به گزارش شفا آنلاین، دکتر قاسم جان بابایی در نشستی خبری با بیان اینکه یکی از اثرات طرح تحول نظام سلامت، کاهش پرداخت از جیب مردم در حوزه بستری از ۳۷ درصد به سه درصد برای روستاییان و شش درصد برای شهرنشینان است، گفت: بر این اساس از ۳۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر بیمار حمایت مالی انجام شد. همچنین میزان پرداخت مستقیم مردم در مجموع بازار سلامت از ۵۳ درصد به ۴۰ درصد رسیده است. به صورت هدفمند نیز از ۷۷ درصد از جمعیت کشور در برابر هزینه‌های کمرشکن سلامت حفاظت مالی شد.
کاهش ۴۲ درصدی قیمت تجهیزات و ملزومات پزشکی
کاهش ۵درصدی "سزارین بار اول" در کشور
وی با اشاره به کاهش ۴۲ درصدی قیمت انواع تجهیزات و ملزومات پزشکی مصرفی گفت: در عین حال وزارت بهداشت اقداماتی را در راستای سیاست‌های جمعیتی کشور انجام داد؛ به طوریکه یک میلیون و ۸۳۰ هزار و ۷۴۵ مورد زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور انجام شد و شاهد کاهش پنج درصدی سزارین بار اول در کشور بودیم. در همین راستا به ۵۴۰ هزار نفر مادر باردار در دوران بارداری آموزش‌هایی برای توانمندسازی مادران ارائه شد. همچنین در ۳۶۶ بیمارستان، ۱۸۰۰ واحد اختصاصی زایمان ایجاد شد و در بخش دیگری از اقدامات شاهد پوشش ۸۵ درصدی هزینه‌های درمان ناباروری با تعرفه دولتی برای زوج‌های نابارور بودیم.
راه‌اندازی ۱۷ مرکز جدید درمان ناباروری
وی با بیان اینکه در راستای حمایت از زوج‌های نابارور، ۱۷ مرکز جدید درمان ناباروری ایجاد شد، ادامه داد: ایجاد این مراکز با تمرکز بر مناطق محروم بود. همچنین در شش استان فاقد مراکز درمان ناباروری(sterility) از جمله یاسوج، زاهدان، بندرعباس، گلستان، لرستان و شهرکرد این مراکز را ایجاد کردیم. ۲۴ مرکز درمان ناباروری موجود نیز توسعه یافته و تجهیز شدند.
جان بابایی با اشاره به بازسازی بیمارستان‌های فرسوده طی طرح تحول نظام سلامت اظهار کرد: در این راستا دو میلیون و ۵۶۰ هزار مترمربع فضای بستری بازسازی شد. همچنین ۴۵ هزار تخت بیمارستانی کشور با استفاده ۱۰۰ درصدی از تولیدات داخلی به طور کامل مورد نوسازی قرار گرفتند و شاهد توزیع ۱۳۰ قلم تجهیزات هتلینگ در بیمارستان‌ها بودیم. تامین ۶۹ هزار قلم تجهیزات پزشکی سرمایه‌ای نیز برای بیمارستان‌های موجود و تازه تاسیس از دیگر اقداماتی بود که از سوی وزارت بهداشت در طرح تحول سلامت انجام شد.
فعالیت تمام وقت ۵۸۰۰ متخصص و فوق تخصص در مناطق محروم
معاون درمان وزیر بهداشت ادامه داد: در راستای افزایش دسترسی مردم به خدمات درمانی ۵۸۰۰ پزشک متخصص و فوق تخصص در ۳۳۸ بیمارستان و ۳۰۲ شهر کمتر توسعه یافته و محروم به صورت تمام وقت فعال شدند. همچنین ۸۶۰ نفر پزشک متخصص مقیم در ۴۱۲ بیمارستان اصلی و ۲۱۲ شهر برای درمان بیماران اورژانس در شب فعال شدند.
