آمِنیوسنتز فرآیندی است که طی آن مایع آمنیوتیک برای بررسی سلامت جنین از رحم مادر استخراج میشود.
شفا آنلاین:مایع آمنیوتیک، مایعی است که اطراف جنین را دربر میگیرد و
بدین ترتیب طی دوره بارداری از جنین محافظت میکند. این مایع حاوی
سلولهای جنینی و ترکیبات شیمیایی گوناگونی است که توسط جنین تولید میشود.
علت انجام
به گزارش
شفا آنلاین:انجام آمنیوسنتز ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:
آمنیوسنتز ژنتیکی: برداشت نمونهای از مایع آمنیوتیک به منظور بررسی برخی بیماریها مثل سندرم داون و اسپینابیفیدا.
آمنیوسنتز تکامل ریوی: برداشت نمونه از مایع آمنیوتیک به منظور بررسی تکامل و بلوغ ریههای جنین.
گاهی آمنیوسنتز جهت ارزیابی جنین از نظر ابتلاء به عفونتها و سایر بیماریها انجام میشود.
آمنیوسنتز در موارد نادری ممکن است به منظور کم کردن مایع آمنیوتیک انجام شود.
اگرچه
آمنیوسنتز اطلاعات ارزشمندی درباره سلامتی جنین به دست میدهد، به هر حال
روشی تهاجمی است و آگاهی از خطرات انجام آن برای افراد ضروری است.
چرا آمنیوسنتز انجام میشود؟
آمنیوسنتز
میتواند اطلاعات مفیدی در مورد ساختار ژنتیکی کودک فراهم کند. عموما
آمنیوسنتز ژنتیکی زمانی تجویز میشود که نتایج آن بتواند به ایجاد تغییرات
لازم در دوران بارداری کمک بزرگی کند یا به تصمیمگیری درباره قطع بارداری
کمک کند.
آمنیوسنتز
ژنتیکی معمولا بعد از هفته پانزدهم بارداری انجام میشود. خیلی به ندرت
ممکن است این آزمایش قبل از هفته یازدهم انجام گیرد.
آمنیوسنتز ژنتیکی ممکن است در موارد زیر تجویز شود:
در صورت مثبت بودن جواب غربالگری بارداری: برای مثال در صورتی که نتیجه
غربالگری سه ماهه اول بارداری نگران کننده باشد انجام این آزمایش به منظور
تائید تشخیص غربالگری پیشنهاد میشود.
در صورت دارا بودن سابقه ناهنجاریهای کروموزومی یا نقص لولههای عصبی در
بارداریهای قبلی: در صورتی که نوزاد قبلی مبتلا به مشکلاتی نظیر سندرم
داون یا نقص لولههای عصبی یا مشکلی جدی در مغز و نخاع بوده، بارداری بعدی
نیز پرخطر تلقی میشود.
مادران 35 سال به بالا: نوزادانی که از مادران 35 ساله و مسنتر متولد
میشوند از نظر ابتلاء به اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون در معرض خطر
بیشتری قرار دارند.
سابقه فامیلی بیماری ژنتیکی: آمنیوسنتز علاوه بر سندرم داون و
اسپینابیفیدا برای تشخیص سایر بیماریهای ژنتیکی مانند سیستیک فیبروزیس نیز
مورد استفاده قرار می گیرد.
آمنیوسنتز تکامل ریوی
این
نوع آمنیوسنتز میتواند مشخص کند که آیا ریههای نوزاد به اندازه کافی رشد
و تکامل یافتهاند تا او را آماده تولد کنند یا خیر. این آزمایش فقط در
صورتی انجام میشود که به دلیل شرایطی که مادر دارد، احتمال تولد زودهنگام
وجود داشته باشد. این آزمایش معمولا بین هفته 32 تا 39 بارداری صورت
میگیرد. تکامل ریههای کودک پیش از هفته 32 بارداری بعید به نظر میرسد.
سایر دلایل انجام آمنیوسنتز:
ارزیابی کودک از نظر ابتلاء به عفونتها و سایر بیماریها
کاهش حجم مایع آمنیوتیک
ارزیابی شدت کمخونی جنینهایی که آنتیژنهای خونیشان با مادرشان سازگار
نیست. شرایطی که سیستم ایمنی مادر علیه پروتئینهای خونی جنین آنتیبادی
میسازد.
پزشک ممکن است در موارد زیر به افرادی که قصد انجام آمنیوسنتز دارند هشدار دهد:
مشکلات جفت مانند زمانی که جفت تمام یا قسمتی از گردنه رحم را پوشانده باشد یا زمانی که جفت از دیواره داخلی رحم جدا شده باشد.
سابقه زایمان زودرس پیش از هفته 34 بارداری
رحم غیرمستعد، زمانی که ضعف رحم مادر باعث زایمان زودرس یا غیرسالم میشود.
خطرات احتمالی
خطراتی که آمنیوسنتز میتواند در پی داشته باشد شامل موارد زیر است:
سقط
جنین: انجام آمنیوسنتز در سه ماهه دوم بارداری ممکن است احتمال سقط جنین
را از یک در هر 500 بارداری به یک در هر 300 بارداری افزایش دهد. محققان
معتقدند احتمال سقط جنین ناشی از آمنیوسنتز قبل از هفته 15 بارداری بیشتر
است.
جراحت
ناشی از سوزن آمنیوسنتز: طی آمنیوسنتز ممکن است جنین دست یا پای خود را
حرکت دهد. البته جراحتهای جدی ناشی از سوزن آمنیوسنتز بسیار نادر است.
نشت
مایع آمنیوتیک: پس از آمنیوسنتز، مایع آمنیوتیک به ندرت ممکن است از طریق
واژن نشت کند. چنانچه نشت خاتمه یابد، بارداری به طور طبیعی ادامه مییابد.
اما اگر نشت کردن مایع متوقف نشود ممکن است استخوانهای کودک آسیب ببینند.
واکنش
Rh: آمنیوسنتز به ندرت ممکن است باعث ورود سلولهای خونی جنین به جریان
خون مادر شود. در این صورت چنانچه Rh خون مادر منفی باشد، باید داروهای Rh
ایمونوگلوبولین مصرف کند تا از تولید آنتیبادی در برابر سلولهای خونی
جنین پیشگیری کند.
عفونت: آمنیوسنتز به ندرت ممکن است باعث عفونت درون رحمی شود.
انتقال
عفونت: در صورتی که مادر مبتلا به عفونتهایی نظیر هپاتیت C، توکسوپلاسموز
یا ویروس ایدز باشد، ممکن است این عفونت را از طریق آمنیوسنتز به کودک خود
انتقال دهد.
به
یاد داشته باشید آمنیوسنتز ژنتیکی به طور معمول زمانی پیشنهاد میشود که
بتواند کمک مهمی در تشخیص مشکلات احتمالی در بارداری داشته باشد. در نهایت
تصمیم به انجام این آزمایش با خود فرد است. پزشک میتواند با آگاه کردن فرد
از تمامی معایب و مزایای این آزمایش او را در تصمیمگیری صحیح یاری کند.
سپید.
منبع: Your Doctor