اصلاح کابینه باید در وزارتخانه‌های ‌بهداشت و رفاه انجام می‌شد/طرح تحول نیازمند اصلاحات 100 درصدی

شفا آنلاین: او در نمایشگاه مطبوعات به غرفه سپید آمد و به پرسش‌های ما به صراحت و بدون محافظه‌کاری‌های رایج پاسخ داد.


به گزارش شفا آنلاین:به نقل از سپید  بیش از یک سال پیش در مراسم امضای تفاهمنامه میان مجمع انجمن‌‌های علمی پزشکی با سازمان نظام پزشکی، انتقادات صریحی را از عملکرد برخی نمایندگان مجلس انجام دادید و با صراحت گفتید: «اگر ضرورت پیدا کند، جامعه پزشکی به عنوان یک گروه مرجع توان این را دارد که ترکیب مجلس را تغییر دهد.» زمان گذشت؛ علی نوبخت حقیقی شخصا در انتخابات دوره دهم مجلس شرکت کرد و امروز ریاست کمیسیون بهداشت و درمان مجلس را برعهده دارد. با توجه به این سابقه، آیا امروز در نگاه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دهم نسبت به مجلس نهم، تفاوت چشمگیری ایجاد شده است؟
       آغاز نمایندگی من در مجلس از همان‌جا کلید خورد. البته من آن روز فکر نمی‌کردم که خودم باید به میدان بیایم.

 منظورم این بود که تلاش کنیم نمایندگانی را وارد مجلس کنیم که درک درستی از جامعه پزشکی و مشکلات اصلی ملت ایران داشته باشند و یکسویه به جریانات نگاه نمی‌کنند. اصراری هم نداشتیم که حتما خود اطباء وارد کارزار انتخاباتی شوند. من براین اساس که پزشکان در بسیاری از جاها مورد وثوق مردم هستند و در انتخابات هم رسم است که مردم از نخبگان می‌پرسند به چه کسی رای دهیم، از اطبا خواهش کردم که اگر خودشان میل دارند، کاندیدا شوند و اگر نه، مردم را در انتخاب اصلح یاری کنند. اما بعد از طرح این پیشنهاد، تا چندین هفته از طرف افراد مختلف به من اصرار می‌شد که خودم شخصا کاندیدای نمایندگی مجلس شوم. از طرفی طرح تحول نظام سلامت که یک طرح مترقی بود، با چالش مواجه شده بود و من احساس کردم این قطار برای آن‌که به مقصد برسد، احتیاج به تعمیر دارد و در شان نظام و در شان این مردم نیست که این‌طور با آسیب‌های اجتماعی دست‌وپنجه نرم کنند. مجموع این عوامل باعث شد بنده که سال‌ها در وزارت بهداشت کار کرده و با فوت و فن این کار آشنا بودم، به این نتیجه برسم اگر فریاد مظلومیت ملت ایران را بشنوم و کاری انجام ندهم، مرتکب گناه شده‌ام. لذا وارد شدم و از زمانی که وارد شدم هم چندین کار اساسی در همین کمیسیون بهداشت و درمان انجام شده است.

 اصلاحیه‌ای بودجه سال 95 و تصویب 8 هزار میلیارد تومان برای جبران بدهی بیمه‌ها، تدوین لایحه برنامه ششم، کمک به تصویب لایحه هوای پاک، توجه مخصوص به بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی و توجه به مسائل مختلف مربوط به پرستاران عزیز از جمله این اقدامات بود که در همین مدت کوتاه انجام شده است و درحال حاضر هم به فکر هزاران دستیار و رزیدنتی هستیم که با حقوق ناچیز، در حد یک میلیون تا یک‌میلیون و 300 هزار تومان، بیشترین زحمت را می‌کشند.

3 روز پیش مدیرعامل سازمان بیمه سلامت  از مشکلات فروش اوراق قرضه‌ای که شما به آن اشاره کردید، سخن گفت. ایشان خوشبین نبود که این مبلغ تا پایان امسال به دستشان برسد. از طرفی معتقد بود با ادامه روند فعلی و بدون مداخله جدی در کنترل تقاضا و هزینه‌های فعلی، بیمه سلامت برای امسال و سال آینده، به جز بودجه مصوب مجلس، به 16 هزار میلیارد تومان دیگر نیاز دارد تا بتواند به تعادل در منابع و مصارف برسد. با این اوصاف اولا شما طرح تحول را طرح پایدار و قابل ادامه‌‌ای می‌دانید یا این طرح نیاز به اصلاحات دارد؟ و دوم اینکه 16 هزار میلیارد تومان در کشور وجود دارد که به بیمه‌ها تزریق شود؟

