امکان رصد مکملها در سطح عرضه خیلی آسان نیست، و باید به سمت ترویج مصرف منطقی مکملها برویم. البته باید مراقب کیفیت و کارایی مکملهای مصرفی در گروههای آسیبپذیر نیز باشیم
شفاآنلاین>سلامت> امروزه گرایش جوانان به ورزش بدنسازی باعث شده عدهای سودجو به دنبال کسب درآمد بیشتر از طریق فروش مکملهای تقلبی و قاچاق در مکانهای ورزشی باشند.
به گزارش شفاآنلاین، گسترش روزافزون باشگاههای بدنسازی در کشور حکایت از استقبال جوانان و نوجوان جامعه به این رشته ورزشی دارد، اما نکتهای که نباید از آن غافل بود ورود مکملهای ورزشی از نوع تقلبی و قاچاق به محیط باشگاههای بدنسازی است. عباس کبریاییزاده، نایبرئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با هشدار درباره این اتفاق گفت: «امکان رصد مکملها در سطح عرضه خیلی آسان نیست، و باید به سمت ترویج مصرف منطقی مکملها برویم. البته باید مراقب کیفیت و کارایی مکملهای مصرفی در گروههای آسیبپذیر نیز باشیم.»
۷۰ درصد زنجیره تامین مکملها قابلاطمینان نیست
وی ضمن ابراز نگرانی از کیفیت و سلامت مکملهای ورزشی در کشور افزود: «بیش از ۷۰ درصد زنجیره تامین مکملهای ورزشی در کشور قابلاطمینان نیست.» کبریایی زاده مکملهای ورزشی را یکی از حوزههای نابسامان در عرصه مکملهای غذایی و رژیمی دانست و خواستار نظارت بیشتر وزارت بهداشت بر عرضه این قبیل مکملها شد. کبریاییزاده با عنوان این مطلب که مکملهای ورزشی بهصورت نامطمئن در اختیار ورزشکاران قرار میگیرد، نسبت به اضافه کردن ترکیبات شیمیایی به این قبیل مکملها هشدار داد و افزود: «بیشترین مصرفکنندگان مکملهای ورزشی در بین افراد جوان و نوجوان جامعه هستند که در سن رشد قرار دارند. از همین رو میبایست مراقب بود که مکملهای غیرمجاز در اختیار آنها قرار نگیرد.»
نایبرئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی مخاطب مکملهای ورزشی را افراد نوجوان و جوان جامعه که در سن رشد هستند، دانست و گفت: «متاسفانه مکملهای ورزشی در کشور بهصورت نامطمئن در اختیار ورزشکاران (Athletes)قرار میگیرد درحالیکه اضافه کردن ترکیبات شیمیایی به این قبیل مکملها باعث آسیب به فرد میشود.» وی افزود: «درخواست ما از وزارت بهداشت این است که نظارت بیشتری بر روی عرضه مکملهای ورزشی داشته باشد زیرا برخی از مکملها فریبنده بوده و دارای افزودنیهای غیرمجاز هستند.»
ناباروری براثر مصرف مکملهای غیرمجاز
محمدرضا شانهساز، رئیس انجمن علمی داروسازان ایران نیز با اشاره به اینکه امروز در زمینه اختلالات جنسی معضلات فراوانی وجود دارد، گفت: «مصرف داروهای غیرمجاز در ورزشگاهها و مراکز بدنسازی بر روی سلامت جنسی آنها تاثیرگذار است و داروسازان و داروخانهها با این تیپ از مراجعات همراه بودهاند.» وی با بیان اینکه اطبا و داروسازان با درخواست غیرمنطقی داروهای هورمونی همچون تستوسترون مواجه هستند، افزود: «این مکملها از کانالهای قاچاق وارد میشود و گاهی مربیان ورزشی آن را توصیه کرده که حتی یکبار مصرف مکملهای غیرمجاز جهت بدنسازی میتواند سبب ناباروری فرد شود.»
پودر مهتابی بهجای کراتین
ساره جلویان، کارشناس واحد طبیعی سنتی مکمل معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم با اشاره به توزیع مکملهای ورزشی غیرقانونی و استفاده از پودر مهتابی سوخته بهجای کراتین در این محصولات گفت: «طبیعتاً در هر محصولی که بهصورت غیرقانونی و غیرمجاز تولید و توزیع شود از مواد اولیه و فرآوردههای استانداردی استفاده نشده است.»
وی خاطرنشان کرد: «اگر محصولی از مکان مجاز تهیه شود قطعاً مراحل کیفی، قانونی و بهداشتی مورد نیاز را گذرانده است و برای مصرفکننده مشکلی به وجود نخواهد آورد ولی یک فرآورده غیرمجاز در یک محل مجاز تولید و توزیع نمیشود اما برای تولید محصولی مجاز نیاز به دریافت مجوزهای قانونی از وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو است و در صورت داشتن استانداردهای لازم چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.»
جلویان در توضیح فرآوردهای به نام کراتین اظهار داشت: «کراتین در بدن از اسیدهای آمینه ساخته شده و در گوشت و ماهی نیز یافت میشود. بافتهای ماهیچه بیشترین مصرفکننده کراتین بوده و معمولاً مقدار کراتین با توده ماهیچه نسبتی متعادل دارد.» وی توضیح داد: «کراتین در متابولیسم ماهیچه اهمیت فراوانی دارد زیرا از راه سنتز فسفوکراتین (کراتین فسفات) مولکول پرانرژی ایجاد میکند و در نتیجه در فعالیتها و ورزشهای سرعتی و انفجاری به کار میرود. مطالعات سالیان اخیر نشانگر آن است که مصرف مکمل کراتین میتواند موجب افزایش میزان و محتوای کراتین موجود در عضلات گردد و با توجه به اینکه این ماده هنوز از طرف کمیته بینالمللی المپیک با محدودیت و یا منع مصرفی مواجه نشده است، بنابراین در بین ورزشکاران بهعنوان یک مکمل کارافزا از جایگاه خاصی برخوردار است.» جلویان خاطرنشان کرد: «مونوهیدرات کراتین یکی از معروفترین و موثرترین مکملهای بدنسازی در بازار است و مهمترین عوارض جانبی مهم کراتین افزایش وزن، دهیدراسیون، مشکلات کلیوی و... است.»
کارشناس واحد طبیعی سنتی مکمل معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه یکی از مشکلات (Difficulties)مهم در مصرف مکملهای کراتیندار را شباهت ظاهری پودر آن با پودر لامپ مهتابی دانست و گفت: «کراتین دارای ساختار کریستالی و به رنگ سفید است و این امر موجب سوءاستفاده سودجویان و ساخت پودرهای مکمل تقلبی با عنوان کراتین و با محتویات پودر مهتابی شده است که تنها راه تشخیص در این زمینه روشهای طیفسنجی IR و در آزمایشگاه است.»
وی تاکید کرد: «با توجه به نبود راه تشخیصی از روی ظاهر پودر، مصرفکنندگان حتماً باید مکملها را از داروخانه تهیه و به وجود برچسب TTACبا شماره تماس ۰۲۱۶۱۸۵ و شماره پیامک ۲۰۰۰۸۸۲۲ بر روی محصول دقت و کد UID و یا کد اصالت را در سایت www.ttac.ir دنبال کنید.»