فیبروم رحم، تودهای خوش خیم که در رحم خانمها رشد میکند و ممکن است به اندازهای بزرگ شود که فرد در ناحیه شکم احساس درد کند
شفا آنلاین>سلامت>یکی از مشکلاتی که بانوان ممکن است در طی زندگی با آن روبرو شوند فیبروم رحم است.
به گزارش شفا آنلاین، فیبروم رحم، تودهای خوش خیم که در رحم خانمها رشد میکند و ممکن است به اندازهای بزرگ شود که فرد در ناحیه شکم احساس درد کند.فیبروم رحمفیبروم یا فیبروئیدهای رحمی به تودههای غیر سرطانی و خوش خیم که در ناحیه رحم رشد میکنند، اطلاق میشود. بسیاری از زنان دارای فیبرومهای رحمی است.این فیبرومها میتوانند در جاهای مختلف رحم رشد کنند و اندازه آنها معمولا متفاوت است. برخی اوقات این فیبرومها باعث درد و ناراحتی فرد میشوند، اما به طور معمول خطرناک نیستند و زندگی فرد را تهدید نمیکنند.تشخیص زودهنگام فیبرومهای رحمی بسیار مهم است و گام مهمی در جلوگیری از برداشتن رحم (هیسترکتومی) در آینده خواهد بود.
شناسایی فیبروئیدهای رحمی
علت ایجاد فیبروم رحم چندان مشخص نیست، اما دلایلی وجود دارد که احتمال وقوع آن به شرح زیر است:
هورمونها
استروژن و پروژسترون هورمونهایی هستند که از تخمدانها تولید و ترشح میشوند.
این هورمونها کمک میکنند تا بعد از هر عادت ماهیانه پوشش رحمی از نو ایجاد شود که احتمال وجود فیبروم را در رحم را بالا میبرد.
سابقه خانوادگی
اگر مادر، خواهر یا مادربزرگ شما دچار فیبروم رحم باشد، احتمال وقوع فیبروم رحم در شما نیز وجود خواهد داشت.
بارداری
بچهدار شدن و بارداری(Pregnancy) باعث افزایش میزان استروژن و پروژسترون در بدن میشود. فیبروم رحم در خلال بارداری امکان تولید و بزرگ شدن دارد.
شایعترین علایم فیبروئیدهای رحمی شامل موارد زیر میباشد:
- خونریزیهای غیر طبیعی و زیاد در عادت ماهانه
- درد و فشار در ناحیه لگن
- طولانی بودن خونریزیهای ماهانه
- خونریزی بین دورههای قاعدگی
- بزرگ شدن شکم
- کمردرد
- پا درد
- درد در حین رابطه جنسی(Sex) با همسر
این گفته اشتباه است که همه افرادی که دارای فیبرومهای رحمی هستند، نمیتوانند حامله شوند. اگر تحت نظر پزشک باشید، احتمال حاملگی در شما افزایش مییابد.
اگر علایم ذکر شده را دارید، باید فورا به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید و وضعیت خود را بگویید.
متخصص زنان آزمایشهای لازم را جهت اثبات قطعی فیبروئید رحمی تجویز میکند.
برای این منظور لازم است که معاینات ناحیه لگن توسط پزشک انجام گیرد. همچنین داخل رحم شما بررسی و معاینه میشود.
برای بررسی بیشتر سونوگرافی انجام میگیرد تا تعداد و اندازه و محل فیبروئیدهای رحمی مشخص شود.
همچنین ممکن است بنا به صلاحدید پزشک متخصص، آزمایشهایی نظیر سی تی اسکن و ام آر آی نیز انجام گیرد تا از وجود فیبروئیدهای رحمی مطمئن شوید.
آزمایش خون و ادرار نیز در صورت لزوم تجویز میشود.
متخصص زنان پس از بررسی تمام آزمایشهای لازم و در صورت قطعی شدن فیبروئیدهای رحمی، راههای درمانی لازم را به بیمار ارائه میدهد.
انواع فیبروم رحم
فیبرومها میتوانند درون یا روی رحم قرار بگیرند:
۱. فیبروم داخلی
این نوع فیبروم شایعترین حالت فیبروم رحم است و در دیواره ماهیچهای رحم بهوجود میآید. فیبروم داخلی میتواند بزرگ شود و باعث کشیدگی و بزرگ شدن رحم بشود.