       100 درصد باید در طرح تحول سلامت، اصلاحات جدی انجام شود. کشور هم مطلقا چنین منابعی در اختیار ندارد. با توجه به محدودیت منابع مالی، طرح تحول سلامت به این شکل، غیرقابل تداوم است. متاسفانه یک عدم هماهنگی در واحدهای دولت اتفاق افتاده که کار به اینجا رسیده است و ما ایجاد این هماهنگی را به ریاست محترم جمهوری و هیئت محترم وزیران توصیه می‌کنیم. کار، به این شکل غیرقابل ادامه است. متاسفانه یک سال است که می‌شنویم بین وزارت بهداشت و وزارت رفاه، هماهنگی وجود ندارد. پس ادامه کار این دو وزارتخانه چه معنایی دارد؟ بنده به عنوان یک فرد ناظر، معتقدم که اگرچه ترمیم کابینه در بخش فرهنگی ضرورت داشت، ولی هیئت وزیران باید خودش را از بن‌بست موجود هم خلاص می‌کرد که نکرد. درواقع اصلاح کابینه باید در وزارتخانه‌های بهداشت و رفاه انجام می‌شد.

 یعنی واقعا شما معتقد به ضرورت اصلاح کابینه در حوزه بهداشت و رفاه هستید؟
       بله، دقیقا. کار در وزارتخانه‌های بهداشت و رفاه، با این وضعیت غیرقابل تداوم است. این اصلا برای من قابل قبول نیست که این وزیر بگوید، آن وزیر همکاری نکرده است و دیگری هم همین را بگوید. هر دوی این‌ها یَد واحده و جزئی از اجزاء دولت هستند. این مسائل اصلا پذیرفتنی نیست.

       من یک گلایه جدی هم به تیم اقتصادی دولت دارم که در عرض 2 ماه گذشته، قدرت استفاده از هدیه‌ای که مجلس به آنها داده را نداشتند. وقتی که در آغاز کار مجلس، اصلاحیه لایحه بودجه 95 تقدیم مجلس شد، کمیسیون برنامه و بودجه بلافاصله آن را رد کرد. در آن زمان بنده خواب و آرام نداشتم تا بتوانم این کمیسیون را مجاب کنم که راهی به جز این نیست. البته کسانی که علاقه‌مند وضعیت تثبیت مالی هستند، می‌گویند این از پیش قرض‌کردن، بعدها مملکت را با چالش مواجه می‌کند. آن‌ها به دنبال یک مدینه فاضله هستند

 ما هم به دنبال آن هستیم، ولی چنین چیزی وجود ندارد. بنابراین ما پیشنهاد اولیه دولت که 5 هزار میلیارد تومان بود را به 8 هزار میلیارد تومان رساندیم. ولی متاسفانه الان که 2 ماه از این جریان می‌گذرد، قسمت‌هایی از واحدهای اقتصادی دولت، یک جزیره امنی برای خودشان درست کرده‌اند و می‌خواهند که شاخص‌هایشان یک سر سوزن تغییر نکند و در نتیجه هیچ توجهی به این کار ملی ندارند. همان‌طور که گفتم، اختصاص این 8 هزار میلیارد تومان، نواقصی هم دارد و بنده از این نواقص آگاه هستم. ولی می‌تواند برای این بدن محتضر، یک اکسیژنی باشد که ما به سختی آن را گیر آورده و می‌خواهیم به آن تزریق کنیم که نمیرد. حالا بعضی‌ها می‌گویند این اکسیژن درصدش بالا است یا پایین است و... ما هم این‌ها را می‌دانیم ولی غیر از این راه دیگری وجود ندارد.

       من قبلا هم گفته‌ام که تقصیر سازمان بیمه سلامت این است که در ماه اول و دوم اجرای طرح تحول سلامت، وقتی فهمید که توان پوشش هزینه‌های این طرح را ندارد، باید کار را متوقف می‌کردند. حداقل یک داد و فریادی سر می‌دادند اما این‌طور که نشد. هرکسی یک گوشه‌ای می‌نشیند و برای خودش حرف‌های غیرمسئولانه می‌زند و عملا مملکت را دچار چالش کرده‌‌اند.

الان که کار به اینجا رسیده، راه‌حل چیست؟
       ما وارد مکانیزم‌های اجرایی دولت نمی‌شویم. دولت یک پیشنهادی به مجلس داد، مجلس هم حسن‌نیت نشان داد و آن را افزایش داد و تصویب کرد تا بتوانیم اوضاع را از این وضعیت خارج کنیم که مردم ناامید نشوند و طرح تحول سلامت متوقف نشود.

شما به واحدهایی درون دولت اشاره کردید که مانع از انجام کارهای اصلاحی می‌شوند. مشخصا منظورتان چه واحدهایی است؟
       خطاب ما به مجموعه دولت است. آقای رئیس‌جمهور باید خودشان ورود کنند و این مسئله را حل کرده و از بن‌بست خارج کنند.

