در عصر حاضر اگر چه حضور در شبکههای اجتماعی مختلف بخصوص تلگرام و اینستاگرام امری اجتنابناپذیر است و فارغ از تمامی محاسنی که این فضاها برای کاربران خود به همراه دارند و در انتخابات ریاست جمهوری هم تاثیر آن را بروشنی دیدیم، اما به جرات می توان از مصائبی سخن گفت که پیامدهای منفی و گاه جبران ناپذیر آن، بیش از همه کودکان و نوجوانان را گرفتار می کند .
شفاآنلاین>اجتماعی> این روزها تب حضور در شبکه های اجتماعی و بویژه تلگرام داغ است تا جایی که حتی بسیاری از کودکان و نوجوانان نیز در این شبکه ها عضویت فعال دارند. کودکانی که با هم کلاسی های خود، به بهانه آگاهی از امورات و تکالیف مدرسه، اطلاع رسانی ها و... گروه هایی در تلگرام تشکیل داده اند و ساعات زیادی را در این فضاها سپری می کنند و گاه رد پای آنها را در گروه هایی هم مشاهده می کنیم که برای آنها چندان مناسب نیست. در عصر حاضر اگر چه حضور در شبکههای اجتماعی مختلف بخصوص تلگرام و اینستاگرام امری اجتنابناپذیر است و فارغ از تمامی محاسنی که این فضاها برای کاربران خود به همراه دارند و در انتخابات ریاست جمهوری هم تاثیر آن را بروشنی دیدیم، اما به جرات می توان از مصائبی سخن ب گفت که پیامدهای منفی و گاه جبران ناپذیر آن، بیش از همه کودکان و نوجوانان را گرفتار می کند . عدم دقت نظر والدین بر چگونگی حضور این قشر آسیبپذیر در شبکه های اجتماعی(Social Networks) از یک سو و تمایل عجیب و افراطی و حتی افسار گسیخته برای استفاده از امکانات به روزرسانی شده این فضا از سوی دیگر، باعث شده است بسیاری از کارشناسان حوزه کودک و نوجوان احساس نگرانی کرده و به دنبال راهکارهایی باشند تا شاید بیش از این دیر نشده، بتوانند مانع بروز بسیاری از آسیب های شخصی، اجتماعی و خانوادگی شوند. تماس های تلفنی رایگان و یا فرستادن صداها (ویس) یکی از داغ ترین موضوعات قابل بحث است که در این نوشتار به برخی از پیامدهای منفی این برنامه در تلفن های همراه کودکان اشاره می کنیم.تماس های تلفنی و صوتی کاملا رایگانتحقیقات نشان داده است معمولا کودکان با ادمین های گروه های مورد علاقه و منتخب خود در ارتباط هستند؛ نحوه و چگونگی ارسال پیام، محتوی پیام، مخاطب و گیرنده پیام و ... خود داستانی پرماجرایی است که بررسی های موشکافانه ای را می طلبد، چه بسا در این فضای ناامن و با عدم کنترل نامحدود، کودک نه تنها می تواند بدون اجازه والدین خود پیامی را به دیگران ارسال کند و یا با فرد ناآشنایی تماس تلفنی داشته باشد بلکه به راحتی نیز می تواند با کنترل تماس و ارتباطات خود، والدین خویش را منحرف و ناآگاه سازد؛ پاک کردن پیام ها، ویس چت ها و تماس ها بهترین و سهل ترین روش انهدام اطلاعات خبرسازی است که دسترسی والدین به یکی از آنها، شاید برای کودک و یا نوجوان دردسرساز شود. از سوی دیگر در تماس های تلفنی رایگان، کودکان هرگز ترس و دلهره ای برای مواخذه، سرزنش و یا پرسش درباره هزینه های تماس خود نخواهند داشت، معمولا والدین با پرداخت هزینه ای مشخص و خرید بسته های اینترنتی، شرایطی را فراهم و مهیا می کنند که کودک شان به