جهت ا طلاع :

در
بدن هر فرد سطح مشخصی از هورمون ها وجود دارد که برخی از ان ها بنا به
جنسیت متفاوت هستند. مردان و زنان از نظر هورمون ها جنسی با هم تفاوت هایی
دارند. همین مسئله است که بر روی فیزیولوژی بدن آن ها و خلق و خوی رفتاری
تاثیر می گذارد. اندازه گیری سطح هورمون ها تعیین کننده سلامت بدن است.
تغییر در این فاکتور، نشانه شروع بیماری است. خانم ها باید جدیت بیشتری در
مورد آزمایش هورمونی زنانه داشته
باشند چرا که بدن آن ها بیشتر مستعد بیماری های سخت است. از آنجایی که
هورمون های بدن در زمان پریودی به شدت تغییر می کند، نتیجه آزمایش هورمونی
در این دوران با زمان های دیگر کاملا متفاوت است. اگر در پریود خود مشکل
داشته و یا به بیماری های مرتبط با پریودی مبتلا هستید، لازم است آزمایش
هورمونی در این دوران بنا به توصیه متخصص انجام گیرد.

آنچه که از آن به عنوان آزمایش هورمونی زنانه یاد می شود، در واقع مربوط
به بررسی هورمون تحریک کننده فولیکولی( FSH )، آزمایش سطح استروژن، تیروئید،
پرولاکتین، سایر هورمون های مربوط به تخمدان و آزمایش های هورمونی بزاق
است.  ترشح این هورمون ها از طریق غدد درون ریز و برون ریز است که از طریق
جریان خون به بافت و اندام های مختلف بدن منتقل می شوند و اینکه این آزمایش
های هورمونی زنانه روز چندم پریودی انجام می شود بسیار مهم است

بررسی آنها در آزمایش هورمونی زنانه، به فرد در پیشگیری، تشخیص و درمان
بیماری کمک می کند. این هورمون ها نقش بسیار مهمی در بدن داشته و تنظیم
نبودن آنها منجر به اختلالات جدی در فرد خواهد شد. از رایج ترین علائم
اختلالات هورمونی در زنان می توان به این موارد اشاره کرد: نامنظمی در
تاریخ پریودی، تنبلی تخمدان،  رویش موهای زائد، تغییرات خلق و خویی، یائسگی
زودرس، ناباروری، چاقی، افسردگی، مشکلات خواب و … . آنچه که سطح هورمون
های جنسی زنان را تنظیم میکند، غده هیپوفیز و هیپوتالاموس در مغز است .

آزمایش هورمونی زنانه FSH

از انواع آزمایش هورمونی زنانه می توان به هورمون محرک تخمک اشاره کرد
که توسط غده هیپوفیز در بدن ترشح می شود. از این آزمایش هورمونی زنانه به
عنوان FSH  یاد می شود. وظیفه این هورمون بالغ کردن تخمک ها جهت باروری
است. در هر سیکل قاعدگی بدن با کاهش ذخایر تخمدان مواجه می شود. در این
حالت هورمون FSH با تحریک تخمدان ها، بدن را وادار به تخمک گذاری می کند.
برای بررسی این هورمون یک آزمایش خون ساده برای فرد تجویز
می شود. این آزمایش  هورمونی زنانه روز چندم پریودی انجام می شود؟ بسیار
مهم است که باید در روز سوم پریودی آن را انجام دهد. سطح نرمال این هورمون
در روز سوم عادت ماهانه بین 5 تا 20 است.  بالا بودن این هورمون در روز سوم
پریودی نشان دهنده کاهش ذخایر و نارسایی زودرس تخمدان ها در بدن است.
پایین بودن آن نیز نشان دهنده سندرم تخمدان پلی کیستیک است. بهترین زمان
برای انجام آزمایش هورمونی زنانه، اول صبح و پس از 12 ساعت ناشتا بودن است.

آزمایش هورمونی زنانه و بررسی استروژن

بررسی سطح استروژن یکی دیگر از انواع آزمایش هورمونی زنانه است. بهتر
است بدانید منظور از استروژن بررسی سه هورمون استریول، استرادیول و استرون
است. از این هورمون ها به طور کلی استروژن  و یا هورمون زنانه یاد میشود.
آزمایش استرادیول در روز سوم پریودی برای فرد تجویز می شود و به منظور
بررسی سطح استروژن در بدن است. این هورمون توسط فولیکول های تخمدان در بدن
ترشح می شود و میزان آن در روزهای ابتدایی سیکل عادت ماهانه پایین است.