وی با اشاره به ساخت ۲۵۰ کلینیک ویژه که شامل ۶۴۴۰ مطب برای فعالیت پزشکان بوده است، گفت: این کلینیک‌ها در ۱۲۸ شهر منطقه محروم راه اندازی شدند و تا کنون ۱۵۶ میلیون و ۸۱۷ هزار و ۵۱۷ ویزیت توسط ۱۴ هزار متخصص و فوق تخصص در ۶۵۸ کلینیک ویژه در ۳۸۵ شهر کشور با نرخ ارزان دولتی انجام شده است.
وی با اشاره به راه‌اندازی ۳۴ پایگاه اورژانس هوایی در راستای توسعه خدمات اورژانس کشور گفت: تا کنون ۹۶۷۹ مصدوم و بیمار بدحال از طریق اورژانس هوایی با ۶۴۵۶ سورتی پرواز منتقل شده‌اند. همچنین تا پایان دولت یازدهم ۲۴۰۰ دستگاه آمبولانس پیشرفته به ناوگان اورژانس زمینی اضافه شد. ۱۲۵ اورژانس در بیمارستان‌های تروما و اصلی کشور توسعه یافته و بازسازی شده و همچنین طی این طرح افزایش ۱۵۰۰ تخت اورژانس و بهسازی و استانداردسازی ۱۸۰ بخش اورژانس در سراسر کشور را شاهد بودیم.
جان بابایی با بیان اینکه طی این طرح ۲۴۰۰ تخت ویژه به ناوگان مراقبت‌های ویژه کشور اضافه شد، افزود: همچنین در راستای حمایت از بیماران صعب‌العلاجی مانند بیماران سرطانی شبکه جامع تشخیص زودرس و درمان سرطان در سه سطح در کشور راه‌اندازی شد که سطح یک آن شامل خدمات تشخیصی، غربالگری و خدمات درمانی سرپایی و در حال حاضر در ۱۳۱ مرکز غربالگری(Screening) و در ۵۲ مرکز شیمی درمانی سرپایی در سطح یک انجام می‌شود. همچنین خدمات تخصصی سرطان باید در ۳۷ مرکز تخصصی در سطح دو ارائه شوند. سطح سه نیز شامل خدمات فوق تخصصی و پیشرفته است که برآورد شده باید در ۱۴ قطب کشوری انجام شود.
جان بابایی با بیان اینکه طی طرح تحول سلامت ۹ مرکز تخصصی درمان سوختگی مورد استانداردسازی قرار گرفت و ۲۰۰ تخت ویژه سوختگی در این حوزه اضافه شد، گفت: همچنین استانداردسازی چهار بخش مسمومیت موجود و راه‌اندازی ۹ بخش جدید در طی این مدت انجام شده است. در عین حال ۱۰۰۰ تخت جدید به حوزه روانپزشکی افزوده شد.
راه‌اندازی ۱۲۲ بیمارستان جدید در دستور کار وزارت بهداشت
وی با بیان اینکه ایجاد ۱۲۲ بیمارستان جدید با ظرفیت بیش از ۱۰ هزار تخت بیمارستانی در دستور کار ما قرار دارد و امیدواریم تا پایان دولت به بهره‌برداری برسند، گفت: وزارت بهداشت در راستای پیشگیری و درمان سکته‌های قلبی و مغزی، برنامه ملی درمان پیشرفته سکته‌های قلبی را در ۵۴ بیمارستان و ۲۴ شهر انجام داد که طی دو سال اجرای این برنامه ۲۴ هزار نفر از خدمات پیشرفته آن بهره‌مند شدند. در عین حال برنامه ملی درمان سکته‌های مغزی نیز در ۵۵ بیمارستان و ۲۵ شهر انجام شد و تا کنون ۱۲۰۰ نفر از خدمات آن بهره‌مند شدند.
