شفا آنلاین>سلامت> بیماری خودایمن وضعیتی بسیار پیچیده است. در بسیاری از متون علمی، به عوامل در هم تنیده متعددی اشاره شده که ممکن است بر خطر ابتلا به این نوع بیماریها تاثیر بگذارند: ژنها، عفونتها، عوامل محیطی (مانند رژیم غذایی، مواجهه با آفتاب و استفاده از دخانیات)، سلامت دستگاه گوارش و رودهها (که شامل باکتریهای زنده و ساکن در رودهها و چگونگی فعالیت آنها میشود).
سلامت رودهها به گزارش
شفا آنلاین، با
توجه به بخشی از تحقیقات انجام شده در مورد سلیاک، اکنون ما میدانیم که
قسمتی از مشکل در شکست سد دفاعی رودهها است. به این وضعیت شناخته شده،
«روده نشتیدار» میگویند. به عبارت دیگر، مهر و مومی که میان سلولها وجود
دارد و خط روده را درست میکنند تا غذای مصرفی را بیرون نگاه دارند، از هم
جدا میشوند. زمانی که این مانع از هم گسسته میشود، مواد هضم شده بهطور
ناکامل در پشت لایه اول سلولها در روده قرار میگیرد؛ این میتواند باعث
بروز مشکلاتی شود.
اگر
بیماریهای اتوایمیون گاهی اوقات با هم همراه شوند و مانند خوشهای در
جوار هم قرار گیرند، آیا امکان دارد «روده نشتیدار» نقش مشترکی در بسیاری
از این بیماریها بازی کند؟ بهطور مثال، دیابت نوع 1، بیماری سلیاک و
بیماری تیروئید میتوانند همگی باهم در یک بیمار دیده شوند.
جای
شکی نیست که سلامت رودهها وابسته است به سلامت باکتریهایی که در رودهها
زندگی میکنند. علیرغم ادعاهای شایع و گسترده و محصولات و داروهایی که روی
اینترنت برای واژه «روده نشتیدار»، «التهاب» و «میکروبیوم» وجود دارد،
درک کنونی ما از اینکه کدام باکتریها واقعا خوب هستند، آنها واقعا چه
میکنند و بهترین روش حمایت از آنها چیست، در مراحل ابتدایی تحقیقات قرار
دارند. بهطور کلی، ما میدانیم که فیبر و غذاهای گیاهی تصفیه شده مانند
سبزیجات، به حفظ تنوع سالم باکتریهای مفید در روده کمک میکنند. این موضوع
همسو با این یافتهها است که رژیم غذایی غربی که مملو از گوشت، لبنیات،
چربی اشباع شده و فقیر از فیبر، میوه و سبزیجات است، با بعضی از بیماریهای
اتوایمیون مرتبط بوده و در مجموع، التهاب را افزایش میدهند.
بنابراین،
چه چیزی واقعا ما را از این مهلکه نجات میدهد؟ پزشکان امیدوارند بتوانند
یک توضیح ساده برای این سوالها داشته باشند که واقعا چه عاملی باعث بروز
بیماری خودایمنی میشود؛ اما به نظر میرسد فعلا نمیتوان این پاسخ ساده را
آماده کرد و علم کنونی هم نمیتواند در این زمینه کمک زیادی بکند. البته
اوضاع به این بدیها هم نیست و برخی درسهای کلیدی در این زمینه
فراگرفتهایم که تا حدی به کار آیند و مفید واقع شوند.
عوامل قابل کنترل با
درنظر گرفتن عوامل قابل کنترل، به نظر میرسد شیر گاو، تا حد زیادی، غذایی
است که بهطور شایعی با بیماریهای خودایمنی در ارتباط است. برهمین اساس،
بعضی به بیمارانشان پیشنهاد میکنند که از خوردن شیر گاو بپرهیزند. دوم
آنکه، از دیگر مولفههای رژیم غذایی غربی بپرهیزند، یعنی از مصرف گوشت،
روغن افزوده و لبنیات دوری کنند. به جای آن، از مقادیر زیادی فیبر و
سبزیجات سبز، زرد و نارنجی استفاده کنند.
سوم آنکه، مواد تغذیهای نوزادان و
شیر مادر ممکن است در این میان نقش محافظتی داشته باشند، بنابراین باید
مادران را تشویق کرد تا جایی که امکان دارد، به نوزادشان شیر خود را بدهند.
چهارم آنکه، بیرون بروید و آفتاب بگیرید (البته بدون سوخته شدن) و در
زندگی، همیشه فعال باشید. پنجم آنکه، سیگار نکشید، زیرا سیگار هم با بعضی
از بیماریهای خودایمن در ارتباط قرار دارند. ششم آنکه، سبزیجات دریایی را
در رژیم غذایی خود بگنجانید یا از نمک یددار استفاده کنید تا مطمئن باشید
که ید کافی دریافت میکنید.
شاید
تعجب کنید از اینکه در این توصیهها به حذف گلوتن اشارهای نشده است.
البته اگر شما به بیماری خودایمنی مبتلا باشید یا در معرض خطر بیشتر قرار
دارید، باید از این ماده دوری کنید، خصوصا در صورت ابتلا به بیماری سلیاک.
البته در این مورد میتوانید با پزشک خود صحبت کنید که آیا روی رژیم غذایی
فاقد گلوتن باشید یا خیر. زیرا آن ارتباط قویای که شیر گاو با طیف
گستردهای از بیماریهای خودایمن دارد، در مورد گلوتن ثابت نشده است. از
سوی دیگر، حذف کامل گلوتن از رژیم غذایی کاری بسیار دشوار است و شاید همه
بیماران به آن نیازی نداشته باشند.
حال
سوالی که در اینجا مطرح است، آنکه تبعیت از این استراتژیها بهوسیله هر
فردی، وی را از ابتلا به بیماریهای خودایمن مصون نگاه میدارد؟ البته که
خیر. زیرا بیماریهای خودایمن چیزی فراتر از تغذیه هستند، اما تغذیه به
احتمال زیاد بزرگترین عامل خطر تکی قابل اصلاح است که بیماریهای خودایمن
را تحت تاثیر قرار میدهند. مسئله تغذیه، فقط به پیشگیری از ابتلا به این
بیماریها محدود نمیشود، بلکه جزء درمانی آنها هم به حساب میآید.
به
عبارت دیگر، رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی، مزایای بیشماری در درمان
آرتریت روماتوئید، پسوریازیس، کولیت کرون، اماس و حتی دیابت نوع 1 دارد.
زمانی که فردی به بیماری کولیت زخمی شونده مبتلا میشود، با مصرف رژیم
غذایی غربی پیامدهای بدتری در انتظارش است. از سوی دیگر، این عوامل در
بهبود خطرات بیماریهای مزمن مرتبط، مانند بیماریهای قلبی هم سهیم هستند.
نتیجه
آنکه شاید روزی بتوانیم با رعایت این مسائل در غلبه بر بیماریهای خودایمن
پیروز میدان باشیم.: nutritionstudies.org