کاربرد کتامین در درمان افسردگی حاد

شفا آنلاین:میزان پاسخ‌دهی درمانی آن از 25درصد تا 100درصد متفاوت بوده و شانس فروکش بیماری متعاقب مصرف آن، بین 3/8 درصد تا 89 درصد متغیر است. دامنه زمانی مدت پاسخدهی درمانی به کتامین، کمتر از 1 هفته تا بیش از 3 ماه است. همچنین، عوارض ناخواسته همودینامیک و روان‌پزشکی متعددی، به دنبال مصرف کتامین ثبت شده اند.

   به گزارش شفا آنلاین:   شیوع اختلال افسردگی اساسی، در حدود 17درصد با شیوع 12 ماهه 5 تا 9 درصد است. سازمان بهداشت جهانی افسردگی را به‌عنوان یکی از علل اصلی ناتوانی برشمرده و پیش بینی کرده که تا سال 2030 میلادی این بیماری یکی از جدی‌ترین معضلات سیستم‌های بهداشت و درمان دنیا خواهد بود. امروزه مدیریت درمان دارویی افسردگی بر اساس تئوری مونوآمین افسردگی و فعالیت نوروترانسمیترهای نوراپی‌نفرین، سروتونین و دوپامین است. هر چند که داروهای موجود به بسیاری از این بیماران کمک کرده‌اند، هنوز بیش از نیمی از آنها بیماری‌شان فروکش نکرده و به درمان خط اول با داروهای ضدافسردگی مقاوم هستند.

شکست درمان افسردگی
       مطالعه STAR*D، یک مطالعه بزرگ چندمرکزی روی اثربخشی کتامین بوده که توسط انستیتو ملی سلامت روان آمریکا ترتیب داده شد. نتایج نشان دادند که فقط 47درصد از بیماران به داروهای ضدافسردگی خط اول درمان پاسخ داده و 1 نفر از هر 3 بیمار علائم اش فروکش کرده است. بیماران به حدود 6 هفته زمان برای پاسخدهی درمانی نیاز داشتند و در حدود 7 هفته زمان برای این که علائم افسردگی در آنها فروکش کند. در مطالعه مذکور، مشابه سایر مطالعات انجام شده روی داروهای ضدافسردگی، پاسخدهی تعریف شده بود با کاهش بیش از 50درصدی از میزان پایه معیار HDRS و فروکش کردن بیماری عبارت بود از رسیدن به میزان کمتر یا برابر 7 روی این مقیاس. در هر مرحله از این مطالعه، درصد قابل‌توجهی از بیماران نتوانستند تا هفته 6 یا 8 درمان به خاموشی بیماری برسند. متاسفانه، تعریف استانداردی برای افسردگی مقاوم به درمان وجود ندارد. به‌طور معمول، افسردگی مقاوم به درمان به معنی عدم پاسخدهی درمانی پس از تجویز حداقل 2 گروه داروی ضدافسردگی در شرایطی است که دوز کافی برای مدت درمانی کافی (6 تا 8 هفته) تجویز شود. برای مدت بیش از 40 سال، تمرکز روی نوروترانسمیترهای مونوآمین، به ما کمک کرده که درک بهتری از علت و درمان افسردگی داشته باشیم. هر چند که بنظر می‌رسد این نظریه برای هدایت ما به سوی کشف ضدافسردگی‌های سریع‌الاثرتر و جدیدتر ناتوان است.

کتامین چیست؟
       کتامین در درمان افسردگی اساسی، اختلال افسردگی دوقطبی و افسردگی همراه با افکار مرتبط با خودکشی مورد توجه بوده است. کتامین، یک مشتق فنسیکلیدین با خواص بی‌حس‌کنندگی و هوش‌بری است. این دارو از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا برای القای خواب طی مداخلات پزشکی و به‌عنوان یک اجوانت برای هوش‌بری عمومی تجویز می‌شود. کتامین در گروه III جدول سوء مصرف داروهای سازمان غذا و داروی آمریکا قرار دارد. این دارو به شدت در چربی قابل‌حل است و به راحتی به سیستم اعصاب مرکزی نفوذ می‌کند. شروع اثر دارو بسیار زود (5/0 دقیقه) است. دفع آن دوفازی است و طی متابولیسم کبدی به متابولیت فعال با نام نورکتامین تبدیل می‌شود. مزیت کتامین در هوشبری این است که عارضه‌ای روی عملکرد تنفسی بیمار ندارد.

        در سال 2000 میلادی، برمن و همکاران وی اولین مطالعه دوسوکور برای ارزیابی مقایسه‌ای با دارونمای تک دوز 5/0 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن کتامین (اینفیوژن طی 40 دقیقه) را روی 8 بیمار مبتلا به اختلال افسردگی اساسی تک‌قطبی و یک بیمار با اختلال دوقطبی به چاپ رساندند. این مطالعه، کاهش پیشرونده در علائم افسردگی طی 3 روز از شروع درمان را نشان داد. 4نفر از 8 نفر (50درصد) بیماران تحت درمان با کتامین، طی 3 روز اول پس از شروع درمان، پاسخ دادند و کاهش قابل‌توجه در معیارهای HDRS شامل خلق افسرده، افکار خودکشی، احساس ناتوانی و بی‌ارزشی مشاهده شد. فقط یک نفر از 8 بیمار(13درصد) تحت درمان با دارونما، پاسخدهی مشابهی داشت. بیمارانی که خلق آنها روی درمان با کتامین بهبود یافت، طی گذشت 1 تا 2 هفته پس از اینفیوژن کتامین به وضعیت پایه برگشتند. 6 سال بعد، دکتر زارات و همکارانش یک مطالعه دوسوکور تصادفی با استفاده از دارونما برای مقایسه کتامین 5/0میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن با سالین، در 18 بیمار(12 مرد و 6 زن) ترتیب دادند.

 94درصد از بیماران دریافت‌کننده کتامین، طی 110 دقیقه اینفیوژن کتامین در 7 روز در مقایسه با 14 بیمار که دارونما را با الگوی مشابهی دریافت کردند، بهبود قابل‌توجهی در علائم افسردگی نشان دادند. همچنین، مطالعه اثبات کرد که کتامین 40دقیقه پس از هر اینفیوژن (طول دوره 7 روزه درمان) موجب بهبود افسردگی می‌شود. 12 نفر از 17 بیمار تحت درمان با کتامین، به درمان پاسخ دادند و 5 بیمار(29درصد) پس از دریافت اینفیوژن کتامین علائم‌شان فروکش کرد. این میزان در 14 بیمار دریافت‌کننده دارونما، صفر بود. بیماران دریافت‌کننده کتامین به میزان بیشتری اختلالات در درک، گیجی، افزایش فشارخون، یوفوریا، منگی و کاهش میل جنسی را تجربه کردند. بیشتر عوارض ناخواسته گزارش شده در این مطالعه، 80 دقیقه پس از اتمام اینفیوژن برطرف شدند و هیچ موردی از یوفوریا بیش از 110 دقیقه طول نکشید. سپید
منبع:US.Pharmacist,November2016