۲. فیبروم سابسِروز
این دسته از فیبروم رحم نیز در خارج از آن شکل میگیرند و رشد فیبروم باعث میشود، یک سمت رحم بزرگتر بهنظر بیاید.
۳. فیبروم ساقهدار (پدانکولیت)
وقتی فیبروم سابسروز، قاعدهای باریک و دراز پیدا میکند، به فیبروم ساقهدار تبدیل میشود.
۴. فیبروم سابموکوزال
فیبروم سابموکوزال نیز در سطح میانی ماهیچه رحم (میومتریوم) رشد میکند. این دسته از فیبرومها بهندرت ایجاد میشوند، اما درصورت بهوجود آمدن باعث دردهای عادت ماهیانه و خونریزی زیادی میشوند.
همچنین مشکلاتی نیز در بارداری فرد بهوجود میآورند.
چه کسانی درمعرض ابتلا به فیبروم رحم هستند؟
خانمهای باردار
افراد با سابقه خانوادگی در این زمینه
افراد بالای ۳۰ سال
افراد با نژاد آمریکایی-آفریقایی
افراد دچار اضافه وزن(Overweight)
اگر فیبروئید رحمی در شما تشخیص داده شد، به توصیههای زیر عمل کنید:
۱- نباید خودتان را سرزنش کنید، بلکه باید بدانید که هنوز علت قطعی ایجاد فیبروئیدهای رحمی معلوم نیست، اما راههای درمانی برای آن وجود دارد.
۲- اگر دچار هر گونه درد شدید و مداوم گشتید، حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
۳- افرادی که دچار فیبرومهای رحمی میشوند، معمولا خونریزیهای قاعدگی نامنظم دارند و در بین پریودهای خود، خونریزی میکنند؛ بنابراین توصیه میشود که حتما وسایل لازم مانند نوار بهداشتی را همیشه همراه خودشان داشته باشند تا در صورت نیاز، دچار سردرگمی نشوند.
۴- اگر فردی هستید که به فیبرومهای رحمی مبتلا هستید و میخواهید برای باردار شدن اقدام کنید، حتما در نظر داشته باشید که ممکن است مدتی طول بکشد تا حاملگی رخ دهد، این گفته اشتباه است که همه افرادی که دارای فیبرومهای رحمی هستند، نمیتوانند حامله شوند اگر تحت نظر پزشک باشید، احتمال حاملگی در شما افزایش مییابد.
آمارها نشان میدهد که بسیاری از بانوانی که فیبرومهای رحمی داشتند، توانستند باردار شوند و بارداری موفقی هم داشته اند.
۵- معاینات دورهای را فراموش نکنید. به این دسته از افراد توصیه میشود که هر سه تا شش ماه یک بار به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند این پیگیریها به این دلیل انجام میشود تا معلوم شود که آیا فیبروم بزرگ شده یا نه و یا اینکه آیا فیبروم جدیدی به وجود آمده است یا نه.
اگر فیبروم رحمی دارید، از مصرف قرصهای ضد بارداری که حاوی مقادیر زیادی هورمون استروژن هستند، جدا خودداری کنید.
۶- ممکن است احساس پری مثانه و دفع ادرار کنید و مدام به سرویس بهداشتی بروید، زیرا ممکن است فیبروم بزرگ شده و به مثانه فشار وارد کند و شما احساس پری مثانه کنید.
۷- فیبرومهای رحمی به دلیل ایجاد خونریزی و یا ایجاد درد در حین مقاربت جنسی، ممکن است تغییراتی را در رابطه جنسی شما با همسرتان ایجاد کنند؛ بنابراین حتما از پزشک خود در این خصوص راه کارهای لازم را جویا شوید.
۸- بسیاری از فیبرومهای رحمی نیاز به عمل جراحی ندارند، تخمین زده میشود که حدود ۲۰ درصد از زنان زیر سن ۵۰ سال، به فیبروم رحمی مبتلا هستند که بیشتر آنها بدون نیاز به جراحی، زندگی سالمی دارند و میتوانند باردار شوند.