وی همچنین گفت: در راستای ایجاد شفافیت در حوزه درمان و دسترسی آسان مردم و صاحبان حرف پزشکی به اطلاعات ۲۱ هزار موسسه پزشکی، سامانه ملی صدور الکترونیکی پروانه‌های موسسات پزشکی را ایجاد کردیم. همچنین از طریق اعتباربخشی کیفی، ارائه خدمت به گردشگران سلامت ساماندهی شد. در عین حال تدوین و اجرای نسل نوین اعتباربخشی در ۹۰۰ بیمارستان کشور با رویکرد ارتقای ایمنی و بهبود کیفیت خدمات و تکریم بیماران اجرا شد. امضا و ابلاغ تفاهم‌نامه نقشه راه درمان ۱۴۰۴ در راستای اجرایی کردن نقشه درمان کشور و سطح بندی خدمات بستری با سازمان برنامه و بودجه کشور و ابلاغ آن جهت اجرا به کلیه دانشگاه‌های علوم پزشکی از دیگر اقدامات انجام شده در این حوزه بوده است.
جان بابایی ادامه داد: در راستای ساماندهی نظام درمان کشور نشست‌های متعددی را با انجمن‌های علمی تخصصی در راستای تدوین گایدلاین‌ها و راهنماهای بالینی پیش می‌بریم و امیدواریم تا پایان سال گایدلاین‌های ۵۰ خدمت پرهزینه تدوین و ابلاغ شود؛ چرا که این کار به نفع بیماران و کشور است.
اهمیت حفظ طرح تحول نظام سلامت
وی تاکید کرد: از طرفی بحث حفظ و نگهداشت طرح تحول نظام سلامت بسیار مهم است؛ چرا که این طرح از برنامه‌های خوب در کشور بوده، از طرفی یکی از مهم‌ترین اقدامات ما نظارت بر نحوه ارائه خدمات است. بر همین اساس در این دوره سامانه ۱۹۰ جان تازه‌ای گرفته و ما از طریق آن نظارت کرده و تخلفات و مشکلات را در حوزه درمان پیگیری می‌کنیم. در حال حاضر در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی(Medical science) تیم‌های واکنش سریع ایجاد شده است تا اگر تخلف و شکایتی از طریق سامانه ۱۹۰ از سوی مردم مطرح شد، این تیم‌ها بتوانند وارد عمل شوند تا خدمات به طور ایمن‌تر ارائه شده و تخلفات پیگیری شوند.
جان بابایی در پاسخ به سوالی مبنی بر بدهی‌های طرح تحول نظام سلامت گفت: طرح تحول بدهی ندارد. به هر حال مردم باید خدمات بهداشتی و درمانی را دریافت می‌کردند و اگر طرح تحول هم اجرا نمی‌شد، باید این خدمات را به مردم ارائه می‌دادیم. در صورتی که منابع طرح تحول سلامت یعنی یک درصد ارزش افزوده و ۱۰ درصد هدفمندی یارانه‌ها محقق می‌شد، عملا مطالبه‌ای نمی‌ماند. هرچند که در این حوزه دغدغه مطالبات بیمه‌ها هم وجود دارد. به هر حال مردم دفترچه بیمه دارند و انتظارشان این است که بیمه‌ها به آنها خدمت ارائه دهند. از طرفی وزارت بهداشت هم تامین کننده خدمات است و اگر منابع پیش بینی شده به این وزارتخانه داده شود، دیگر منابعی جدیدی نیاز ندارد.
وی افزود: بنابراین اگر منابع مان محقق شود، به منابع جدیدی نیاز نداریم. از طرفی حتی اگر این منابع تامین شوند، بازهم باید اقتصاد سلامت را فعال کرده و خدمات را مرتبا ارزیابی و بازنگری کنیم تا بفهمیم که چه خدمتی به صلاح کشور است. این اقدامی است که حتی در توسعه یافته‌ترین کشورهای جهان هم انجام می‌شود.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره اعتباربخشی بیمارستان‌ها گفت: در سال گذشته پنجه‌های اعتباربخشی به ۹۰۰ پنجه کاهش یافت و فکر می‌کنیم هنوز هم می‌توان اعتبار بحشی را با پنجه‌های کمتر اما واقعی‌تر انجام دهیم.