راحتی می تواند با کمترین هزینه، ساعتهای متمادی را با دوستان و آشنایان و یا حتی غریبه ها به سخن بنشیند؛ جالب ترین بخش این مساله زمانی است که بدانید واکنش و حساسیت افراطی والدین به هزینه ها بیش از حساسیت آنها به محتوای پیامها و یا افرادی است که کودک و یا نوجوان شان با انها آشنایی و تبادل اطلاعات دارند. ارتباطات بی حد و مرز بسیار خطرناکآشنایی و برقراری ارتباط رایگان با دیگران از دیگر معایب این اپلیکیشن است، ارسال پیام نوشتاری، صوت و یا دریافت آن از یک طرف و برقراری ارتباط بدون هزینه از سوی دیگر، باعث شده است کودک نه تنها در آن واحد بتواند با چندین کاربر آنلاین در ارتباط باشد بلکه با استفاده از فناوری که همیشه نیز به همراه دارد؛ میتواند در هر زمان از شبانه روز، در اتاقش، توی تخت، توی کلاس و ... با هر کسی در هر موردی به گفتگو بنشیند؛ بنابراین در این وضعیت بی سامان و بحرانی، ارتباطات خارج از چارچوب و بدون نظارت و دسترسی به کاربران ناآشنا و گاه حتی سوء استفاده گران ، هرگز دور از انتظار نیست.سوداگران مجازی همیشه در کمین انقلابهورمونی و روحی نوجوان و کنجکاوی های خاص این برهه سنی ، بی تردید آنان را متمایل به روابط با جنس مخالف می کند، ارتباط با افرادی که هویت نامعلومی دارند و کودک و نوجوان بدون هیچ شناختی از آنها،صرفا به منظور ارضای نیاز موقت امروز خود وارد رابطه با آنها می شود، روابطی که معمولا نوجوان نسبت به آن بسیار نابلد است و حتی احتمال دارد خیلی زود به دام مسائل و مشکلات جدی بیفتد که گاه حتی موجب بروز فجایع گسترده ای نیز می شود. ارتباطات مجازی بی چارچوب، برای کودک و نوجوانی که آشنایی چندانی با مهارتهای عاطفی و ارتباطی ندارد و همچنین معیارهای اخلاقی و شخصیتی سازمان یافته ای را کسب نکرده است ، بسیار آسیب زاست چه بسا احتمال دارد کودک در معرض سوءاستفادههای مجرمان خطرناک قرار گیرد. سوءاستفاده سایبری، سوءاستفاده جنسی به صورت کلام یا تصویر و کودک ربایی از جمله آسیبهای جدی شبکههای اجتماعی برای کودکان است که معمولا نیز به دلیل در اختیار قرار دادن اطلاعات شخصی و در نظر نگرفتن حریم خصوصی، توسط کودک و نوجوان در شبکههای اجتماعی، به راحتی اتفاق میافتد.اگر چه بلوغ زود رس، افزایش اضطراب و تشویش ، از بین رفتن تمرکز، اختلال در خواب نیز از دیگر پیامدهای این گونه تماس ها و روابطی است که در این فضاها دیده میشود، از سوی دیگر تزریق مدام اضطراب بر فکر و روان کودک و همچنین تجربه همیشگی هیجانات منفی، زمینه مساعدی را برای ابتلا کودک به انواع مشکلات روحی و رفتاری فراهم می کند.والدین باید مدیریت کنندپدر و مادرها به روشهای مختلف میتوانند فعالیت فرزندشان در شبکههای اجتماعی مختلف را مدیریت کنند؛ کسب و افزایش اطلاعات درباره این شبکهها و فضای اینترنت اولین گام و اموزش کودکان دومین گام مهم است. والدین باید پیش از ورود کودکانشان به شبکه های مجازی، درباره خطرات و آسیبهای این شبکهها با آنها صحبت کنند و از تمامی امور مختلف مطلع شان سازند و هشدارهای لازم را بدهند .سلامت آنلاین نسرین صفری- مشاور خانواده