ابتلا به سرطان از ۱۰ میلیون مورد جدید در سال ۲۰۰۶ به ۱۴میلیون در سال ۲۰۱۲ رسید و پیش‌بینی می‌شود که این رقم در سال ۲۰۳۰ به ۲۵ میلیون مورد برسد. در سال ۲۰۰۶ حدود ۶میلیون مرگ به دلیل ابتلا به سرطان گزارش شده است، در حالی که این آمار در سال ۲۰۱۲ به ۸ میلیون نفر رسیده و پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۳۰، این میزان به ۱۳میلیون نفر برسد. در ایران بدون احتساب سرطان‌های پوست، سالانه ۹۲هزار مورد جدید ابتلا به سرطان اتفاق می‌افتد که اگر موارد ابتلا به سرطان‌های پوست را نیز به این آمار بیفزاییم، میزان ابتلا به بیش از صدهزار مورد افزایش می‌یابد. سرطان‌های پستان، معده، روده بزرگ و مثانه، بدون در نظر گرفتن جنسیت مبتلایان، شایع‌ترین سرطان‌های کشور هستند. شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان به ترتیب سرطان معده، پروستات، مثانه و روده بزرگ و در زنان سرطان‌های پستان، روده بزرگ، معده و لوسمی است. آنچه از نظر گذشت، اظهارات سخنگوی وزارت بهداشت در رابطه با سرطان بود که چند روز قبل، در نشست خبری کنگره بین‌المللی پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان عنوان شده است. ایرج حریرچی درباره میزان ابتلای مردان و زنان به سرطان‌های مختلف نیز گفت: این آمار در مردان ۱۳۴ نفر به ازای هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت و در زنان ۱۲۸ ابتلا به ازای هر ۱۰۰هزار نفر اعلام شده است. او همچنین متوسط بروز موارد جدید ابتلا به سرطان در دنیا را برای مردان ۲۰۵ و برای زنان ۱۶۵ مورد در هر صدهزار نفر عنوان و خاطرنشان کرد: با این روند پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۳۰ تعداد موارد جدید ابتلا به سرطان به ۱۵۵ ابتلا در هر ۱۰۰ هزار نفر برسد.
سونامی سرطان در ایران نداریم
چندی است که اخباری مبنی بر افزایش شدید و بدون کنترل سرطان در رسانه‌ها منعکس می‌شود. این امر واکنش‌های زیادی به دنبال داشته و اکثر کارشناسان آن را تکذیب کرده‌اند؛ بلندپایه‌ترین آنها که متولی امر بهداشت و درمان کشور نیز هست، در این زمینه گفت: چیزی به اسم سونامی سرطان در کشور نداریم، اما به آمارهای منتشره در مورد این بیماری هم نمی‌توان اعتماد کرد، چراکه سیستم ثبت مبتلایان به سرطان در کشور سنتی است و برخی مبتلایان به سرطان که بیماری آنها هنوز تشخیص داده نشده به آمار بیماران سرطانی اضافه نشده‌اند. حسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت عنوان کرد: دولت اقدامات خوبی برای حمایت از این بیماران انجام داده است، اما باید اقدامات گسترده‌تری را برای حمایت از بیماران صعب‌العلاج انجام دهیم. معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سرطان ایران نیز در این باره گفت: با وجود گزارش‌هایی درباره سیر صعودی ابتلا به سرطان در کشور، این موضوع به معنی افزایش لجام گسیخته یا به عبارتی سونامی سرطان در ایران نیست. کاظم زنده دل خاطرنشان کرد: سرطان در کشورمان در سال‌های آینده افزایش می‌یابد، طوری‌که در ۲۰ سال آینده ابتلا به این بیماری در کشور احتمالا دو برابر خواهد شد، در عین حال احتمال افزایش دو برابری سرطان مشروط به آن است که عوامل خطر مانند مصرف سیگار، قلیان، افزایش وزن، کم تحرکی، مصرف الکل و تغذیه ناسالم همچون مصرف بالای نمک، غذاهای آماده و مصرف ناچیز سبزی و میوه ثابت بماند و اگر مردم بیشتر در معرض این عوامل خطر باشند، به‌طور حتم ابتلا به بیماری افزایش بیشتری خواهد یافت. همچنین یک فوق تخصص خون و سرطان بالغان اظهار کرد: آمار ابتلا به سرطان در ایران نسبت به میانگین جهانی کمتر است. ابوالقاسم ا... یاری با انتقاد از برخی رسانه‌ها، افزود: اصطلاح سونامی سرطان نادرست است؛ با توجه به اینکه سرطان بیماری سنین سالمندی است و در حال حاضر جمعیت سالمند ایران نسبت به گذشته افزایش یافته، همچنین به دلیل اینکه تشخیص سرطان با امکانات نوین تسهیل شده، این اصطلاح مطرح شده است؛ این درحالی است که در گذشته بیمار فوت می‌کرد و علت بیماری تشخیص داده نمی‌شد.