 حتی اگر با تزریق این 8 هزار میلیارد تومان،‌ مشکل امسال حل شود، سال آینده باید از کجا منابع مالی تزریق کنیم؟
       ما در لایحه برنامه ششم توسعه، خط و خطوط و مسیر حرکت برای سال آینده را تعیین کرده‌ایم و اجازه نخواهیم داد غیر از خط و خطوطی که تعیین کردیم، مخارج دیگری انجام شود.

سپید: به نظر شما چه اصلاحاتی باید صورت پذیرد که هرچه زودتر جلوی این ورشکستگی بزرگ یا کمبود شدید منابع گرفته شود؟
       خرج ما باید با دخلمان منطبق شود. باید هرگونه بهانه از کسانی که از کیسه دیگری خرج می‌کردند، گرفته شود. می‌گفتند ما چون نمی‌دانستیم که تامین اجتماعی یا بیمه سلامت چقدر پول دارد، براساس حسن‌نیتی که داشتیم و نیازهای مردم، به مراجعات مردم پاسخ دادیم و منابع را خرج کردیم. اما به نظر من مشکل آنجاست که خط‌نگه‌دارها، به موقع هشدار ندادند. یعنی وزارت رفاه، سست برخورد کرده است. اگر می‌دید که وزارت بهداشت دائما درحال هزینه‌های سنگین است، باید فریادش بلند می‌شد. بیمه‌های ما هنوز یک راهنمای بالینی را به اجرا درنیاورده‌اند.

چه کسی باید راهنماهای بالینی را تهیه و تدوین می‌کرد؟
       از آنجا که تولیت با وزارت بهداشت است، می‌تواند سیاست‌گذاری کند. ولی خود انجمن‌ها هم در این راه به اندازه کافی فعال هستند و تا دلتان بخواهد فایل‌های راهنمای بالینی در وزارت بهداشت وجود دارد. مشکل اینجاست که بیمه‌ها اصلا نمی‌دانستند که وظیفه‌شان چیست. بنابراین راهنماهای بالینی در دنیا تهیه شده‌اند. بیمه باید مشخص کند که مثلا استنت‌گذاری کدام شرط‌ها را دارد. مثلا برای هر مرکزی، سهمیه مشخصی قائل شوند یا به فلان مرکز ارتوپدی، سهمیه مشخصی برای تعویض مفصل زانو داده شود. اینکه نمی‌شود صد نفر متقاضی تعویض مفصل زانو بیایند، مراکز درمانی همه آنها را جراحی کنند، صورتحساب را برای بیمه‌ها بفرستند و بیمه‌ها هم مکلف به پرداخت هزینه همه آنها باشند.

       بر اساس آنچه گفته شد ما به این نتیجه رسیده‌‌ام که لازم است از تمام قسمت‌ها و جزءبه‌جزء طرح تحول سلامت تحقیق و تفحص انجام شود. حتی سازمان‌های تامین اجتماعی و بیمه سلامت هم باید مورد تحقیق و تفحص قرار بگیرند. این بیمه‌ها هستند که نتوانسته‌اند نظارت کنند. بنابراین باید مشخص شود که منابع مالی را چگونه خرج کرده‌اند و پول‌هایشان را بابت چه مخارجی داده‌اند. بیمه‌ها در این معضل، مسئول هستند و آنچه بر عهده آنها بود را انجام نداده و بر خزانه مملکت چوب حراج زده‌اند.

منظورتان این است که بیمه‌ها باید پشتیبانی بدون حد و مرزشان از طرح تحول سلامت را محدود کنند؟
       100درصد. اگر جز این باشد، این خزانه کشش ندارد. حالا ممکن است دولت اراده کند و مثلا از منابع دیگری که دراختیار دارد، به این بخش تزریق کند. خودشان می‌دانند. ولی من می‌دانم که اگر کف این چاه را نبندیم و ته نداشته باشد، هرچه درآن بریزیم، جواب نمی‌دهد.

بیمه‌‌ها می‌گویند ما می‌خواستیم از دکتر هاشمی و طرح تحول سلامتش حمایت کنیم و چون قول تامین منابع مالی این طرح داده شده بود، ما از انجام سرسختانه وظیفه دروازه‌بانی خود صرف‌نظر کردیم.
       این قابل قبول نیست. چشم و گوش بسته و کورکورانه که کسی از چیزی حمایت نمی‌کند. با این روش، کشور را دچار چالش کردند. اینکه چشم‌بسته از چیزی حمایت کنیم، شان انسان نیست و من نمی‌توانم بپذیرم. این کار، دوستی نیست. دوستی خاله خرسه است. ما درواقع به تمام مردم ایران و حتی ایرانیان ساکن دیگر کشورها گفته‌ایم بفرمایید در بیمارستان‌های دولتی ما هرکاری که دلتان می‌خواهد انجام دهید. قطعا در این صورت کم می‌آوریم. من به کرات گفته‌ام که طرح تحول سلامت، عجولانه، بدون مطالعه و به یکباره در سراسر کشور آغاز شد. همین‌ها عواملی شده که مملکت را دچار آسیب می‌کند.

