شفا آنلاین>سلامت>نظام مراقبت‌های اولیه کشور که وظیفه ارائه خدمات پیشگیری از بیماری و کاهش بار آن را بر عهده دارد، از مردم دعوت کرده که برای غربالگری و بررسی وضعیت ابتلا به چهار بیماری مهم به پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت مراجعه کنند. اما این اقدام چگونه صورت می‌گیرد و مردم باید به کجا مراجعه کنند؟
به گزارش شفا آنلاین، هفتم مهرماه سال جاری، برنامه خدمات نوین سلامت با محوریت بیماری‌های غیرواگیر به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد. با توجه به اقدامات پیشین وزارت بهداشت و اقدام برای تغییر در نظام مراقبت‌های اولیه کشور، در حال حاضر تمام روستاها و شهرهای زیر 20 هزار، شهرهای 20 تا 50 هزار نفر و حاشیه کلان‌شهرها تحت پوشش نظام ارائه خدمات نوین سلامت قرار داشته و خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت در آنها مستقر هستند. در مجموع می‌توان گفت نزدیک 57 میلیون نفر تا امروز تحت پوشش این خدمات قرار گرفته‌اند.
در روستاها، بهورزان که نقشی معادل مراقب سلامت شهری را بر عهده دارند، جمعیت خاصی را برای این مراقبت‌ها تحت پوشش دارند. در شهرها نیز الگویی مشابه روستا اجرا می‌شود که طبق آن پایگاه‌های سلامت که متناظر خانه‌های بهداشت روستایی هستند، در مجموع حدود 12500 نفر را پوشش می‌دهند. همچنین هر سه تا پنج پایگاه زیر نظر یک مرکز جامع سلامت فعالیت می‌کنند که دو کارشناس تغذیه و سلامت روان نیز در سیستم آنها حضور دارند. مردم می‌توانند برای مشاوره در حوزه غذا و تغذیه، اختلالات روان نظیر افسردگی، اعتیاد به هر نوع مواد مخدر، الکل و دخانیات به این کارشناسان مراجعه کنند.
مراقبت فعال برای همه مردم
طبق آنچه دست اندرکاران نظام بهداشت کشور می‌گویند، بنای این سیستم بر مراقبت فعال سلامت است؛ یعنی افراد تحت پوشش پایگاه‌های سلامت، توسط مراقبان سلامت شناسایی و از آنها برای مراجعه دعوت می‌شود. بعد از غربالگری اولیه نیز در صورت لزوم، مراقبت‌ها و پیگیری‌های بعدی ادامه پیدا می‌کند. بر همین اساس وزارت بهداشت از مردم دعوت می‌کند تا به مراکز خدمات جامع سلامت در شهرها یا مرکز بهداشت شهرستان خود برای دریافت این خدمات رایگان، مراجعه کنند.
شبکه بهداشت کشور برای همه گروه‌های سنی برنامه دارد؛ اما
گروه هدف این برنامه، گروه سنی 30 تا 70 ساله است. از این گروه با
مراجعه به مراکز مورد نظر، درباره ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای،
مصرف الکل و دخانیات، فعالیت کم بدنی و تغذیه نامناسب به عنوان عوامل
خطر رفتاری، پرسش می‌شود.
همچنین عوامل خطر بیولوژیکی مانند اختلال چربی خون، قند خون، چاقی و فشار خون و چهار بیماری قلبی و عروقی، سکته‌های قلبی و مغزی، دیابت، آسم و بیماری‌های مزمن تنفسی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند. در این بین تشخیص زودهنگام سه سرطان دهانه رحم و پستان برای زنان 30 سال به بالا و سرطان روده بزرگ برای افراد 50 سال به بالا غربالگری می‌شوند.
بنابر اعلام مسوولان وزارت بهداشت، با توجه به این موارد، اگر در زمان غربالگری، مراقبان سلامت متوجه در معرض خطر بودن سلامت فرد شوند و او را مستعد ابتلا به سکته‌های قلبی و مغزی در 10 سال آینده بدانند، مراقبت‌های دنباله‌داری برایش در نظر می‌گیرند.
بعد از مشخص شدن میزان در خطر بودن افراد، اطلاعات در یک سامانه الکترونیک ثبت و بر اساس آن مراقبت‌های فعال بعدی انجام می‌شود. برای مثال اگر کسی مستعد ابتلا به سکته‌های قلبی و مغزی ارزیابی شد و بیش از 30 درصد در معرض خطر بود، به او اعلام می‌شود که علاوه بر اجرای مراقبت‌های تجویز شده، سه ماه بعد از اولین غربالگری دوباره به پایگاه سلامت یا مرکز بهداشت مراجعه کند. اما اگر این خطر کمتر از 10 درصد بود باید یک سال بعد برای معاینه مجدد بازگردد.
طبق این برنامه، تا سال 1404 باید 25 درصد از مرگ زودرس ناشی
از بیماری‌های غیرواگیر و هشت عامل خطر کاهش یابد. این نتیجه با شناسایی 90
درصد افراد واجد شرایط غربالگری، ارزیابی خطر 90 درصد آنها و مراقبت فعال
از 90 درصد این افراد محقق می‌شود.
