آقای سائسی که امروز یکی از رکوردداری اهدای خون کشور است، میگوید: از آن زمان با خدای خود عهد بستم که همیشه اهدا خون را اهدا کنم و نهال زندگی خود را خون خود به نیازمندان آبیاری کنم.
وی در خصوص نحوه تغذیه خود گفت: با خوردن چندبار جگر گوسفند، ماهی، میگو در طول هر ماه انرژی کافی را بدست میآورم.
سائسی البته یک توصیه هم به سایر شهروندان کرد و با بیان اینکه در طول این سالها دریافتم که هیچ چیز بهتر و لذتبخشتر از هدیه کردن خون خود برای نجات افراد نیازمند به خون نیست، از کسانی که شرایط بدنی لازم را دارند درخواست کرد که به جمع اهداکنندگان مستمر خون بیپیوندند.
اهداکننده مستمر بمان
روز ۱۴ ژوئن از سال ۲۰۰۴ تاکنون به نام روز جهانی اهدای خون نامگذاری شده است. در سال ۲۰۰۴ سازمان جهانی بهداشت فدراسیون بینالمللی جمعیتهای صلیب سرخ و حلال احمر، انجمن بینالمللی انتقال خون و فدراسیون بینالمللی انتقال خون در نشستی تصمیم گرفتند که یک روز از سال را به عنوان روز تقدیر از اهدا کنندهٔ خون نامگذاری کنند. در نتیجه روز ۱۴ ژوئن که مصادف با سالروز تولد لند اشتاینر کاشف گروههای خونی میباشد، به عنوان روز تقدیر از اهداکنندگان خون نامگذاری شد. هر ساله در این روز جشنی به میزبانی یک کشور برگزار میشود.
این رویداد با هدف فرهنگسازی و بالا بردن سطح آگاهی افرد جامعه؛ تشکر از اهداکنندگان و فعالیت جهت افزایش اهداکنندگان خون برگزار میشود. این جشن هرسال به میزانی یک کشور برگزار شده و امسال در شهر هانا واقع در ویتنام انجام میشود. در مراسم جهانی نمایندگانی از کشورهای سراسر دنیا و نمایندگان سازمانهای بینالمللی شرکت کرده و به تبادل تجربات و تدوین سیاستها و اهداف سازمان جهانی بهداشت (The World Health Organization)و مراکز انتقال خون دنیا میپردازند. امسال نیز مانند هر سال نمایندهای از کشور ایران در مراسم شرکت کرده و در نطق سخنرانی خود به شرح فعالیتهای سازمان انتقال خون ایران میپردازد. شعار امسال «نیاز به خون همیشگی است؛ اهداکنندهٔ مستمر بمان» در نظر گرفته شده است. در جشن امسال موضوعاتی از قبیل بحرانها و نقش اهدا کنندگان خون در بحران را مد نظر قرار دادهاند.
ایران بیش از ۱۰ سال است که به اهدای خون ۱۰۰ درصد داوطلبانه رسیده و از برنامه سازمان جهانی نیز جلوتر است. در واقع تا پیش از این از خون جایگزین استفاده میشد بدین صورت که داوطلبان بابت اهدای خون هزینهٔ ناچیز دریافت میکردند؛ ولی حالا این نوع خون دهی در ایران حذف شده و اهدای خون از سوی داوطلبان بدون چشم داشت انجام میشود. در حال حاضر در ایران سالانه بیش از ۲٫۵میلیون نفر اهدا کنندهٔ خون داریم که حدود ۲میلیون و یکصد هزار واحد خون اهدا میشود که بیش از ۵۰۰ هزار نفر از آنها اهدا کنندهٔ مستمر هستند.