3 مورد از کلیدی‌ترین اصلاحاتی که لازم است برای حل این مشکلات در کوتاهترین زمان ممکن انجام شود را چه می‌دانید؟
       اول، اجرا و به‌کارگیری راهنماهای بالینی. بیمه‌ها باید بگویند قراردادهای موجود مانند گذشته قابل قبول نیست و از همین آذرماه در مواردی که هزینه‌بر هستند مانند بخش‌های قلب، چشم، ارتوپدی و... نظامات جدیدی حاکم، و به جیب خودشان نگاه کنند.

       دوم، فارماکوپه دارویی ایران حتما باید رعایت شده و هر سال یا 6 ماه یک‌بار هم باید مورد بازنگری قرار بگیرد. داروهای لیست بیمه هم قطعا باید محدود شوند. این‌ها را من نمی‌گویم، عقل و منطق این‌طور حکم می‌کند. هرکس عیر از این می‌گوید،‌ خودش هم پولش را به میدان بیاورد. وزارت بهداشت هم نمی‌تواند بدون در نظرگرفتن امکانات مملکتی دستور بدهد. مگر وزارت بهداشت از یک کُره دیگر آمده که بگوید ما از منابع سازمان‌های بیمه خبر نداشتیم؟ فرض می‌کنیم که ماه‌های اول و دوم، از توان منابع مالی مملکت آگاهی نداشت. در ادامه هم به همین ترتیب بود؟ این وضعیت باید جمع‌وجور شود. سومین اصلاحی که باید در نظام سلامت کشور انجام شود، برقراری نظام ارجاع و پزشک خانواده است.

برقراری پزشک خانواده بسیار هم خوب است، ولی در شرایطی که وزارت بهداشت کلینیک‌های تخصصی تاسیس کرده که در هر ساعت از شبانه‌روز که یک نفر اراده کند، می‌تواند با 3 هزار تومان توسط یک متخصص یا فوق‌تخصص استاد دانشگاه ویزیت شود، آیا اجرای برنامه پزشک خانواده عملی است؟
       پزشک خانواده باید برقرار شود. این یک تکلیف است.

درست است که تکلیف است، ولی آیا شدنی است؟ کدام عقل سلیمی می‌پذیرد که خودش را از معاینه‌شدن توسط یک استاد متخصص آن هم با 3 هزار تومان محروم کرده و نزد یک پزشک خانواده برود؟
       به‌هرحال اینکه عرض کردم باید از بخش به بخش و جزء به جزء برنامه طرح تحول سلامت، تحقیق و تفحص انجام شود به همین دلیل است تا همین ایرادات مشخص و اصلاح شود.

آخرین سوال اینکه روزنامه سپید به عنوان یک روزنامه تخصصی با بهره‌گیری از کارشناسان و صاحب‌نظران، نظام سلامت کشور را مورد واکاوی قرار داده و نقاط ضعف و قوت آن را منعکس می‌کند. اما 3 سال است که وزارت بهداشت مانع از توزیع این روزنامه در دانشگاه‌های علوم پزشکی، مراکز بهداشتی درمانی و بیمارستان‌های دولتی می‌شود. شما این اقدام وزارت بهداشت را قانونی می‌دانید یا خلاف قانون؟

       اقدام وزارت بهداشت در جلوگیری از توزیع روزنامه سپید در دانشگاه‌های علوم پزشکی، مراکز بهداشتی درمانی و بیمارستان‌های دولتی قطعا خلاف قانون و محکوم است. این اقدام هم خلاف قانون و هم خلاف اصول دموکراسی است. هرنوع محدودیت و ممنوعیت برای مطبوعات فقط باید با حکم قانون صورت بگیرد. متاسفانه بعضی‌ها انتقاد را مساوی تخریب می‌بینند درصورتی‌که بعضی اوقات یک برادر بزرگتر یا پدر خانواده یا دوستی باید باشد که بگوید از این راه نرو که زمین می‌خوری. بنده رسانه‌ها و مطبوعات را رکن اصلی دموکراسی و هرگونه ایجاد محدودیت برای آنها را خلاف می‌دانم. شما قطعا ماجور خواهید بود و روزی به‌خاطر اقداماتی که امروز انجام می‌دهید و آنچه امروز می‌نویسید، سربلند خواهید بود.