خواندن نسخههای ناخوانا یکی از تجربههای ناخوشایند برای تکنیسینهای دارویی داروخانههاست که باعث اضطراب و نگرانی نسخهخوان، اشتباهات احتمالی، اتلاف وقت بیمار، کاهش اعتماد و دودلی بیمار، دوباره کاری و ... میشود
شفاآنلاین>سلامت> نسخه پزشکی سندی است که از طرف پزشک برای درمان بیمار صادر میشود و باید شامل نام بیمار، نام دارویی، شکل دارویی، دوز انتخابی دارو، تعداد دارو و نحوه و مدت استفاده و... باشد.
به گزارش شفاآنلاین، خواندن نسخههای ناخوانا یکی از تجربههای ناخوشایند برای تکنیسینهای دارویی داروخانههاست که باعث اضطراب و نگرانی نسخهخوان، اشتباهات احتمالی، اتلاف وقت بیمار، کاهش اعتماد و دودلی بیمار(Patient)، دوباره کاری و ... میشود.
اخیرا گروههای مجازی متعدد و پرتعدادی با حضور داروسازها و تکنیسینها برای حل این مشکل ساخته شده که نگارنده برای بررسی مشکل از نزدیک، به مدت ۲۴ ساعت در یکی از آنها عضو شدم؛ نسخههای ناخوانا در این گروهها با عجله و نگرانی از طرف نسخهخوانها و داروسازان هرازچندگاهی به اشتراک گذاشته میشود و بر حسب شانس حضور افراد آنلاین حاضر تفسیر شده و گاهی هم تلاش به شکست میانجامد. حضور ۲۴ساعته نگارنده که مسئولیتی هم در آن نداشتم، تجربهای سخت و معذبکننده بود و طبعا مجموعهای از این استرس و فشارها در طول زمان میتواند برای روح و جسم یک نسخهخوان، عوارضی جدی ایجاد نماید. البته بگذریم از نسخههایی که تنها توسط داروخانه خاصی خوانده میشوند یا نسَخی که دستور نحوه مصرف در آن نوشته نمیشود وانشاالله اتفاقی است؛ اما همیشه به یاد داشته باشیم که هرگونه بروز خطا در پیچیدن نسخه میتواند باعث آسیب به بیمار شود.
راهحلها:
اگر از روشهای «ناظمِ مدرسهای مسلک» و «چوب و فلک مدار» برخی مسئولین بگذریم، شاید بتوان راه حلهایی پیشنهاد کرد:
الف: راه اصولی و برنامه بلند مدت:
تنها راه اصولی که البته عزم و همت وزارت بهداشت و خصوصا واحد فنآوری اطلاعات آن را میطلبد، الکترونیکی شدن نسخهها -در کنار الکترونیکی شدن پروندهها- است که باعث دسترسی به اطلاعات و سابقه بیمار توسط پزشک برای اخذ تصمیم پزشکی بهتر و داروساز برای راهنمایی موثرتر، کاهش خطاهای نسخه خوانی، کاهش هزینهها، عدم نیاز به مستندسازی حجیم کاغذی پرونده، آرامش بیماران و...میشود. در این روش میتوان از نسخههای پشتیبان نیز برای بهبود کیفیت(Quality) این سیستم به طور انتخابی استفاده کرد و امکاناتی مثل فرهنگهای دارویی، اطلاعات دوزاژ، تداخلات دارویی، تنظیم دوزاژ در بیماریهای کلیوی یا تنظیم دوز برحسب سن یا بیماری زمینهای و... را در آن لحاظ کرد .
وزارت بهداشت باید یکبار برای همیشه به این راه حل اساسی با حفظ اصل مهم محرمانگی اطلاعات بیمار-که در موارد معدود قبلی سابقه خوبی هم در اجرای آن نداشته است-اقدام نموده تا سیستم درمان کشور برای همیشه با نسخ کاغذی خداحافظی کند.
ب: راه حل میان مدت و موقتی:
تا زمان مستقر شدن سیستم الکترونیکی راه حل میان مدت، تبدیل نسخ کاغذی دستنویس به نسخ کاغذی تایپ شده با املای درست و کامل است که نام دارو، دوزاژ، تعداد و دستور دارویی در آن واضح باشد. شاید کشور ما از معدود کشورهایی است که مراجعه گاهگاهی به فرهنگهای دارویی برای تایید نگارش املای صحیح نام و دوز صحیح دارو به ناآگاهی پزشک یا داروساز تاویل میشود؛ درصورتی که این اقدام علمی در واقع گامی در جهت آسایش خیال بیمار و پزشک و داروساز است و این فرهنگ نادرست باید اصلاح شود. گاهی همین عدم مراجعهها میتواند زمینهساز ناخوانا شدن نسخه یا سخت خوانده شدن آنها باشد.
وزارت بهداشت میتواند تا انجام اقدام اصلی الکترونیکی کردن نسخهها از این راه حل ساده استفاده کند.
در نهایت شما را به دیدن تصویری واقعی دعوت میکنم؛ تصویر داروخانهای که پرسنل آن از طرفی در مورد اعتراض برخی بیماران به خارج شدن ۸۰ دارو از لیست بیمه در حال توضیح هستند، از سویی در حال تفسیر بخشنامههای مکرر بیمههای مختلف و توضیح خارج شدن فلان دارو و بهمان خدمت از پوشش بیمهای برای مراجعین هستند و همزمان در حال توضیح علت تفاوت قیمت یک دارو در دو دفترچه بیمه مشابه -ناشی از بخشنامههای متعدد یک بیمه خاص-برای بیمار بوده و در این محیط پر فشار نسخهای ناخوانا هم به دستشان میرسد.
بیایید ما پزشکان تا قبل از اینکه وزارت بهداشت به انجام راهحلهای بلندمدت و میانمدت همت و اقدام کند، با خواناتر نوشتن نسخ، به پرسنل داروخانهها که زیر فشار بخشنامههای عجیب و غریب ساختارهای بیمهای قرار دارند، کمکی کنیم، مرهمی باشیم و حداقل باری اضافه نکنیم.بابک خطی/ طبیب کودکان/ سپید