نوجوانان و جوانان
مصرفکننده روانگردانها
ماجرای روانگردانها و تأثیر آن بر اختلالات هوشیاری، موضوعی است که
عزتالله کردمیرزا، روانپزشک حوزه اعتیاد درباره آن حرفهایی دارد. او
درباره تأثیر مصرف روانگردانها و ایجاد رفتارهای جنسی پرخطر توضیحاتی داد و
گفت: «بهطور اساسی وقتی مادهای بهعنوان ماده
اعتیادآور تلقی میشود، دوخاصیت جدی در آن دیده میشود، یکی اینکه کارکرد
مغز را تغییر و مختل میکند و دوم کارکرد هوشیاری فرد را تحتالشعاع قرار
میدهد، در نتیجه فردی که کارکرد مغزش مختل شده و هوشیاریاش تحتتأثیر
ماده روانگردان قرار گرفته، رفتار منطقی از خودش نشان نمیدهد و احتمال
بروز رفتار پرخطر در او بالا میرود.» به گفته این روانپزشک، رفتارهای
پرخطر جنسی، یکی از مصادیق رفتارهای تأثیر گرفته از مصرف روانگردانهاست:
«در رفتارهای جنسی پرخطر، فرد بدون برنامه وارد رابطه جنسی میشود، بدون
اینکه از سلامت شریک جنسی اطلاع داشته باشد، حتی ممکن است خودش مبتلا به
بیماری ازجمله ایدز باشد، اما تحتتأثیر ماده روانگردان، توجهی به موضوع
انتقال بیماری نداشته باشد.» او استفاده از لفظ جنون جنسی را نادرست دانست و
گفت: «اینگونه الفاظ، کارکرد تخصصی ندارد، ما جنون جنسی نداریم، اختلالات
جنسی داریم که حتی رفتارهای پرخطر جنسی را هم جزو این اختلال طبقهبندی
نمیکنیم، اینها رفتارهایی است که به صورت انفجاری بروز میکند، گاهی هم
خودش را به صورت رفتارهای پرخاشگرانه بروز میدهد.»
این روانپزشک، به نکته دیگری اشاره کرد. او معتقد است؛ رفتارهای پرخطر،
میتواند به دلیل مصرف زیاد روانگردانها، درشرایط عادی هم خودش را نشان
دهد: «رفتارهای اعتیادی ٣ ویژگی دارند، مزمن، رونده و عودکننده. بنابراین
الزاما اینطور هم نیست که فقط در زمان مسمومیت دارویی یا نئشگی، رفتارهای
پرخطر از فرد، سر بزند، بلکه میتواند در زمانهای غیر از پیک مصرف هم خودش
را نشان دهد، مگر اینکه فرد تحت یک پروتکل درمانی مشخص، دوره درمان را طی
کند و بتواند نسبت به رفتارهای پرخطر مقاوم شود.» به گفته این روانپزشک،
درمان مصرف روانگردان، بستگی به شدت و مصرف دارد، درنهایت هم تمام
مصرفکنندگان، با یک پروتکل درمانی مشخص، درمان میشوند.
کردمیرزا، با اشاره به آمار موجود، سن شروع اعتیاد را از حدود ٢٠ تا ٢٥
سال، اعلام میکند: «به هرحال بررسیها نشان میدهد که سن مصرف موادمخدر
پایین آمده، مصرف مواد روانگردان، در گروههای سنی متفاوت است، اما بهطور
کلی، نوجوانان و جوانان بیش از سایر گروههای سنی تمایل به مصرف
روانگردانها دارند، آن هم به خاطر اطلاعات کم و هیجاناتی که در رفتارهای
جنسی ایجاد میکند.»
وزارت بهداشت برنامه پیشگیری از تبعات مصرف روانگردانها را ارایه دهد
عباس دیلمیزاده، مدیرعامل جمعیت تولد دوباره هم درباره تأثیر روانگردانها
بر رفتارهای پرخطر، گفت: «تجربههای بینالمللی درباره الکل
نشان میدهد مصرف الکل، میزان روابط جنسی حفاظت نشده و تعدد شرکای جنسی را
افزایش میدهد، یعنی باعث میشود فرد بدون درنظر گرفتن مسائل ایمنی، وارد
رابطه جنسی شود، درباره روانگردانها هم همین موضوع صدق میکند، بهویژه
برای افرادی که در ابتدای مصرف مواد روانگردان قرار دارند، رفتارهای پرخطر
درمیان این افراد بیشتر از گروههای دیگر است.» او ادامه داد: «افراد پس از
مصرف روانگردانها، به دلیل از دست دادن قدرت تصمیمگیری و تجزیه و تحلیل،
رفتارهای منطقیشان کمتر میشود و کمتر هم به مسائل ایمنی توجه میکنند،
به همین دلیل دربسیاری از کشورها، در مراکز عرضه مشروبات الکلی، وسایل
حفاظتشده در روابط جنسی هم فروخته میشود، به این دلیل که برقراری رابطه
حفاظت نشده پس از مصرف این مواد، بالا میرود و این شیوهای برای پیشگیری
از ابتلا به بیماریهایی از نظر اچآیوی است.»
با اینکه وزارت بهداشت نسبت به جنون جنسی پس از مصرف روانگردانها، هشدار
میدهد اما دیلمیزاده معتقد است که هیچ تحقیق علمی ثابت نکرده که مصرف
روانگردان، منجر به افزایش میل جنسی میشود: «متأسفانه اطلاعات نادرستی در
زمینه مصرف روانگردانها داده میشود، مثلا میگویند مصرف این مواد منجر به
افزایش میل جنسی میشود، همین موضوع میتواند منجر به استقبال افراد از
روانگردانها شود، این درحالیست که اطلاعاتی وجود ندارد که نشان دهد مصرف
این مواد، میل جنسی را بالا میبرد.»
این فعال درحوزه اعتیاد، تأکید میکند که این مشکل وجود دارد و وزارت بهداشت بهعنوان متولی تأمین سلامت، باید برای آن برنامهای داشته باشد: «به هرحال زمانی که نسبت به موضوعی هشدار داده میشود، باید برای پیشگیری از وقوع آن هم برنامههایی درنظر گرفته شود تا خطرات آن هم کم شود.»شهروند