چرا با کمبودید روبه‌رو هستیم؟

   ید یک پیش‌نیاز برای ساخته‌شدن هورمون‌های تیروئید در بدن انسان محسوب می‌شود. بنابراین کمبودید موجب می‌شود غده تیروئید نتواند به‌اندازه کافی ید تولید کند.

ید در پوسته زمین وجود دارد و در اثر ریزش باران و جاری شدن سیلاب ید پوسته زمین شسته شده و به سمت دریا و اقیانوس می‌رود. ازآنجا ید بار دیگر تبخیر شده به جو برمی‌گردد و با ریزش باران به خشکی بازمی‌گردد و چرخه‌ای شبیه به آب دارد. اما در این چرخه ید زمین به‌تدریج از بین می‌رود، بنابراین به‌ویژه در مناطق کوهستانی وقتی خاک‌های سطحی شسته می‌شوند، ید مناطق کوهستانی به‌طرف مناطق پست‌تر و درنهایت به‌طرف دریا و اقیانوس سرازیر می‌شود.

بنابراین مناطق کوهستانی یا در حقیقت مناطق مرتفع زمین با کمبودید روبه‌رو هستند. وقتی کمبودید در چنین مناطقی وجود داشته باشد، آب آن مناطق هم ید کمی دارد، حیوانات و سبزیجات که در خاک آن مناطق پرورش پیدا می‌کنند هم دچار کمبودید هستند. درنتیجه انسان‌هایی هم که در این مناطق زندگی می‌کنند، نمی‌توانند از طریق مواد غذایی ید کافی کسب کنند.

       کمبودید یکی از عوامل اصلی اختلال غده تیروئید در تمام جهان محسوب می‌شود. تا چند سال پیش در اکثر کشورهای دنیا و در کشورهای اروپایی که در مناطق مرتفع قرارگرفته‌اند یا بسیاری از کشورهای صنعتی دیگر بسیار شایع بود و جمعیت قابل‌توجهی از جهان با کمبودید روبه‌رو بودند. به‌تدریج با شناخت بیشتر مسئله و کوشش‌هایی که در جهت برطرف کردن کمبودید در دنیا صورت گرفت به این نتیجه رسیدند که بهترین وسیله برای درمان کمبودید در جامعه مصرف نمک‌های یددار است. اگر به نمک‌های مصرفی خانوارها ید اضافه کنیم در اندازه‌ای متعادل مقدار یدی که بدن در طول روز نیاز دارد، تامین می‌شود. به‌طورمعمول یک فرد بالغ و عادی حدود 150 میکروگرم ید در طول روز نیاز دارد تا بتواند نیازهای بدن خود را تامین کند. این میزان در کودکان مقداری کمتر و در حدود 90 تا 120 میکروگرم است. اما این نیاز در زنان باردار افزایش پیدا می‌کند و به حدود 250 تا 300 میکروگرم در روز می‌رسد. علت افزایش نیاز به ید در زنان باردار چند علت و فاکتور دارد. یکی اینکه سوخت‌وساز هورمون‌های تیروئید در بدن افزایش پیدا می‌کند به همین دلیل زنان باردار نیاز دارند هورمون‌های بیشتری بسازند. بالطبع نیاز دارند ید بیشتری نیز در اختیار آنها قرار بگیرد.

 دومین مسئله افزایش میزان ادرار در زنان باردار است و به همین دلیل زنان باردار مقدار قابل‌توجهی ید را از دست می‌دهند. سومین مسئله این است که تیروئید جنین که در داخل رحم مادر قرار دارد برای ساختن هورمون نیاز به ید دارد که این ید تنها باید از طریق مادر به جنین برسد.

 به همین دلیل در دوران بارداری هم نیاز مادر افزایش پیدا می‌کند و هم نیازی برای جنین ایجاد می‌شود. درمجموع می‌بینیم که علت‌های مختلفی موجب می‌شود نیاز زنان باردار به ید افزایش پیدا کند. مصرف نمک یددار به‌تنهایی نمی‌تواند این میزان از نیاز زنان باردار به ید را تامین کند.

 بنابراین از چند سال قبل در اکثر کشورهای صنعتی ازجمله در ایران مطالعاتی که صورت گرفت نشان داد که مصرف نمک یددار در زنان باردار جوابگوی نیازهای آنها در دوران بارداری نیست. در یک فرد غیر باردار که روزانه حدود 150 میکروگرم احتیاج دارد، اگر ید ادرار بیش از 100 میکروگرم در لیتر باشد، می‌گوییم که به‌اندازه کافی ید دریافت می‌کند. اما در زنان باردار این میزان باید به 150 برسد. به همین دلیل اگر میزان ید در ادرار زن باردار بیش از 150 میکروگرم باشد ما می‌گوییم که این زن ید کافی دریافت می‌کند. مطالعه‌ای که اخیراً انجام دادیم و حاصل آن موجب شد که یدوفولیک تولید شود این بود که ما در 12 استان کشور زنان باردار را در سه دوره سه ماهه بارداری موردبررسی قراردادیم، ید ادرار این زنان باردار را جمع‌آوری کرده و مورداندازه‌گیری قراردادیم. میانگین ید ادرار در 12 استان کشور 98 میکروگرم در لیتر بود که از 150 میکروگرم در لیتر بسیار پایین‌تر است.سپید