شفا آنلاین>حوادث پزشکی>درست مانند داستان سرود کریسمس، نوشته چارلز دیکنز، شیوع زیکا توسط پشه ناقل آن سه مرحله را در ذهن ما بیدار می‌کند: آنچه قبلاً اتفاق افتاده، آنچه در حال وقوع است و آنچه در آینده اتفاق خواهد افتاد، اما انگار هنوز هشدارها را باور نکرده‌ایم.
به گزارش شفا آنلاین،این بی‌توجهی مرگبار درباره مهار بیماری‌های
مسری دامان کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه را به یک اندازه گرفته است.روح اپیدمی‌های قبلی
تب زرد بیماری بود که توسط پشه آئیدس، یعنی همان عامل انتقال زیکا، دنگی و چیکونگونیا، منتشر شد. هرچند تب زرد را نمی‌توان بیماری حاد به شمار آورد، اما 15 درصد از بیماران به مراحل حاد همراه با زردی می‌رسند که نام بیماری هم از همین مرحله گرفته شده است. تا قرن 20 ام یکی از ترسناک‌ترین بیماری‌ها بود، قاتلی مهم و تهدیدی جدی برای بازرگانی. تلاش‌های تاریخی برای مبارزه با تب زرد کمک کرد تا در سطح ملی و بین‌المللی پایه سیاست‌گذاری‌های فعلی بهداشتی ریخته شود.
مبارزه با این بیماری الهام‌بخش تصویب قانون جامع سلامت عمومی در ایالات‌متحده در سال‌های پایانی قرن 18 ام شد.
در سطح بین‌المللی، وقوع اپیدمی‌های پشت‌سرهم منجر به برگزاری کنفرانس بین‌المللی بهداشت در سال‌های آخر قرن 19 ام و اوایل قرن 20 ام شد و این اولین بار بود که کشورهای جهان برای سیاست‌گذاری مهار یک بیماری مسری گرد هم آمدند. درنهایت، حاصل این کنفرانس قانون بین‌المللی سلامت است که همچنان به قوت خود باقی است و آخرین بار در سال 2005 به‌روز شده است.
بر اساس این قانون مسافرانی که به کشورهای محل شیوع بیماری تب زرد سفر می‌کنند یا از آنجا می‌آیند باید واکسینه شوند.
به‌این‌ترتیب تب زرد تنها بیماری از این نوع بود که این‌گونه موردتوجه قرار گرفت. تب زرد نخستین بیماری بود که امحاء آن به‌طور رسمی اعلام و سبب برپایی نخستین همکاری‌های بین‌المللی برای کمپین‌های بزرگ واکسیناسیون شد.
روح اپیدمی‌های فعلی
تب زرد هرگز از بین نرفت. این بیماری هنوز در آفریقای زیرصحرا وجود دارد و می‌تواند در هرجا که پشه آئیدس سفر کند، شیوع یابد یعنی ممکن است دوباره در آمریکا یا آسیا دیده شود. وقتی مردم شروع کردند که بدون واکسن به هر جای دنیا سفر کنند، شمار مبتلایان به بیماری رو به افزایش گذاشت؛ امروز 150 هزار مورد حاد بیماری شناسایی شده است این بیماری سبب سالانه 60 هزار مرگ می‌شود.
در سال 2006، سازمان جهانی بهداشت و گوی (اتحاد واکسن بخش خصوصی-دولتی) به سویی حرکت کرده‌اند تا واکسن تب زرد در شمول ایمن‌سازی کودکان و کمپین‌های واکسن‌های مهم قرار گیرند. این اقدام جدید توانست 95 میلیون آفریقایی را پوشش دهد، اما به دلیل فقدان اراده سیاسی و بودجه کافی 705 میلیون آفریقایی باقیمانده همچنان در معرض آسیب از این بیماری هستند.
اپیدمی فعلی که از آنگولا شروع شده است تا جمهوری کنگو و اوگاندا گسترش یافته است. به‌علاوه، برای اولین بار 11 مورد در چین شناسایی شده است. در هر مورد، بیماری توسط مسافران واکسینه نشده منتقل شده بود و این یعنی انحراف از قوانین بین‌المللی سلامت درباره واکسیناسیون.
