برنامه غنی‌سازی آرد با آهن و اسیدفولیک موفق بود؟

 شفا آنلاین>سلامت>تغذیه> در مطالعه‌ای مروری که توسط متخصصینی از کشورمان انجام‌شده و نشریه جهاد دانشگاهی، پایش، به انتشار نتایج آن پرداخته، اثرگذاری برنامه «غنی‌سازی آرد با آهن و اسیدفولیک» مورد ارزیابی واقع شده است.

به گزارش شفا آنلاین:کم‌خونی از بیماری‌های شایع در دنیا است. شیوع کم‌خونی <Anemia>در کودکان حدود 43 درصد، در زنان غیرباردار 29 درصد، در زنان باردار 38 درصد و برای کل زنان سنین باروری حدود 29 درصد برآورد شده است. حدود 42 درصد از کم‌خونی‌های کودکان و 50 درصد از کم‌خونی‌های زنان به علت فقر آهن (کمبود فریتین) است. فقر آهن شایع‌ترین و گسترده‌ترین اختلال تغذیه‌ای در جهان است. در ایران نیز کم‌خونی و فقر آهن از مشکلات تغذیه‌ای شایع به‌حساب می‌آیند.

    فقر آهن شایع‌ترین و گسترده‌ترین اختلال تغذیه‌ای در جهان است. در ایران نیز کم‌خونی و فقر آهن از مشکلات تغذیه‌ای شایع به‌حساب می‌آیند.

راهبردهای پیشنهادی برای پیشگیری و کنترل کم‌خونی توسط متخصصان شامل غنی‌سازی مواد غذایی با آهن و اسیدفولیک و سایر ریزمغذی‌ها، ارتقای تنوع غذایی، توزیع مکمل‌های آهن و کنترل عفونت‌ها است. غنی‌سازی مواد غذایی می‌تواند به‌صورت غنی‌سازی همگانی باشد که با اضافه کردن آهن به غذاهای اصلی و پرمصرف مردم (مانند آرد گندم، آرد ذرت، غلات، برنج و ادویه‌جات) انجام می‌شود یا می‌تواند به‌صورت غنی‌سازی هدفمند انجام شود که به‌صورت اضافه کردن آهن به غذای جمعیت در معرض خطر کم‌خونی (مانند بیسکویت‌های غنی‌شده برای دانش‌آموزان، جوانان و زنان) صورت می‌گیرد.

در ایران نیز برنامه «غنی‌سازی آرد با آهن و اسیدفولیک» از سال 1380 در برخی استان‌ها اجراشده و آرد این استان‌ها با ترکیب حاوی آهن (فروسولفات) و اسیدفولیک غنی‌شده است. در این راستا، محققینی از پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی و دانشگاه علوم پزشکی تهران، یک پژوهش مروری نظام‌مند را انجام داده‌اند که در آن اثربخشی مداخلات غنی‌سازی آرد با آهن در ایران و سایر کشورهای جهان موردبررسی و ارزیابی قرار گرفته است.

در این مطالعه، مقالات انگلیسی تا انتهای سال 2013 و مقالات فارسی تا انتهای سال 1392 بررسی شدند. داده‌های موردنیاز از این مقالات، استخراج شد و سپس نتایج فراتحلیل با استفاده از روش‌های آماری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.

نتایج این مطالعه نشان داد که غنی‌سازی آرد با آهن بر میانگین هموگلوبین و میانگین فریتین افراد و همچنین بر میزان شیوع کم‌خونی و فقرآهن تأثیر قابل قبولی داشته است.

به گفته خانم ژیلا صدیقی، محقق پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی و همکاران ایشان که در انجام این پژوهش مشارکت داشته‌اند: «غنی‌سازی مواد غذایی با چند ریزمغذی شامل ویتامین A، آهن و سایر ریزمغذی‌ها منجر به بهبود مقدار هموگلوبین در کودکان و منجر به بهبود فریتین و هموگلوبین در زنان سنین باروری و زنان می‌شود».

این محققین می‌افزایند: «البته مطالعات نشان داده‌اند که فقط برخی از برنامه‌های غنی‌سازی مواد غذایی در جهان مؤثر بوده‌اند و برنامه‌های غیرموثر، اغلب از ترکیبات آهن با زیست دسترسی پایین استفاده کرده‌اند یا مقدار آهن مورد استفاده برای غنی‌سازی در آن‌ها، اندک بوده است». لذا نوع و مقدار ترکیب آهنی که برای اجرای چنین برنامه‌هایی استفاده می‌شود از اهمیت بالایی در موفقیت برنامه برخوردار است.

بر اساس یافته‌های این پژوهش، محققین اشاره کرده‌اند: «به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که غنی‌سازی آرد با آهن منجر به بهبود میانگین هموگلوبین، بهبود میانگین فریتین و کاهش شیوع کم‌خونی شده و تا حدودی بر کاهش شیوع فقرآهن مؤثر بوده است. البته باید دقت نمود که مطالعات مداخله‌ای شاهددار نتایج ارزشمندتری را نسبت به مطالعات قبل و بعد، در اختیار می‌گذارند و همچنین نوع ترکیب شیمیایی آهن از عوامل مهم در اثربخشی غنی‌سازی آرد با آهن است».