در سازمان انتقال خون ایران اهدا کنندگان به سه دسته تقسیمبندی میشوند: اهدا کنندهٔ بار اول که در واقع کسانی هستند که برای نخستین بار اقدام به اهدای خون میکنند. ۲. اهدا کنندهٔ باسابقه که به کسانی گفته میشود که یک سابقهای در اهدای خون دارند و دستهٔ سوم اهدا کنندهٔ مستمر که به کسانی گفته میشود که در سال حداقل دو بار موفق به اهدای خون خود میشوند. آقایان در سال ۴بار میتوانند خون اهدا کنند و خانمها به دلیل مسائل فیزیولوژیک سه بار در سال میتوانند اقدام به اهدای خون کنند. همچنین در حال حاضر نزدیک به ۹۰۰ بیمارستان و مرکز درمانی در سراسر کشور، خون مورد نیاز خود را از مراکز و پایگاههای انتقال خون تأمین میکنند.
مشقت اهدای خون
ماه رمضان از آن دورههای زمانی است که معمولا اهدای خون کم میشود. هر ساله اطلاعیههایی برای دعوت داوطلبان به اهدای خون صادر میشود و حتی برای شبهای قدر نیز تمهیداتی در نظر گرفته میشود. با این حال امسال در روز جهانی اهدای خون که از قضا در بین شبهای قدر افتاده بود، سرویسدهی به متقاضیان مطلوب نبود. یکی از داوطلبان مستمر اهدای خون در همین رابطه گفت: واحد احدای خون نارمک واقع در شرق تهران مدتهاست که تعطیل است و من برای اینکه بتوانم این اقدام خداپسندانه را در ماه رمضان انجام دهم، مجبور شدم تا خیابان پیروزی بروم. همچنین ساعات خونگیری نیز محدود است و در هر مرکز با مرکز دیگر متفاوت است. حتی بیشتر مراکز در بعضی روزها تعطیل هستند، و همین باعث سردرگمی میشود.
اهدا کنندگان مستمر گنجینه بی پایان انتقال خون
ثابت شده ضریب امنیت و سلامت خون اهدا کنندگان مستمر ۸تا۱۰ برابر اهدا
کنندگان بار اولی است. فرهنگ اهدای خون در کشور ما از زمان جنگ تحمیلی
نهادینده شده است و مردم ما اهدای خون را به عنوان یک فرهنگ پذیرفتهاند.
امروزه سازمان انتقال خون ایران وارد فصل جدیدی شده است و اهدای خون هیجانی
را کنار گذاشته و فصل جدیدی را با شعار «اهدای خون آگاهانه و مسئولانه»
گشوده است.
دکتر بشیر حاجی بیگی سخنگوی سازمان انتقال خون ایران، در این باره میگوید: همه روزه مردم به مراکز انتقال خون مراجعه می کنند و خون خود را به کسانی که اصلا آنها را ندیدهاند و نمیشناسند و این بالاترین نوع ایثار و فداکاری ست و مردم ایران ایثارگرترین و فداکارترین مردم دنیا هستند.
از اهدای خون تا اهدای پلاکت خون
پلاکت جز حیاتیترین بخش خون به شمار میرود که نقش آن در انعقاد خون بسیار مهم است. دکتر بشیر حاجیبیگی سخنگوی سازمان انتقال خون ایران، درباره اهمیت اهدای پلاکت خون میگوید: در درمان بسیاری از بیماریها از جمله سرطان ضروری ست. بیشترین کاربرد آن در بیماران شیمی درمانی و لوسمیها و بیماریهای خونریزی دهندهٔ ارثی و افراد که پیوند مغز استخوان، میباشد.
پلاکت در خارج از بدن انسان، در کیسههای خون (Blood bags)بیشتر از سه روز نمیتواند ماندگاری داشته باشد و میبایست پلاکت را در همان شش ساعت اول پس از اهدا، از سلولها جدا کرد؛ و این موارد اهمیت پلاکت را روشن میکند. مراحل اهدای پلاکت همانند اهدای خون میباشد با این فرق که در اهدای پلاکت، تعداد پلاکتهای خون فرد اهدا کننده را اندازهگیری میکنند که نباید کمتر از ۱۵۰هزارعدد در میکرولیتر باشد. ضمناً فرد اهدا کننده سه روز قبل از اهدا باید از مصرف داروهای ضدالتهابی خودداری کند. آقایان و خانمها میتوانند در سال ۲۴بار پلاکت خون خود را اهدا کنند.
