زشت و زیبای داروهای هوشمند

شفا آنلاین>سلامت>  داروهای هوشمند و به طور کلی دارورسانی هدفمند از جمله سرفصل های علمی و پژوهشی است که چندسالی است دانشمندان و محققان را در آزمایشگاه های معتبر و مجهز به خود مشغول کرده است.

به گزارش شفا آنلاین:هدف همه این تلاش ها افزایش دقت در رساندن داروها به بافت ها و سلول‌های بیمار است تا به این ترتیب علاوه بر کاهش عوارض جانبی به دلیل استفاده بسیار کم و در عین حال موثر دارو، تا حد امکان درمان ها را به سمت روش های کمتر تهاجمی هدایت کند. برای رسیدن به چنین افقی فناوری های نوین و از همه مهم تر فناوری نانو به کمک محققان و داروسازها آمده است.

افزایش مصرف داروهای محرک در جهان

نتایج یک بررسی نشان می‌دهد مصرف داروهای تقویت‌کننده <Booster medications>عملکرد ذهن در سراسر جهان رو به افزایش است.

در مطالعه انجام گرفته روی ده‌ها هزار نفر مشخص شد ۱۴ درصد از این افراد در سال ۲۰۱۷ حداقل یکبار از داروهای محرک مصرف کرده‌اند که نسبت به سال ۲۰۱۵ افزایش پنج درصدی داشته است.

استفاده غیرپزشکی از این مواد محرک که اغلب به داروهای هوشمند معروف هستند به منظور افزایش حافظه یا قدرت تمرکز مصرف می‌شوند و استفاده از آنها در ۱۵ کشور مورد مطالعه افزایش یافته است.

در این بررسی تجویز داروهایی از قبیل آدرال و ریتالین همچنین داروی مودافینیل و محرک‌های غیر قانونی همچون کوکائین مورد توجه قرار گرفته است.

در این بررسی آمده است: بیشترین افزایش مصرف این داروها در اروپا بوده است به طوری که برای مثال مصرف داروهای ارتقا دهنده عملکرد ذهنی در فرانسه از ۳ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۱۶ درصد در سال ۲۰۱۷ رسیده است. در انگلس نیز این رقم از پنج درصد به ۲۳ درصد رسیده است.

به گزارش نیچر، به گفته کارشناسان فاکتورهای فرهنگی، شیوع موارد ابتلا به اختلال کم توجهی – بیش فعالی و در دسترس بودن این داروها در افزایش میزان مصرف آنها موثر بوده است.

خطر‌های باورنکردنی استفاده از دارو‌های هوشمند!

کارشناسان هشدارمی‌دهند مصرف برخی از دارو‌های افزایش تمرکز و بی خوابی مانند مواد مخدر، سبب آسیب‌های مغزی  یا اعتیاد در افراد می شود؛ یکی از این دارو‌ها مدافینیل (Modafinil) است که سبب افزایش تمرکز و بی خوابی می‌شود، ازجمله عارضه‌های جانبی این دارو، افزایش ضربان قلب و بالا رفتن فشارخون است.

داروی مدافینیل، برای درمان مبتلایان به نارکولپسی (narcolepsy) (حمله خواب، نوعی اختلال خواب ) مورد استفاده قرار می‌گیرد اما عده زیادی از مردم آن را بدون نسخه پزشک خریداری و مصرف می‌کنند تا تمرکزشان درحین کار افزایش یابد.

این دارو ازدسته دارو‌های هوشمند است که سبب دگرگونی درعملکرد مغز می‌شود.

دانش آموزان یکی دیگر از گروه‌های استفاده کننده غیرمجاز از این دارو هستند که در زمانی که دچارخستگی و خواب آلودگی ناشی از مطالعه می‌شوند به شکلی خطرناک از این دارو استفاده می‌کنند.

برخی از کارکنان میان سال و سالمند نیز برای جلوگیری از بروز خطای انسانی و عملکرد بالای کاری همپا با کارکنان جوان به شکلی غیر مجاز ازاین دسته دارو‌ها استفاده می‌کنند.

پژوهش دانشمندان دانشگاه هاروارد نشان داده است، با وجود افزایش میزان تمرکز و برطرف کردن خواب آلودگی استفاده غیر ضروری و بیش از اندازه از داروی مدافینیل می‌تواند عارضه‌های جانبی مختلف به همراه داشته باشد، با این وجود دانشمندان برای شناخت اثر‌های این دارو بر بدن انسان به آزمایش‌های تکمیلی تری نیاز دارند.

ازجمله عارضه‌های جانبی شناخته شده این دارو مواردی، چون فشارخون بالا، اختلال دردستگاه گوارش، سردرد، احساس درد در قفسه سینه و بروز اختلال‌های روحی و روانی را می‌توان نام برد.

تهیه دارو‌ها به شکل غیرمجاز درکشور‌های غربی به وسیله سفارش اینترنتی درسایت‌های مخفی دراینترنت سیاه انجام می‌شود و دارو‌ها از راه های مخفیانه به دست افراد می‌رسد.

کارشناسان درپژوهش‌های خود دریافتند بیش از یک چهارم دانش آموزان در کشور‌های اروپایی برای تقویت عملکرد تحصیلی خود به شکل غیرقانونی از دارو‌های هوشمند استفاده کرده اند.

محققان هشدار می‌دهند خرید دارو از راه سایت‌های اینترنتی ناشناس می‌تواند خطری جدی برای مصرف کنندگان داشته باشد، زیرا محتوی دارو کاملا مشخص نبوده و امکان دارد ترکیبایی دیگر جایگزین دارو‌های شناخته شده باشد.

افرادی که دچار بیماری خاصی نبوده و داروی مدافینیل را تنها برای افزایش کارایی روزانه خود مصرف کرده اند، معمولاً برای بازه زمانی طولانی قادربه خواب نخواهند بود، افسردگی و اندوه نیز مشکلی شایع بین آنهاست.

کارشناسان هشدار می‌دهند افرادی که بدون نیاز درمانی  از این دسته دارو‌ها استفاده می‌کنند، به تدریج به این مواد اعتیاد پیدا کرده و برای افزایش اعتماد به نفس و حضور درمحل کار یا تحصیل وابسته به آن ها می‌شوند.

محققان توصیه می‌کنند افراد درصورت افت توان ذهنی به متخصص مراجعه کرده و از راهکار‌های درمانی و کمکی استاندارد استفاده کنند. انجام ورزش، تغذیه سالم، کاهش میزان استرس، برنامه ریزی شغلی و تقسیم کار می‌تواند سبب کاهش فشارکاری وبهره وری فرد شود.