در ماه مه سال جاری، سازمان جهانی بهداشت کمیته‌ای را مامور کرد تا مشخص کند آیا اپیدمی تب زرد مصداق «فوریت‌های سلامت عمومی نگرانی بین‌المللی» هست یا نه. هرچند اعضای کمیته درنهایت اعلام کردند که اپیدمی تب زرد هنوز به سطح یک نگرانی بین‌المللی نرسیده، اما با تاکید بر اینکه این بیماری یک خطر جدی ملی و بین‌المللی است، همگان را دعوت به انجام اقدامی جدی کردند.
همان‌طور که مارگرت چن، مدیرکل سازمان، می‌گوید، «گزنده‌ترین» بخش ماجرا آن است که با واکسن‌های ارزان‌قیمت و بسیار موثر و با یک بار واکسیناسیون می‌توان تمام عمر در برابر این بیمار مصون ماند، اما ما واکسن کافی نساخته‌ایم و اکنون به میزان کافی در اختیار نداریم.
روح اپیدمی‌هایی بعدی
شیوع ابولا و زیکا سرچشمه بحث‌های بسیاری شد که چگونه دولت‌های کشورها و جامعه بین‌الملل باید برای پاسخگویی به اپیدمی‌ها آماده باشند.
مانند ابولا، شیوع تب زرد نشان داد که چگونه شهرنشینی و الگوهای جدید تحرک سبب شدت گرفتن و گسترش بیماری‌ها می‌شود؛ مانند زیکا، شیوع تب زرد نشان داد که چگونه افزایش دما میزان ابتلا به بیماری‌های استوایی را افزایش می‌دهد و مکان‌ها و مردم بیشتری را به خطر می‌اندازد. امروز بسیاری از مردم دنیا هستند که نیش پشه را آزاردهنده می‌دانند وحالا دور نیست آینده‌ای که در آن نیش پشه خطری دانسته شود.
از برخی جهات، ابولا و زیکا ما را غافلگیر کردند. باوجود آنکه ویروس جدید نبود، آن‌ها در جاهایی نامنتظر دیده شدند، از راه‌هایی بی‌سابقه شیوع یافتند و در مورد زیکا باید گفت که صدماتی ناآشنا ایجاد کردند. اندیشه‌های ما درباره اپیدمی‌ها با ترس و نادانی و فقدان آمادگی شکل می‌گیرد. ما به‌درستی نگران اپیدمی‌های بعدی آنفلوانزا یا باکتری‌های مقاوم به درمان هستیم، اما این به آن معنا نیست که ما با فرض داشتن دانش کافی درباره بیماری‌های آشنا و اینکه قادر هستیم در موقع لزوم آن‌ها را مهار کنیم، بیماری‌های آشنا را نادیده بگیریم. آن‌طور که دکتر چن می‌گوید: «ما نمی‌توانیم با اتکا به گذشته برای آینده برنامه‌ریزی کنیم.» به‌عبارت‌دیگر، تجربه تب زرد به ما نشان داد که بیماری‌هایی که تصور می‌کردیم آن‌ها را پشت سر گذاشته‌ایم می‌توانند به اندازه بیماری‌های جدید خطرناک باشند.
از سویی دیگر، بخش بزرگی از انرژی و بودجه پاسخگویی به اپیدمی‌ها صرف درمان‌ها و واکسن‌های جدید می‌شود. در شیوع ابولا، زیکا و ایدز ما شاهد برپا شدن موسسات، تدوین برنامه‌ها و تصویب قوانین جدید برای پر کردن فضاهای خالی اقدامات دولتی بودیم. مثلاً جامعه جهانی با ایجاد «یو ان ایدز» (UNAIDS) و «بنیاد جهانی» (Globa- Fund) به مقابله با ایدز برآمد. یا ابولا برنامه فوری سلامت سازمان بهداشت جهانی را به همراه آورد. درباره تب زرد باید گفت سیاست‌گذاری‌ها برای پاسخگویی مدت‌هاست وجود دارند. واکسن بیماری نیز موجود است. برنامه‌ها و قوانین هم قبلاً تدوین شده‌اند. تنها باید آن‌ها را استفاده کرد، اجرایی کرد و حمایتشان کرد.Washingto- Post
نظرشما
آخرین اخبار