لزوم سطح‌بندی خدمات و ساماندهی نظام درمان
معاون درمان وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره عدم پذیرش دفترچه بیمه همگانی رایگان در مراکز خصوصی گفت: این بخشنامه از سوی بیمه سلامت(Health insurance) و براساس منابع آنها صادر شده و از طرف وزارت بهداشت نبوده است. به هر حال تصمیم بیمه سلامت این بوده که بیمه شدگان رایگان به دلیل محدودیت‌هایی که در منابع وجود دارد، تنها از خدمات بیمارستان‌ها، مراکز دولتی و کلینیک‌های ویژه بهره‌مند شوند. البته از آنجایی که این افراد دیگر نمی‌توانند در مراکزخصوصی خدمت بگیرند، بار مراجعه به مراکز دولتی افزایش یافته است. باید توجه کرد که اگر دفترچه بیمه باز باشد و هرکس بتواند هر خدمتی را در هر سطحی دریافت کند، منابع کشور جوابگو نخواهد بود. بنابراین ما باید بحث سطح بندی خدمات و ساماندهی نظام درمان را پیش بریم. به عنوان مثال تدوین راهنماهای بالینی در راستای ایجاد محدودیت برای خدمات اضافه است. البته تاکید می‌کنم که دفترچه بیمه رایگان همگانی همچنان در بخش دولتی پذیرفته می‌شود و ارائه خدمت به افراد تحت پوشش این بیمه جزو وظایف ماست و تخطی از آن تخلف محسوب می‌شود.
جان بابایی در پاسخ به سوالی درباره ایجاد بیمارستان‌های چند تخصصی در کشور گفت: باید توجه کرد که نمی‌توانیم در همه شهرها بیمارستان‌های چند تخصصی داشته باشیم. در دنیا هم هیچ کشوری این کار را انجام نمی‌دهد. در حال حاضر ما شهرهای زیر ۵۰ هزار نفر و بیمارستان‌های زیر ۶۰ تختخوابی داریم. بنابراین صلاح نیست که همه خدمات تخصصی را در این بیمارستان‌ها و شهرها ارائه دهیم، بلکه می‌توانیم به جای ارائه همه این خدمات در یک بیمارستان، سیستم انتقال بیمار سریعی ایجاد کنیم تا اگر بیماری در یک شهر به خدمات جامع‌تر و تخصصی‌تر نیاز داشت، او را به سرعت به بیمارستان جامع‌تر منتقل کنیم. در این صورت خدمات بهینه‌تر و آسیب به بیمار هم کمتر می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۸۰ بیمارستان ۳۲ تختی و کمتر از ۳۲ تخت در کشور وجود دارد و ما نمی‌توانیم همه خدمات تخصصی را در این بیمارستان‌ها ارائه دهیم. بنابراین باید سیستم انتقال بیمار سریعی داشته باشیم تا بتوانیم بیماران را برای دریافت خدمات جامع به بیمارستان‌های چند تخصصی انتقال دهیم.
بسته‌های طرح تحول سلامت، کوچک شد؟
جان بابایی در پاسخ به سوال درباره کوچک کردن بسته‌های طرح تحول نظام سلامت به دلیل مشکلات اعتباری گفت: اولا باید توجه کرد که همه خدمات و بسته‌هایی که برای ارائه خدمت تدوین می‌شوند، بعد از اجرا نیازمند آسیب شناسی و بازنگری هستند و باید نقاط ضعف و قوت آنها شناسایی شود. به عنوان مثال یکی از بسته‌هایی که در طرح تحول سلامت اجرا شد، بسته مقیمی پزشکان در مناطق محروم بود. بنابراین ما از پزشکان مقیم در مناطقی که مردم از حضور آنها بهره‌مند شوند، استفاده می‌کنیم؛ اما در بیمارستان‌های آموزشی که متخصص داریم و آن متخصص می‌تواند به عنوان مقیم فعالیت کند، دیگر متخصص مقیم جدیدی قرار نمی‌دهیم، بلکه از ظرفیت همان فرد که به عنوان دستیار تخصصی و غیره در بیمارستان حضور دارد، استفاده می‌کنیم. بر این اساس در این دوره دست دانشگاه‌های علوم پزشکی را باز گذاشته‌ایم و اعلام کرده‌ایم که رئیس هر دانشگاه درباره پزشکان مقیم و موضوع ماندگاری تصمیم بگیرد.