بالا بودن این هورمون در این  مدت زمان می تواند نشانه ایی از کاهش
ذخایر تخمدان ها و یا وجود تخمدان پلی کیستیک باشد. سطح نرمال استروژن در
روز سوم پریودی بین 25 تا 27 است. اگر سطح این هورمون حدود سی و یا کمتر از
آن باشد، احتمال دارد فاکتورهای یائسگی مورد بررسی قرار گیرند. البته توجه
به سن و شرایط جسمانی و بالینی فرد نیز در این مورد دخیل است. از جمله
علایم یائسگی می توان به مشکلات خواب، خشکی واژن گرگرفتگی و تغییر خلق و خو اشاره کرد.

آزمایش هورمونی زنانه و پرولاکتین

پرولاکتین هورمونی است که بواسطه غده هیپوفیز در خون ترشح می شود و در
بدن همه افراد میزانی از آن وجود دارد. . تنظیم نبودن این هورمون می تواند
باعث بهم خوردن دوران پریودی شود و در  برخی از موارد به تشخیص سرطان سینه و
یا تومور هیپوفیز نیز منجر می شود. میزان این هورمون در دوران بارداری و
شیردهی افزایش می یابد. برای انجام این آزمایش هورمونی زنانه، پزشک از فرد
می خواهد تا حداقل 2 و حداکثر 3 ساعت پس از بیدار شدن نمونه خون دهد.

این آزمایش معمولا  بنا بر تشخیص پزشک در روزهای سیکل عادت ماهانه تجویز
می شود و انجام آن لزوما در دوران خونریزی نیست و به صورت ناشتا در اوایل
صبح انجام شده و به بیماران توصیه می شود، شب قبل از پوشیدن لباس های تنگ،
بخصوص در ناحیه سینه اجتناب کنند. همچنین لازم است تا از انجام فعالیت های
ورزشی  نیز خودداری شود و هیچگونه تماس جنسی در شب قبل از آزمایش وجود
نداشته باشد. برای آزمایش خون پرولاکتین، بهتر است حدود
30 دقیقه زودتر در آزمایشگاه حضور داشته باشید تا با آرامش و بدون استرس
نمونه خون از شما گرفته شود. چنانچه از داروهای خاصی استفاده می کنید بهتر
است به پزشک و تکنسین آزمایشگاه اطلاع دهید. 

آزمایش هورمونی زنانه و هورمون پروژسترون

در آزمایش هورمونی زنانه، سطح پروژسترون نیز مورد بررسی قرار می گیرد.
پروژسترون مهم ترین هورمون برای داشتن سیکل ماهانه و باروری است. با اندازه
گیری این هورمون تشخیص کیست های تخمدانی و حاملگی خارج از رحم انجام می
شود. از این هورمون به عنوان یک هورمون استروئیدی یاد شده که در نیمه دوم
سیکل قاعدگی ترشح می شود. سطح این هورمون در بدن در طول یک سیکل قاعدگی
یکسان نیست. معمولا هفت روز قبل از شروع عادت ماهانه بعدی، سطح آن در بدن
افزایش می یابد. وظیفه این هورمون ترشح پروتئینی است که پوشش داخلی رحم را
برای باروری تخمک مهیا می کند.

چنانچه دیواره رحم ضخامت کافی نداشته باشد، لانه گزینی رخ نخواهد کرد و
دیواره های رحم شروع به تجزیه شدن می کنند و در نهایت خونریزی عادت ماهیانه
آغاز می شود. چنانچه بارداری رخ دهد، این هورمون در جفت نیز ترشح می شود و
به همین دلیل است که سطح آن در زمان بارداری، بالا باقی خواهد ماند.
همچنین این هورمون به رشد غدد تولید کننده شیر در بدن مادر کمک می کنند.

از جمله علایم کمبود پروژسترون در بدن میتوان به اختلالات عادت ماهانه،
احساس ضعف و خستگی داشتن، افزایش وزن و بیماری های پوستی اشاره کرد. استرس و
تمرینات بدنی مفرط از جمله دلایل اختلال این هورمون در بدن است.

آزمایش هورمونی زنانه و LH

بررسی هورمون لوتئینه کننده یا همان LH  ، در آزمایش هورمونی زنانه نیز
مورد بررسی قرار می گیرد. این هورمون از غده هیپوفیز ترشح می شود و میزان
آن روزهای قبل از تخمک گذاری بیش از سایر روزهای سیکل عادت ماهیانه است.
این هورمون نیز در تنظیم تخمک گذاری چرخه عادت ماهانه نقش مهمی دارد. انجام
این آزمایش معمولا برای بررسی علل ناباروری، از سوی پزشک تجویز می شود.