سخنگوی سازمان انتقال خون ایران میگوید: با گسترش مراکز خون و آنکولوژی در کشور در اکثر مراکز انتقال خون استانها دستگاه پلاکت فرزیس داریم که قادر است پلاکت مورد نیاز بیماران را با بهترین کیفیت و با بهرهگیری از مناسبترین روش ممکن تهیه کرده و در اختیار بیماران قرار دهد.
وی با بیان اینکه ایران تنها کشور اسلامی است که جز انجمن بینالمللی خونهای نادر در دنیا است، افزود: ایران حمایت علمی و سلامتمحور کشورهای منطقه را در کشور خود دارد. ایران دارای سالمترین خون در میان کشورهای منطقه است.
سن اهدا در ایران ۱۸ تا ۶۰ سال است ولی اهداکنندگان مستمر، با تشخیص پزشک مرکز انتقال خون میتوانند تا سن ۶۵ سالگی هم خون اهدا کنند. البته افراد زیر ۱۶سال هم با اجازهٔ والدین و در صورت تأیید صحت سلامت خود توسط پزشک مربوطه میتوانند خون اهدا کنند.
در کشور ما شاخص اهدای خون مستمر ۵۲ درصد است که بالاترین میزان این شاخص متعلق به استان سمنان با شاخص ۷۰ درصد است. در ایران ۹۵ درصد از اهداکنندگان خون آقایان هستند و تنها ۵ درصد اهداکنندگان را خانمها تشکیل میدهند. البته در بعضی از استان ها مثل ایلام، آذربایجان غربی، مرکزی و لرستان اهدای خون بانوان نزدیک به ۱۰ درصد است ولی به طور کلی خانمها ۵ درصد اهدا کنندگان هستند.
طبق آخرین آمار سازمان انتقال خون حدود ۳۳ درصد افراد هر جامعه دارای گروه خونی +O هستند؛ که فراوانترین گروه خونی را تشکیل میدهند. حدود ۲۵ درصد دارای گروه خونی+A، ۲۲ تا ۳۲ درصد دارای گروه خونی+B، هفت تا هشت درصد دارای گروه خونی +BA، دو تا سه درصد دارای گروه خونی-B، سه تا چهار درصد دارای گروه خونی-A، پنج تا شش درصد دارای گروه خونی-O و زیر یک درصد دارای گروه خونی-BA هستند که نایابترین گروه خونی محسوب میشود.
سخنگوی سازمان انتقال خون ایران در رابطه با کم بودن بعضی از گروههای خونی اظهار کرد: همهٔ افراد میبایست گروه خونی خود را بدانند. البته در صورت کمبود برخی گروهای خونی مانند گروه خون منفی؛ سازمان متقاضیان را شناسایی کرده و در صورتی که به این گروههای خونی نیاز شود از آنها با تماس تلفنی یا فرستادن پیام و فراخوان دعوت برای اهدای خون میکنیم و آنها هم از این امر استقبال میکنند.
استان تهران پرمصرفترین استان کشور است که سازمان انتقال خون نزدیک به ۱۷۰ بیمارستان و مراکز درمانی را در این استان پشتیبانی میکند.
اهدای پلاسما
امروزه ایران در تأمین برخی از داروهای مشتق از پلاسما به خودکفایی رسیده است. مردم ایران با اهدای پلاسما میتوانند در تحقق شعار «داروی ایرانی از پلاسمای ایرانی» گامی رو به جلو بردارند. داروی فاکتور هشت، فاکتور نه، آلبومین و IVIG از جمله داروهایی است که با استفاده از پلاسمای خون تهیه و تولید میشوند. ما امروزه با اهدای پلاسما شاهد ارز آروی برای کشور هستیم زیرا داروهای مورد نیاز بیماران را با استفاده از پلاسماهای اهدایی تولید میکنیم.مهر