شفا آنلاین>سلامت> درمان بیولوژیک در بین انواع درمانهای سرطان، روشی نسبتا جدید بهحساب میآید که اجزای مختلفی دارد.
واکسنهای سرطان به گزارش
شفا آنلاین، واکسنهای
سرطان، نوعی دیگر از درمانهای بیولوژیک هستند که در حال حاضر
تحت بررسی قرار دارند. واکسنهای مخصوص بیماریهای عفونی
مانند سرخک، اوریون و کزاز را پیش از وقوع بیماری، به بیمار تزریق
میکنند. کارایی این واکسنها چنین است که
سلولهای ایمنی بدن در مقابل آنتیژنهای
ضعیفشده موجود، در سطح عامل عفونی قرار میگیرند. این
رویارویی باعث میشود سیستم ایمنی، تولید سلولهای
پلاسمایی را که پادتنهای ویژه عامل عفونی را میسازند،
افزایش دهد. از طرفی، سیستم ایمنی تولید سلولهای T که عامل عفونی
را شناسایی میکنند، افزایش میدهد. این
سلولهای ایمنی فعالشده، این رویارویی را به یاد
میسپارند، بنابراین دفعه بعد که عامل عفونی وارد بدن شود، سیستم
ایمنی، پیشاپیش آماده مقابله با آن و متوقف ساختن عفونت خواهد بود.
پژوهشگران
در حال ساخت واکسنی هستند که بتواند سیستم ایمنی بیمار را در شناسایی
سلولهای سرطانی یاری دهد. واکسنهای سرطان را بهمنظور
درمان سرطانهای موجود (واکسنهای درمانی) یا جهت پیشگیری از
ابتلا به سرطان (واکسنهای پیشگیرانه) میسازند.
واکسنهای درمانی پس از تشخیص سرطان به بیمار تزریق
میشوند. این واکسنها میتوانند جلوی رشد تومورهای
موجود را بگیرند، از عود سرطان پیشگیری کنند یا سلولهای سرطانی
را که بر اثر درمانهای قبلی از بین نرفتهاند، نابود
سازند. در صورتیکه واکسنهای سرطان را در هنگامیکه
تومور کوچک است به بیمار تزریق کنند، شاید بتوانند سرطان را کلا ریشهکن
کنند. از طرف دیگر، واکسنهای پیشگیرانه را پیش از ابتلا به سرطان
به افراد سالم تزریق میکنند. این واکسنها به
گونهای طراحی شدهاند که سیستم ایمنی را برای حمله به
ویروسهایی که میتوانند موجب بروز سرطان شوند، تحریک
میکنند. با مورد هدف قرار دادن این ویروسهای
سرطانزا، پزشکان امیدوارند از بروز برخی از انواع سرطان پیشگیری
کنند.
اولین
پژوهشهای بالینی مربوط به واکسنهای سرطان رروی افراد
زیادی که به ملانوم مبتلا بودند، انجام شد. واکسنهای درمانی
همچنین در درمان بسیاری از انواع سرطان از جمله لنفوم، لوسمی و
سرطانهای مغز، پستان، ریه، کلیه، تخمدان، پروستات، لوزالمعده،
روده بزرگ و راستروده، بررسی شدهاند. از طرفی پژوهشگران در حال بررسی
واکسنهای پیشگیرانه به منظور پیشگیری از بروز سرطانهای
دهانه رحم و کبد نیز هستند. علاوه بر اینها، پژوهشگران در حال تحقیقهای
روی روشهایی هستند که در آنها از واکسنهای سرطان به
همراه دیگر تعدیلکننده واکنشهای زیستشناختی
استفاده میشود.
ژندرمانی ژندرمانی،
درمانی تجربی است که شامل تزریق مواد ژنتیک درون سلولهای بیمار،
به منظور مبازره با سرطان است. پژوهشگران در حال بررسی انواعی از
ژندرمانی هستند که بتواند پاسخ ایمنی بیمار را به سرطان بهبود
بخشد. برای مثال، ممکن است ژنی را درون یک سلول ایمنی قرار دهند تا توانایی
شناسایی و حمله آن سلول را به سلولهای سرطانی بهبود ببخشند. در
روشی دیگر، دانشمندان به سلولهای سرطانی، ژنهایی تزریق
میکنند که موجب میشوند سلولهای سرطانی،
سایتوکین تولید کنند و به این نحو سیستم ایمنی را تحریک میکنند.
تعدادی از پژوهشهای بالینی در حال حاضر روی ژن درمانی و کاربرد
بالقوه (احتمالی) آن در درمانهای بیولوژیک سرطان فعالیت
میکنند.
عوامل تاثیرگذار بر سیستم ایمنی عوامل
تاثیرگذار بر سیستم ایمنی، موادی هستند که سیستم ایمنی را تحریک و یا
بهطور غیرمستقیم تقویت میکنند. اغلب، هدف این عوامل سلولهای کلیدی سیستم
ایمنی بوده و موجب واکنشهای ثانویهای مثل افزایش تولید سایتوکینها و
ایمیونوگلوبینها میشوند. دو عامل تاثیرگذار بر سیستم ایمنی که از آنها در
درمان سرطان استفاده میشود،BCG و لِوامیزول (Levamisole) هستند. از BCG
که از آن به طور گستردهای در ساخت واکسنهای پیشگیرانه
استفاده میشود، در واکنشی پس از درمان سرطان مثانه سطحی استفاده
میکنند. BCG میتواند باعث برانگیختن پاسخی التهابی و
احیانا ایمنی شود. محلول BCG بهصورت سرم در مثانه تزریق شده و پیش از آنکه
به بیمار اجازه تخلیه مثانهاش از طریق ادرار داده شود، حدودا
برای مدت 2 ساعت در آنجا باقی میماند. این درمان معمولا
هفتهای یک بار، به مدت 6 هفته انجام میشود. گاهی از لوامیزول به
همراه شیمیدرمانی در درمان سرطان روده بزرگ مرحله سه استفاده
میشود. لوامیزول میتواند عملکرد ایمنی مختل شده را
ترمیم کند.
عوارض جانبی درمانهای بیولوژیک مثل
دیگر روشهای درمان سرطان، درمانهای بیولوژیک هم
میتوانند موجب بروز عوارض جانبی شوند که این عوارض در افراد
مختلف و با توجه به عاملهای مختلف کاملا متفاوت است. ممکن است در
محل تزریق تعدیلکنندههای واکنشهای
زیستشناختی، کهیر یا تورم ایجاد شود.
چندین گونه از
تعدیلکنندههای واکنشهای زیستشناختی، از
جمله اینترفرونها و اینترلوکینها، ممکن است علائمی مشابه
آنفلوآنزا، مانند تب، لرز، حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها ایجاد
کنند. خستگی یکی دیگر از عوارض جانبی شایع برخی از
تعدیلکنندههای واکنشهای زیستشناختی است.
فشار خون نیز ممکن است دچار مشکل شود. با توجه به میزان تجویز، عوارض جانبی
ناشی از اینترلوکین-2 ممکن است شدید باشد. لازم است، بیماران در طول درمان
با میزانهای بالای اینترلوکین-2 به دقت تحت نظارت قرار گیرند.
عوارض جانبی عوامل تحریککننده کلونی میتواند شامل درد،
خستگی، تب و از دست دادن اشتها باشد. عوارض جانبی پادتنهای تک
دودمانی تفاوت است و ممکن است موجب واکنشهای حساسیتی شدیدی شود.
واکسنهای سرطان میتوانند موجب درد عضلات و تب شوند.