
تهیه کننده چند برنامه شهری ـ اجتماعی و عمدتا به صورت گزارش زنده برای
تلویزیون.
خدادی در یک برهه سمت های دیپلماتیک هم داشت.
خُدادی
که کار ژورنالیستی را از زمان جبهه و جنگ آغاز کرده از سوی مجمع عمومی
خبرگزاری با توجه به تجربه و مهارت های او و با حکم علی جنتی وزیر ارشاد
منصوب شده است.