۹- در صورت مشاهده هر گونه تغییر در وضعیت جسمی خود حتما به پزشک مراجعه کنید.
۱۰- افراد مبتلا به فیبروم رحمی به دلیل خونریزی زیاد قاعدگی، آهن زیادی از دست میدهند؛ بنابراین رژیم غذایی آنها باید سرشار از آهن باشد و در صورت صلاحدید پزشک از قرص آهن استفاده کنند.
۱۱- از مصرف قرصهای ضد بارداری که حاوی مقادیر زیادی هورمون استروژن هستند، جدا خودداری کنید.
۱۲- اگر وجود فیبروم در شما اثبات شد، برای تایید غیر سرطانی بودن آن، آزمایشهای لازمی را که پزشک تجویز میکند، انجام دهید.
۱۳- اگر فیبروم رحمی به سرعت رشد کند و بزرگ شود، حتما باید بررسیهای بیشتری را در خصوص سرطانی بودن آن انجام داد.
۱۴- اگر فیبروم در مکانی از رحم قرار گرفته باشد که مانع از بارداری شما شود، میتوان بسته به شرایط و صلاحدید پزشک، آن را با روشهای دارویی یا جراحی برداشت.
درمان فیبروم رحم
درمانی که پزشکان متخصص برای فیبروم رحم تجویز میکنند، به سن، وضعیت سلامت عمومی فرد و اندازه فیبروم بستگی دارد. ممکن است در برخی از موارد از درمانهای ترکیبی استفاده شود.
۱. داروها
برای کوچک کردن فیبروم و تنظیم میزان هورمونهای ترشحشده میتوان از برخی داروها در روند درمان فیبروم کمک گرفت، آگونیستهای هورمون آزادکننده در گنادوتروپینها، مانند لوپرون، باعث افت سطح استروژن و پروژسترون میشود.
در نهایت نیز به قطع قاعدگی و کوچک شدن فیبروم میانجامد.
برخی دیگر از روشهای درمانی نیز به کنترل خونریزی و کاهش درد ناشی از فیبروم رحم کمک میکنند، ولی موجب کوچک شدن آن نخواهند شد. به مثالهای زیر توجه کنید:
وسیله درونرحمیِ آی یو دی که باعث ترشح هورمون پروژستین میشود؛ پروژستین نوعی پروژسترون ساختگی است.
داروهای آرامبخش ضددرد و ضدالتهابی مانند ایبوپروفن که به نسخه نیاز ندارند.
قرصهای ضدبارداری.
۲. جراحی
در صورت وجود چندین فیبروم در رحم یا فیبرومی که بزرگ شده است، از جراحی موسوم به میومکتومی استفاده میشود، این جراحی نیازمند ایجاد برشی بزرگ روی شکم است تا بهواسطه آن فیبروم را خارج کنند. این جراحی میتواند از طریق لاپاراسکوپی نیز انجام بشود.
در بعضی موارد وقتی هیچیک از روشهای درمانی پاسخگو نیستند، عمل هیسترکتومی انجام میشود، در این عمل، رحم بهطورکلی خارج میشود و دیگر امکان بارداری وجود نخواهد داشت.
۳. روشهای کمتهاجمی جراحی
در این روشهای جراحی به انجام برشهای کمتری نیاز است و از اشعهها برای درمان و فرایند جراحی استفاده میشود.
در این روش، فرد مبتلا به فیبروم درون دستگاه امآرآی دراز میکشد و خیلی ساده، پزشک درون رحم را معاینه و مشاهده میکند.
سپس به کمک اشعههایی با فرکانس بالا، فیبروم شکسته میشود و ازبین میرود.
از سایر روشهای کمتهاجمی میتوان به میولیسیس اشاره کرد.
در این روش جریان یا لیزر الکتریکی باعث کوچک شدن فیبروم میشود. کریومیولیز نیز روش دیگری است که بهواسطه آن فیبروم منجمد و ثابت میشود.
در شیوه جراحی انقباض آندومتر نیز وسیله مخصوصی در رحم قرار میگیرد که دیواره رحم را با جریان الکتریکی، آب داغ، ریزامواج و گرما ازبین میبرد.