تحولات پزشکی در سال ۲۰۱۶

به گزارش شفا آنلاین، این کشفیات از یک دی ان آ تازه گرفته تا ساخت پانکراس مصنوعی و تولد نخستین نوزاد با سه والد، جهان را یک گام به حل کردن معماهای علم پزشکی نزدیکتر کرده است.

در اینجا به برخی ازمهمترین رویدادهای پزشکی ۲۰۱۶ میلادی می پردازیم:

 کشف مکانیزم های اتوفاژی

یکی از مهمترین کشف های پزشکی این سال برنده جایزه نوبل شد. یوشینوری اوسومی، دانشمند ژاپنی اکتشافاتی در زمینه اینکه سلول‌های بدن چگونه خود را ترمیم و سم‌زدایی می‌کنند یا مکانیزم های اتوفاژی، انجام داد. در حقیقت اتوفاژی برنامه بازیافت داخلی بدن و یک فرآیند برای برداشت اندامک‌های پیر و آسیب ‌دیده و پروتئین‌های تجمع یافته یا بدتاخورده و ایجاد اجزای سلولی جدید است. این فرآیند از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری کرده و با حفظ سوخت و ساز سالم بدن به محافظت از آن در برابر بیماری‌هایی مانند دیابت می‌پردازد.

 نخستین کودک با سه والد

نخستین کودک با دی ان ای سه نفر  در سال جاری میلادی متولد شد.  محققان در پاییز ۲۰۱۶ اعلام کردند این کودک از پدر ومادری اردنی متولد شده است. مادر او حامل دی ان ایی بود که در صورت باردار شدن، فرزندش به سندرم لی (نوعی اختلال عصبی) مبتلا می شد. دانشمندان بخشی از دی ان ای مادر را از تخمک برداشتند و بخشی که به بیماری منجر می شد را باقی گذاشتند. دی ان ای سالم به تخمک یک اهدا کننده تزریق و سپس بارور شد. در نتیجه کودک سالم به دنیا آمد اما دانشمندان هشدار دادند احتمال بروز این سندروم در سنین بالاتر وجود دارد.

موفقیت واکسن ایبولا

نتایج آخرین آزمایش موفقیت واکسن ایبولا را تایید کرد. این واکسن توسط دولت کانادا در آزمایشگاه وینی پگ ساخته شده و بسیار تاثیر گذار است. انتشار نتایج این تحقیق نقطه عطفی در تاریخ پزشکی است که از گسترش اپیدمی این بیماری در آینده جلوگیری می کند.

تبرئه علمی نخستین قربان ایدز

طی ۳ دهه محققان معتقد بودند یک مهماندار فرانسوی- کانادایی منبع انتشار ویروس ایدز در آمریکای شمالی بود. تحقیقی که در ژورنال درمان آمریکایی شمالی در سال ۱۹۸۴ نوشته شده بود، گیتان دوگاس را نخستین قربانی ایدز معرفی کرده بود. براساس این تحقیق دوگاس عامل انتقال ویروس ایدز به آمریکای شمالی بوده است.

اما تحقیق جدیدی که در ۲۰۱۶ میلادی منتشر شده این نظریه را رد می کند و معتقد است نمونه خون دوگاس حاوی زنجیره هایی از ویروس HIV بوده است که در دهه ۱۹۷۰ میلادی در مرزهای آمریکا مشاهده شده بوده است. تبرئه علمی دوگاس ۳۲ سال پس از مرگ او اتفاق افتاد.

ارتباط جهش ژنتیک با تصلب متعدد بافت ها

دانشمندان دانشگاه بریتیش کلمبیا ارتباط ژنتیکی میان تصلب متعدد بافت ها یافتند. این روند خود کشف مهمی است زیرا به پزشکان کمک می کند بالاخره قبل از ظهور علائم بیماری، آن را شناسایی و درمان کنند. البته تصور می شد هیچ گونه ارتباط ژنتیکی در این خصوص وجود ندارد. این ارتباط در دو خانواده کانادایی کشف شد که چند نفر از اعضای آنها دچار نوع پیشرونده بیماری MS بودند که قابل درمان نیست. ۷ نفر از ۱۰ عضو مبتلا به MS در خانواده که این ژن جهش یافته را داشتند، دچار این بیماری شده بودند.

 ارتباط ژنتیکی تومورهای سرطانی

گروهی از محققان سراسر جهان معتقدند کشف مهمی در زمینه ژنتیک  تومورهای سرطانی انجام شده است. آنها می گویند این کشف راهی تازه برای معرفی درمان های مختلف سرطان ارائه می کند. به هرحال دانشمندان متوجه شدند همزمان با رشد تومورها، آنها آنتی ژن های متمایزی تولید می کنند که در سطح تمام سلول های تومور ظاهر می شود. این آنتی ژن ها در حقیقت پاشنه آشیل سرطان هستند. این یافته به بهبود درمان های موثرتر کمک می کند.

نخستین پانکراس مصنوعی دنیا

یکی از  مهمترین پیشرفت های دنیا در سال ۲۰۱۶ میلادی، تایید MiniMed ۶۷۰G یا نخستین پانکراس مصنوعی توسط سازمان غذا و دارو برای دیابت نوع اول بوده است. این دستگاه برای افراد ۱۴ ساله و بالاتر قابل استفاده است. پانکراس مصنوعی گلوکز خون را هر پنج دقیقه یکبار اندازه می گیرد. برای این کار حسگرهای دستگاه با سوزنی نازک زیر پوست وارد می شوند و سطح انسولین را اندازه می گیرد. سپس پمپی که روی شکم بسته میشود، انسولین مورد نیاز را تامین می کند. این دستگاه کیفیت زندگی بیماران دیابت نوع یک را بهبود قابل توجهی می دهد.

ابزار تغییر ژنتیک برای درمان ایدز و تخمک های غیرباور

یکی دیگر از دستاوردهای مهم ۲۰۱۶ میلادی ابزار اصلاح ژنوم به نام CRISPR بود. این ابزار علم زیست شناسی را زیرو رو خواهد کرد. تحقیقی نیز درباره مهندسی ژنتیک نطفه های انسان انجام شده است. درحقیقت CRISPR به دانشمندان کمک می کند ژنوم را با دقت، کارآمدی و انعطالف پذیری بی سابقه ای اصلاح کنند. طی سال های گذشته  آزمایشات متعددی با این ابزار انجام شد. به عنوان مثال آزمایش تغییرات جهش ژنتیک در میمون ها باهدف جلوگیری از ابتلا سلول های انسان به ویروسHIV  بود. همچنین دانشمندان چینی اعلام کردند این تکنیک را درباره تخمک های غیر بارور به کار برده اند.

همچنین گروهی از محققان دانشگاه تِمپِل موفق شده‌اند از این ابزار دستکاری ژن برای درمان بیماری ایدز استفاده کنند آنها با این روش می‌توانند ویروس HIV را از سلول‌های ایمنی بدن جدا کنند.