متخصصین طب درد چگونه درد شما را تشخیص میدهند؟
پرسش از شما: هیچکس بهتر از شما دردتان را نمیداند و نمیشناسد! به همین
دلیل، این پزشکان از خود شما در مورد جزئیات درد خواهند پرسید. در این
مورد معمولا از جایی از بدن که دچار درد است، مدت زمان تداوم آن و اینکه چه
چیزی به کاهش آن کمک میکند پرسیده میشود.
مرور تستها و مستندات: مستندات پزشکی شما، گرافیها و سایر یافتههای
پاراکلینیک به متخصص طب درد کمک میکند تا بهترین راه را برای درمان درد
بیاید.
پرسشنامهها: معمولا فرمهای بازخورد ویژهای وجود دارند که میتوانند به
شما در فراهم آوردن اطلاعات اختصاصی در مورد دردتان کمک کنند.
معاینه بالینی: یک ارزیابی بالینی کامل میتواند بیش از پیش به روشن شدن زوایای پنهان درد کمک کند.
درخواست آزمایش: گاهی متخصص طب درد برای تشخیص بهتر و دقیقتر نیاز به
انجام آزمونهای آزمایشگاهی بیشتری دارد که وی را در تشخیص بهتر کمک خواهد
کرد.
برخی از درمانهایی که توسط این پزشکان متخصص طب درد به بیماران دچار دردهای مزمن پیشنهاد میشوند عبارتند از:
تزریقها و بلوکهای عصبی: اگر شما دچار اسپاسم عضلانی یا درد عصب باشید،
تزریق بیحسکنندههای موضعی یا سایر داروها میتواند در کاهش دردتان کمک
کننده باشد.
تحریک الکتریکی: اگر شما دچار درد مزمنی چون درد کمر باشید، چه بسا درد با
استفاده از TENS که همان تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (transcutaneous
electrica- nerve stimulation) است، کاهش یابد. در این روش رشتههای عصبی
از راه پوست با فرستادن تکانههای الکتریکی به موضع درد، تحریک میشوند تا
درد کاهش پیدا کند.
تحریک طناب نخاعی در دردهای مزمن کمر، بازوها یا پاها: این روش میتواند
به کاهش درد کمک کند. در تحریک طناب نخاعی (spina- cord stimulation)
ابزاری در پشت (کمر) شما کاشته میشود که با رساندن تکانههای الکتریکی به
اعصاب و طناب نخاعی، درد را کاهش دهد.
درمان فیزیکی (فیزیوتراپی): گاه شما میتوانید با درمان فیزیکی توانایی
خود را بهتر سازید و درد خود را کاهش دهید. در این روش گاهی سونوگرافی یا
ماساژ عمقی عضلات نیز ممکن است کمک کننده باشند.
طب سوزنی: گاهی درد شما با استفاده از طب سوزنی (acupuncture) بهتر
میشود. در این روش سوزنهای نازکی در نقاط مختلف قرار داده میشوند تا
مسیر سیگنالهای درد را دچار اختلال کنند.
جراحی: روشهای جراحی معمولا در مواردی استفاده میشوند که درمانهای
معمول با شکست روبرو شده باشند. جراحی میتواند به منظور اصلاح
ناهنجاریهای تشریحی (آناتومیک) پدید آورنده درد استفاده شده یا در موارد
نادری برای از بین بردن اعصابی استفاده شود که درد را منتقل میکنند.
متخصصین
طب درد همچنین ممکن است روشهای جایگزینی را پیشنهاد کنند که میتواند به
شما در کنار آمدن و سازگاری با درد مزمن و فائق آمدن بر آن کمک کند. از این
روشها می توان به رواندرمانی، روشهای تمدد اعصاب (relaxation) و
بازخورد زیستی (biofeedback) اشاره کرد.
انجمن آنستزیولوژی و مراقبتهای ویژه ایران
هر
روزه در بیمارستانها، مراکز پزشکی، مراکز جراحی سرپایی و مطبهای پزشکان
در سرتاسر این سرزمین متخصصین بیهوشی و مراقبتهای ویژه عضو انجمن
آنستزیولوژی و مراقبتهای ویژه ایران در تلاش هستند تا مراقبتهای بیهوشی
را با بهترین کیفیت و کمترین خطر به بیمارانی که جراحی میشوند یا در پی
کاهش دردهای خود هستند، ارائه دهند. تعدادی از این پزشکان نیز با گذراندن
دورههای تکمیلی در مدیریت دردهای مزمن تبحر و دانش لازم را کسب کردهاند و
میتوانند به بیماران دچار این گونه دردها کمک کنند.
رضا امیننژاد
متخصص بیهوشی ،استادیار دانشگاه علوم پزشکی قم، مسوول کارگروه تدوین گایدلاینهای انجمن آنستزیولوژی و مراقبتهای ویژه ایران