جان بابایی همچنین گفت: باید توجه کرد که مدیریت هزینه در حوزه سلامت اتفاق افتاده است. به عنوان مثال در سال پیش رو و انتهای سال گذشته، ۵۰ درصد از پولی که باید بابت بسته کاهش فرانشیز از محل هدفمندی یارانه‌ها داده می‌شد، محقق شد، اما با این حال با استفاده از مدیریت هزینه توانستیم خدمات را ارایه دهیم و دستاوردها را حفظ کنیم.
وی با بیان اینکه خوشبختانه تاکنون هیچ بسته‌ای از بسته‌های طرح تحول سلامت حذف یا محدود نشده، گفت: در بحث مقیمی هم شناسایی کرده‌ایم که کدام بیمارستان‌ها بیشتر به پزشک مقیم نیاز دارند و این خدمت را در آنجا ایجاد کرده‌ایم.
جان بابایی در پاسخ به سوال دیگری درباره مشکلات ایجاد شده در بیمارستان‌ها برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی گفت: بالاخره وقتی که منابع وزارت بهداشت و نظام سلامت به دلایل مختلف تامین نمی‌شود، ممکن است فروشندگان دارو و تجهیزات پزشکی دیگر به ما جنس ندهند، اما تاکید می‌کنم که هیچ یک از مردم نباید از دریافت خدمات اورژانسی محروم شوند و یا در ارائه خدمات اورژانسی به آنها تعللی ایجاد شود. هرچند که ما مشکلاتی در این حوزه در برخی بیمارستان‌ها داشته‌ایم، اما ارائه خدمات اورژانسی به هیچ عنوان تعطیل نشده است. در بیماران غیر اورژانس(Emergency) نیز ارائه خدمت تعطیل نشده، اما ممکن است ماندگاری بیمار در بیمارستان چند روز بیشتر شود و سپس به او ارائه خدمت دهیم. باید توجه کرد که هنوز هم اجازه نمی‌دهیم تا بیماران برای تهیه دارو و تجهیزات مورد نیازشان به خارج از بیمارستان مراجعه کنند و نظارت‌های ما همچنان وجود دارد تا تخلفی ایجاد نشود.
وی درباره میزان شکایت نیز گفت: شکایت از بیمارستان‌ها بیشتر نشده است، اما مواردی وجود دارد که مردم نسبت به ارائه خدمت ناراضی هستند. البته باید بدانیم که حتی در صورت تامین منابع کافی هم باید برای منابع‌مان سقف بگذاریم. این اقدامی است که کشورهای پیشرفته هم آن را انجام داده‌اند.
در ادامه این نشست، دکتر عسگری - مدیرکل نظارت بر اعتباربخشی(Accreditation) و امور درمان وزارت بهداشت درباره روند اعتباربخشی گفت: در کشورهای دنیا اعتباربخشی در روندی دو تا پنج ساله انجام می‌شود تا بیمارستان‌ها فرصت اصلاح و تغییر رفتار داشته باشند. بر همین اساس با موافقت وزیر بهداشت و ابلاغ معاون درمان قرار شد از این پس اعتباربخشی بیمارستان‌ها در بازه‌های دو ساله انجام شود.
وی افزود: البته اینطور نیست که طی دو سال بیمارستان‌ها رها شوند، بلکه سنجه‌ها حتما مورد بازنگری قرار می‌گیرند و نظارت‌های ادواری هم از بیمارستان‌ها انجام می‌شود و این بازدیدها در سوابق اعتباربخشی مراکز لحاظ می‌شود.