افزایش ۵۰درصدی سرطان در کشورهای توسعه نیافته
نتایج وسیع‌ترین و جدیدترین مطالعه درباره ۳۲ نوع سرطان در ۱۹۵ کشور جهان نشان می‌دهد تعداد موارد مرگ ناشي از سرطان در ايران از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ تقريبا دو برابر شده، اما براساس مستندات موجود هنوز سونامی سرطان در ایران اتفاق نیفتاده است. براساس نتایج اين مطالعه که ۸ پژوهشگر ايرانی از دانشگاه‌های علوم پزشکي تهران، ايران، البرز، قم، و بقيه‌ا... در کار آن شرکت داشته‌اند، سرطان پس از بيماري‌هاي قلبي عروقي مهم‌ترين عامل مرگ‌ومير در جهان است. با اين حال، احتمال ابتلا به سرطان و مرگ ناشي از آن تا حدود زيادي به مکان زندگي افراد بستگي دارد. این مطالعه حاکی ازافزايش چشمگير تعداد موارد بروز سرطان از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ است که اکثر آنها در کشورهاي توسعه نيافته رخ داده است، طوری‌که در اين کشورها، موارد جديد سرطان ۵۰درصد افزايش پيدا کرده است. پژوهشگران در اين مطالعه، کشورها را بر اساس مقياس اجتماعي و دموگرافيک جوامع تقسيم‌بندي کرده‌اند. اين مقياس ترکيبي از تحصيلات، درآمد و باروري در دوره زماني ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ است و نتایج نشان می‌دهد تعداد موارد جديد سرطان در گروه کشورهاي داراي بهترين مقياس اجتماعي و دموگرافيک - از جمله ايالات متحده و ژاپن - به ميزان ۳۶درصد افزايش پيدا کرده است.
چرا از سرطان پیشگیری کنیم؟
آمارها نشان می‌دهد کشور ما در مورد سرطان وضعیت بهتری نسبت به سایر کشورها دارد، اما این موضوع، دلیلی بر بی‌توجهی ما نسبت به این بیماری نمی‌شود. ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، با اشاره به ارتباط افزایش سن و بروز سرطان، گفت: نرخ بروز سرطان در ايران با بالا رفتن سن افزايش پيدا مي‌کند. او افزود: بيشترين بروز سرطان در سال۱۹۹۰ در گروه سني ۸۰ سال و بالاتر بوده و در سال ۲۰۱۵ بيشترين بروز سرطان در گروه سني ۷۵ تا ۷۹ سال مشاهده شده است. بنابراین با توجه به اینکه کشور ما در سال‌های آینده با کهولت سن و افزایش افراد سالخورده مواجه می‌شود، بحث پیشگری از سرطان دارای اهمیت است. اما چگونه می‌توان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد؟
۵ گام برای دوری از سرطان
تغييراتی کوچک در شيوه زندگي روزمره میتواند ابتلا به سرطان را کاهش دهد: گام اول این است که از مصرف دخانيات خودداري کنيد؛ دخانيات شما را در مسير ابتلا به سرطان قرار مي‌دهد. ترک يا رد مصرف دخانيات، مهم‌ترين تصميم بهداشتي است که امکانش براي شما وجود دارد. خودداري از مصرف دخانيات از خطر چندين نوع سرطان مثل ريه، مري، حنجره، دهان، مثانه، کليه‌ها، لوزالمعده و سرطان خون مي‌کاهد. گفتنی است در ايالات متحده سيگار مسئول حدود ۹۰ درصد تمام موارد سرطان ريه که يک علت عمده مرگ‌هاي ناشي از سرطان در مردان و زنان است، به‌شمار مي‌رود. قدم دوم خوردن غذاهای سالم است؛ اگرچه انتخاب غذا‌هاي سالم از مغازه سبزي فروشي يا سر سفره غذا تضمين کننده آن نيست که دچار سرطان نشويد ولي مي‌تواند به کاستن از خطر ابتلا کمک کند. پژوهش‌ها نشان مي‌دهد که حدود ۳۰ درصد سرطان‌ها به موضوع تغذيه، ازجمله چاقي مربوط مي‌شود. در همین زمینه، انجمن سرطان آمريکا توصيه مي‌کند: بیشتر از منابع گیاهی تغزیه کرده و مصرف چربی‌ها را محدود کنید. همچنین با قاطعیت گفته شده است، از مصرف الکل خودداری کنید. اما گام سوم چیست؟ فعالیت بدنی و استاندارد نگه داشتن وزن، قدم بعدی شماست. چاقي يک عامل خطر براي ابتلا به سرطان پروستات، روده بزرگ، راست روده، رحم، تخمدان‌ها و پستان‌ها به‌شمار مي‌رود. فعاليت فيزيکي مي‌تواند از چاق شدنتان جلوگيري کند، همچنين به خودي خود از خطر برخي سرطان‌ها ازجمله سرطان پستان و سرطان روده بزرگ مي‌کاهد. گام چهارم: در برابر نور آفتاب از خود محافظت کنيد. سرطان پوست يکي از شايع ترين و در عين حال قابل پيشگيري ترين سرطان‌هاست. گرچه قرارگيري مکرر در معرض اشعه ايكس يا تماس با برخي مواد شيميايي مي‌تواند در ايجاد سرطان پوست نقش داشته باشد، اما شايع‌ترين علت سرطان پوست قرارگيري در معرض نور خورشيد است. در گام آخر، خود را معاينه کنيد؛ به طور منظم خود را براي انواع شايع‌تر سرطان، معاينه و چکاپ کنيد. به اين ترتيب احتمال بيشتري وجود دارد که سرطان در مرحله ابتدايي‌تر کشف شود و در نتيجه امکان درمان موفقيت‌آميز آن وجود دارد. اين چکاپ بايد شامل پوست، دهان، روده بزرگ و راست روده شود. اگر مرد هستيد پروستات و بيضه‌ها نيز بايد در اين برنامه چکاپ قرار گيرد. اگر زن هستيد سرطان رحم و پستان بايد در فهرست بررسي قرار داشته باشد. به تغييرات بدنتان توجه کنيد، به اين ترتيب امکان تشخیص زودرس سرطان و موفقيت بيشتر درمان آن فراهم مي‌شود.آرمان امروز
